Στο 8ο κείμενο της σειράς, ο μαύρος Αναρχικός Benjamin Zephaniah παρουσιάζει αναλυτικά τον ρατσισμό και την αδικία που βίωσε λόγο του χρώματος του και πως αυτό τον οδήγησε να σπασθεί τον αναρχισμό.
Γιατί είμαι αναρχικός
Έγινα πολιτικός όταν δέχτηκα την πρώτη μου ρατσιστική επίθεση σε ηλικία επτά ετών. Δεν καταλάβαινα καμία πολιτική θεωρία, απλά ήξερα ότι είχα αδικηθεί και ήξερα ότι υπήρχε άλλος τρόπος. Λίγα χρόνια αργότερα, όταν ήμουν δεκαπέντε, ένα σημαδεμένο περιπολικό σταμάτησε προς το μέρος μου καθώς περπατούσα στο Μπέρμιγχαμ τις πρώτες πρωινές ώρες, τρεις μπάτσοι βγήκαν από το αυτοκίνητο, με έσπρωξαν στην πόρτα ενός καταστήματος και μετά με χτύπησαν. Επέστρεψαν στο αυτοκίνητό τους και έφυγαν σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Δεν είχα διαβάσει τίποτα για την πολιτική αστυνόμευσης, ή οτιδήποτε σχετικά με τον λεγόμενο νόμο και την τάξη, απλά ήξερα ότι είχα αδικηθεί. Όταν πήρα την πρώτη μου δουλειά ως ζωγράφος, δεν είχα διαβάσει τίποτα για τη θεωρία των αγώνων της εργατικής τάξης ή για το πώς οι πλούσιοι εκμεταλλεύονταν τους φτωχούς, αλλά όταν το αφεντικό μου εμφανιζόταν μέρα παρά μέρα σε ένα διαφορετικό supercar και διακινδυνεύαμε τη ζωή μας ανεβαίνοντας σκάλες και αναπνέοντας τοξικές αναθυμιάσεις, ήξερα ότι είχα αδικηθεί.
Μεγάλωσα (όπως οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω μου) πιστεύοντας ότι ο αναρχισμός σήμαινε ανοησίες. Είμαι πολύ δυσλεκτικός, οπότε συχνά πρέπει να χρησιμοποιώ ορθογραφικό έλεγχο ή λεξικό για να βεβαιωθώ ότι έχω γράψει σωστά τις λέξεις. Άκουγα λέξεις όπως Σοσιαλισμός και Κομμουνισμός όλη την ώρα, αλλά ακόμη και οι Σοσιαλιστές και οι Κομμουνιστές που συνάντησα έτειναν να απορρίπτουν τους Αναρχικούς είτε ως περιθωριακή ομάδα, την οποία πάντα κατηγορούσαν αν υπήρχε πρόβλημα στις διαδηλώσεις, είτε ως ονειροπόλους. Ακόμα και τώρα, μόλις έλεγξα έναν ορθογραφικό έλεγχο και περιγράφει τον αναρχισμό ως χάος, ανομία, χάος και αταξία. Μου αρέσει το θέμα της αταξίας, αλλά για τον «μέσο» άνθρωπο, η αταξία σημαίνει χάος, ανομία και χάος. Τα ίδια πράγματα που τους λένε να φοβούνται περισσότερο.
