Αργύρης Αργυριάδης

Ιστορία Κοινωνικών Κινημάτων

24 Νοεμβρίου 2023

• αναρχικό κίνημα
• Γαλλία
• κοινωνικοί αγώνες
• ιστορία
• κοινωνικά κινήματα
• Ελλάδα
• επαναστατικό κίνημα

Στις 24 Νοεμβρίου 1901 πέντε μέρες μετά τον θάνατό του, γίνεται η πολιτική κηδεία του ελληνικής καταγωγής σοσιαλιστή και κατά πολλούς αναρχικού, δικηγόρου Παύλου Αργυριάδη. Στην κηδεία του παρευρέθηκε πλήθος Γάλλων σοσιαλιστών από όλο το φάσμα του και δηλώθηκε το δυσαναπλήρωτο κενό που άφησε ο αιφνίδιος θάνατος του.

Αν και πέθανε μόλις 52 ετών, ο Αργυριάδης πρόλαβε να συνδεθεί με την Παρισινή Κομμούνα αλλά κυρίως να διαπρέψει ως δικηγόρος στην υπεράσπιση σοσιαλιστών, αναρχικών και κυρίως αναρχικών εργατών πρώιμων «αναρχοσυνδικαλιστών» (μιας και ο όρος είναι μεταγενέστερος).

Ο Παύλος Αργυριάδης εξέδιδε την επιθεώρηση «Το Κοινωνικό Ζήτημα» και στον υπότιτλο αλλά και στα περιεχόμενα των πρώτων τευχών του αναφέρονταν ως «επιθεώρηση σοσιαλιστικών και αναρχικών ιδεών». Μετέπειτα με την απαγόρευση της λέξης αναρχία από το Γαλλικό κράτος, το περιοδικό μετονομάσθηκε ως «Ημερολόγιο του Κοινωνικού Ζητήματος» (Almanach de la Question Sociale), Δελτίο σοσιαλιστικών και διεθνών θεμάτων. Αλλά πότε δεν ξέχασε τις επιρροές του και από τις σελίδες του πέρασαν κείμενά Γάλλων και Ρώσων Αναρχικών.

Ο Παύλος Αργυριάδης ασχολήθηκε με τον φλέγον και επίκαιρο θέμα της εποχής που ήταν το Κοινωνικό Ζήτημα. Ο όρος κοινωνικό ζήτημα αναφέρεται στις αρνητικές προεκτάσεις που συνόδευσαν τη Βιομηχανική Επανάσταση και την επακόλουθη πληθυσμιακή έκρηξη, δηλαδή τα κοινωνικά προβλήματα που συνοδεύουν και προκύπτουν από τη μετάβαση από μια αγροτική σε μια αστικοποιημένη βιομηχανική κοινωνία.

Στην Αγγλία, η αρχή αυτής της μετάβασης έπρεπε να σημειωθεί περίπου από το 1760, στη Γερμανία από τις αρχές του 19ου αιώνα. Για αρκετό καιρό πριν από αυτό, η δραματική δυστυχία μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων αποκρυσταλλώθηκε. Στη Γερμανία, μια πρώτη φάση κάλυψε περίπου το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Χαρακτηρίστηκε από έναν ταχέως αυξανόμενο πληθυσμό που δημιούργησε ένα μισθωτό προλεταριάτο, την απελευθέρωση των αγροτών, την αγροτική έξοδο και την αστικοποίηση, την παρακμή των παλιών επαγγελμάτων και τη σταδιακή εμφάνιση της εργοστασιακής βιομηχανίας. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε ευρέως από το αναδυόμενο σοσιαλιστικό κίνημα, αρχικά στην Γερμανία από τη δεκαετία του 1840, ως "soziale Frage" καθώς και στη Γαλλία ως "question sociale".

Τα βασικά προβλήματα του κοινωνικού ζητήματος ήταν η εξαθλίωση και η υπαρξιακή ανασφάλεια των αγροτών, των υπηρετών της υπαίθρου, των τεχνιτών, των εργατών και των μικρουπαλλήλων. Αυτά τα προβλήματα οδήγησαν σε απεργίες, ακόμη και ταραχές. Με την πάροδο του χρόνου, το πρόβλημα μετατοπίστηκε. Μεταξύ περίπου της δεκαετίας του 1850 και του 1870, η βιομηχανία γνώρισε ισχυρή άνοδο, ενώ η παρακμή των οικοτεχνιών και η κρίση της βιοτεχνίας συνεχίστηκαν. Το κοινωνικό ζήτημα ήταν πρωτίστως εργατικό ζήτημα. Η μαζική μετανάστευση από την ύπαιθρο προς τα αστικά βιομηχανικά κέντρα, φαινόμενα που συνόδευαν τη διαμόρφωση μεγάλων πόλεων και την κοινωνική ένταξη του βιομηχανικού εργατικού δυναμικού απασχόλησαν ανάλογα με την αντίληψη του προβλήματος και τα συμφέροντα που διακυβεύονται και αναπτύχθηκαν διαφορετικές προσεγγίσεις στο κοινωνικό ζήτημα, τόσο ριζοσπαστικές όσο και συντηρητικές που θα διαμορφώσουν αυτό που ονομάζουμε σήμερα ταξική πάλη.

Το «κοινωνικό ζήτημα», επέφερε κατάσταση βαθιάς αμφισβήτησης –ακόμη και αταξίας– στην οποία οι πολιτικοί και οι οικονομολόγοι βρίσκονται βυθισμένοι ακόαμ και σήμερα, όταν αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που συνδέονται με τον ριζικό μετασχηματισμό της εργασίας στον απόηχο της βιομηχανικής επανάστασης: στη νέα βιομηχανική κοινωνία, την κορπορατιστική οργάνωση της εργασίας που εξαφανίζεται προς όφελος της μισθωτής εργασίας αλλά και τις τεχνικές καινοτομίες που αλλάζουν τη σχέση μεταξύ εργαζομένων και παραγωγικής διαδικασίας.

Σύμφωνα...

Περισσότερα …