Το σπουδαιότερο πράγμα που έχω κάνει ποτέ για τον εαυτό μου είναι να μάθω πώς να σκέφτομαι για τον εαυτό μου. Άρχισα να το κάνω αυτό σε νεαρή ηλικία, αλλά είναι πραγματικά δύσκολο να το κάνεις αυτό όταν υπάρχουν πράγματα γύρω σου όλη την ώρα που σου λένε πώς να σκέφτεσαι. Ο καπιταλισμός είναι σαγηνευτικός. Περιορίζει τη φαντασία σας και στη συνέχεια σας λέει ότι πρέπει να αισθάνεστε ελεύθεροι επειδή έχετε επιλογές, αλλά οι επιλογές σας περιορίζονται στα προϊόντα που θέτουν μπροστά σας ή στα όρια της περιορισμένης πλέον φαντασίας σας. Θυμάμαι ότι επισκέφθηκα το Σάο Πάολο πριν από πολλά χρόνια, όταν εισήγαγε τον νόμο για την καθαρή πόλη. Ο δήμαρχος δεν έγινε ξαφνικά αναρχικός, αλλά συνειδητοποίησε ότι το συνεχές και πανταχού παρόν μάρκετινγκ στο οποίο υποβάλλονταν οι άνθρωποι δεν ήταν απλώς άσχημο, αλλά αποσπούσε τους ανθρώπους από τον εαυτό τους. Έτσι, περισσότερες από 15.000 διαφημιστικές πινακίδες αφαιρέθηκαν. Λεωφορεία, ταξί, διαφημίσεις με νέον και χάρτινες αφίσες απαγορεύτηκαν. Στην αρχή φαινόταν λίγο περίεργο, αλλά αντί είτε να κοιτάξω, είτε να προσπαθήσω να μην κοιτάξω διαφημιστικά ευρέως, περπάτησα και καθώς περπατούσα κοίταξα γύρω μου. Διαπίστωσα ότι αγόραζα μόνο αυτό που πραγματικά χρειαζόμουν, όχι αυτό που μου είπαν ότι χρειαζόμουν, και αυτό που ήταν πιο αξιοσημείωτο ήταν ότι γνώριζα και μιλούσα με νέους ανθρώπους κάθε μέρα. Αυτές οι συζητήσεις έτειναν να είναι σχετικές, πολιτικές και ουσιαστικές. Ο καπιταλισμός μας κρατά σε ανταγωνισμό μεταξύ μας και οι άνθρωποι που διοικούν τον καπιταλισμό δεν θέλουν πραγματικά να μιλάμε μεταξύ μας, όχι με ουσιαστικό τρόπο.
Δεν πρόκειται να συνεχίσω για τον καπιταλισμό, τον σοσιαλισμό ή τον κομμουνισμό, αλλά είναι σαφές ότι ένα πράγμα που όλοι έχουν κοινό είναι η ανάγκη τους για εξουσία. Στη συνέχεια, για να υποστηρίξουν την προσπάθειά τους για εξουσία, όλοι έχουν θεωρίες, θεωρίες για την ανάληψη της εξουσίας και τι θέλουν να κάνουν με την εξουσία, αλλά εκεί βρίσκεται το πρόβλημα. Θεωρίες και δύναμη. Έγινα αναρχικός όταν αποφάσισα να εγκαταλείψω τις θεωρίες και να σταματήσω να επιδιώκω την εξουσία. Όταν σταμάτησα να ασχολούμαι με αυτά τα πράγματα, συνειδητοποίησα ότι η αληθινή Αναρχία είναι η φύση μου. Είναι η φύση μας. Είναι αυτό που κάναμε πριν φτάσουν οι θεωρίες, είναι αυτό που κάναμε πριν ενθαρρυνθούμε να είμαστε σε ανταγωνισμό μεταξύ μας. Έχουν γραφτεί σπουδαία πράγματα για τον αναρχισμό, και υποθέτω ότι αυτή είναι η αναρχική θεωρία, αλλά όταν προσπαθώ να κάνω τους φίλους μου να διαβάσουν αυτά τα πράγματα (μιλάω για μεγάλα βιβλία με μεγάλα λόγια), παθαίνουν πονοκεφάλους και απομακρύνονται. Έτσι, μετά κλείνω τη διαφήμιση (την τηλεόραση κ.λπ.) και κάθομαι μαζί τους και τους υπενθυμίζω τι μπορούν να κάνουν για τον εαυτό τους. Τους δίνω παραδείγματα ανθρώπων που ζουν χωρίς κυβερνήσεις, ανθρώπων που οργανώνονται, ανθρώπων που έχουν πάρει πίσω τη δική τους πνευματική ταυτότητα – και τότε όλα έχουν νόημα.
Αν συνεχίσουμε να μιλάμε για θεωρίες, τότε μπορούμε να μιλήσουμε μόνο με ανθρώπους που γνωρίζουν αυτές τις θεωρίες, ή έχουν δικές τους θεωρίες, και αν συνεχίσουμε να μιλάμε για θεωρίες αποκλείουμε πολλούς ανθρώπους. Τους ίδιους τους ανθρώπους που πρέπει να προσεγγίσουμε, τους ίδιους ανθρώπους που πρέπει να απαλλαγούν από τα δεσμά της σύγχρονης, καπιταλιστικής σκλαβιάς. Η ιστορία του Carne Ross είναι εμπνευσμένη, όχι επειδή έγραψε κάτι, αλλά επειδή το έζησε. Αγαπώ τη δουλειά του Νόαμ Τσόμσκι και αγαπώ τον τρόπο που η γιαγιά του Στιούαρτ Κρίστι τον έκανε αναρχικό, αλλά είμαι εδώ γιατί καταλαβαίνω ότι η ρατσιστική αστυνομία που με χτύπησε έχει το κράτος πίσω της, και το ίδιο το κράτος είναι ρατσιστικό. Είμαι εδώ γιατί τώρα καταλαβαίνω ότι το αφεντικό-άνθρωπος που με εκμεταλλεύτηκε για να γίνει πλούσιος δεν νοιαζόταν για μένα. Είμαι εδώ γιατί ξέρω πώς οι Marrons στην Τζαμάικα απελευθερώθηκαν και πήραν τους λόφους και απέδειξαν σε όλους τους σκλαβωμένους ανθρώπους ότι αυτοί (οι Marrons), μπορούσαν να διαχειριστούν τον εαυτό τους. Μην με παρεξηγείτε, αγαπώ τα βιβλία (είμαι συγγραφέας, παρεμπιπτόντως) και ξέρω ότι χρειαζόμαστε ανθρώπους που σκέφτονται βαθιά - πρέπει όλοι να σκεφτούμε βαθιά. Αλλά οι μεγαλύτερες εμπνεύσεις μου προέρχονται από καθημερινούς ανθρώπους που σταματούν να αναζητούν δύναμη για τον εαυτό τους ή αναζητούν τους ισχυρούς για να τους σώσουν και κάνουν τη ζωή για τον εαυτό τους. Έχω συναντήσει ανθρώπους που ζουν τον αναρχισμό στην Ινδία, την Κένυα, την Τζαμάικα, την Αιθιοπία και την Παπούα Νέα Γουινέα, αλλά όταν τους πω ότι είναι αναρχικοί οι περισσότεροι θα μου πουν ότι δεν έχουν ακούσει μια τέτοια λέξη, και αυτό που κάνουν είναι φυσικό και απλό. Είμαι αναρχικός επειδή έχω αδικηθεί και έχω δει όλα τα άλλα να αποτυγχάνουν.
Πέρασα τα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα και του ογδόντα ζώντας στο Λονδίνο με πολλούς εξόριστους ακτιβιστές του ANC – μετά από έναν μακρύ αγώνα ο Νέλσον Μαντέλα απελευθερώθηκε και οι εξόριστοι επέστρεψαν στην πατρίδα τους. Θυμάμαι να κοιτάζω μια φωτογραφία της πρώτης δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης στη Νότια Αφρική και να συνειδητοποιώ ότι γνώριζα τα δύο τρίτα από αυτούς. Θυμάμαι επίσης ότι είδα μια φωτογραφία της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης Μπλερ (Νέοι Εργατικοί) και συνειδητοποίησα ότι γνώριζα το ένα τέταρτο από αυτούς, και στις δύο περιπτώσεις θυμάμαι πώς ήμουν γεμάτος ελπίδα. Αλλά και στις δύο περιπτώσεις δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος για να δούμε πώς η εξουσία διέφθειρε τόσα πολλά μέλη αυτών των κυβερνήσεων. Αυτοί ήταν άνθρωποι που έπαιρνα τηλέφωνο και έλεγα: «Έι, τι κάνεις;», και η απάντηση ήταν πάντα κάτι σαν «Μπέντζαμιν, δεν καταλαβαίνεις πώς λειτουργεί η εξουσία». Καλά κάνω. Fuck εξουσία, και ας φροντίσουμε ο ένας τον άλλον.
Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η πολιτική αποτυγχάνει. Αυτό δεν είναι θεωρία ή δική μου άποψη. Μπορούν να το δουν, μπορούν να το νιώσουν. Το πρόβλημα είναι ότι απλά δεν μπορούν να φανταστούν μια εναλλακτική λύση. Δεν έχουν εμπιστοσύνη. Απλώς έσβησα όλες τις διαφημίσεις, απενεργοποίησα το όραμα «πες ψέμα» και άρχισα να σκέφτομαι για τον εαυτό μου. Τότε άρχισα πραγματικά να συναντώ ανθρώπους – και, πιστέψτε με, δεν υπάρχει τίποτα πιο σπουδαίο από το να συναντάς ανθρώπους που συνεχίζουν τη ζωή τους, διευθύνουν αγροκτήματα, σχολεία, καταστήματα, ακόμη και οικονομίες, σε κοινότητες όπου κανείς δεν έχει εξουσία.
Γι' αυτό είμαι αναρχικός.
*Έρευνα – μετάφραση: Αργύρης Αργυριάδης.
