Του Lucien van der Walt*
Η ανανέωση των συνδικάτων βρίσκεται υψηλά στην ατζέντα σε πολλές χώρες, αλλά πρέπει να σκεφτούμε προσεκτικά γιατί τη θέλουμε. Η ανανέωση των συνδικάτων είναι ένα βαθύτατα πολιτικό και ιδεολογικό ζήτημα. Πρέπει να κατανοήσουμε με σαφήνεια πώς φτάσαμε στο σημερινό χάλι, όπου πολλά συνδικάτα είναι γραφειοκρατικά, αναποτελεσματικά και δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε επείγοντα ζητήματα. Πρέπει να σκεφτούμε προσεκτικά τι θέλουμε να πετύχουμε, όχι μόνο όσον αφορά τον τρόπο οργάνωσης, αλλά και σε τι στοχεύουμε μακροπρόθεσμα.
Πρέπει να έχουμε κάποια θεωρία για το τι μπορούν και τι πρέπει να είναι τα συνδικάτα. Αν πρέπει να θέσουμε το ερώτημα γιατί πρέπει να αναζωογονήσουμε ή να διευρύνουμε τα συνδικάτα, πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε από τα συνδικάτα κατ’ αρχάς. Πρέπει, επίσης, να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα της σχέσης μεταξύ συνδικάτων και πολιτικών κομμάτων και κατά πόσο οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα επωφελούνται από τα εργατικά κόμματα που στοχεύουν στην κρατική εξουσία.
Τι σημαίνει συνδικάτο;
Μιλώντας για “ανανέωση” των συνδικάτων συχνά υποθέτουμε ότι είχαμε ένα λειτουργικό μοντέλο στο παρελθόν και ότι υπάρχει ένας συγκεκριμένος τρόπος με τον οποίο τα συνδικάτα μπορούν και πρέπει να λειτουργούν.
Αλλά το τι μπορούμε και τι πρέπει να πετύχουμε δεν είναι προφανές. Δεν είναι ένα απλό τεχνικό ζήτημα σχετικά με το ποιες δομές λειτουργούν. Δεν είναι ένα απλό ζήτημα εκδημοκρατισμού των συνδικάτων. Ποιος είναι ο στόχος ενός καλά οργανωμένου ή δημοκρατικού συνδικάτου εξ αρχής; Υπάρχουν πολλές επιλογές που πρέπει να γίνουν, ακόμη και αν έχουμε δημοκρατικά συνδικάτα. Θα πρέπει τα συνδικάτα να είναι επιχειρησιακά συνδικάτα, τα οποία θα ασχολούνται βασικά με τους μισθούς και τις συνθήκες εργασίας; Ή να διοικούνται από εμπειρογνώμονες ως οργανισμοί παροχής υπηρεσιών, παρόμοιοι με τις ασφαλιστικές εταιρείες; Ή να στοχεύουν σε κάτι περισσότερο;
Η πραγματικότητα είναι ότι τα συνδικάτα είναι πάντα εγγενώς πολιτικά. Η ίδια η ύπαρξή τους εγείρει ερωτήματα γύρω από την εξουσία, γύρω από την τάξη, γύρω από την ταυτότητα και πώς την οικοδομούμε. Τα συνδικάτα δεν είναι ποτέ ουδέτερα. Ακόμα και αν ένα συνδικάτο αυτοαποκαλείται μη πολιτικό, αυτό είναι από μόνο του μια πολιτική θέση, βασισμένη σε μια θεωρία.
Τα συνδικάτα αναδύονται ως απάντηση σε ένα σύστημα που είναι εγγενώς ανίκανο να ικανοποιήσει τις ανάγκες της μεγάλης πλειοψηφίας της εργατικής τάξης. Παρέχουν ένα βασικό χώρο αλληλεγγύης μεταξύ των απλών ανθρώπων σε μια κοινωνία που αποξενώνει πολύ. Τα συνδικάτα δεν εξαφανίζονται, ούτε και η εργατική τάξη. Εκτός από τις οργανώσεις που βασίζονται στην πίστη, τα συνδικάτα είναι οι μεγαλύτερες και πιο ανθεκτικές λαϊκές οργανώσεις.
Οι άνθρωποι μιλούν για κρίση του συνδικαλισμού, αλλά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στο πώς την αποτιμούμε. Δεν υπάρχει κατάλληλη βάση δεδομένων για τον συνδικαλισμό παγκοσμίως, αλλά όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι τα συνδικάτα, συνολικά, παραμένουν αρκετά σταθερά από άποψη αριθμού και επεκτείνονται παγκοσμίως. Αυτό αντανακλά το γεγονός ότι η προλεταριοποίηση επιταχύνεται. Παρά ορισμένες μοντέρνες θεωρίες η τάξη δεν έχει εξαφανιστεί, οι ταξικές διαφορές βαθαίνουν και η εργατική τάξη (δηλαδή όσοι εξαρτώνται από τον μισθό τους, χωρίς να έχουν όμως τον έλεγχο των μέσων παραγωγής και των κοινωνικών υποθέσεων) είναι πλέον η μεγαλύτερη τάξη στη γη.
Τα...
Του Bongani Maponyane (μέλος της Zabalaza)*
Ο ρατσισμός υπήρξε κατάρα στη Νότια Αφρική και παραμένει ενσωματωμένος στην κοινωνία. Αλλά πόσο επιστημονικές είναι οι ρατσιστικές ιδέες; Από πού προέρχονται; Και πώς μπορούμε να καταπολεμήσουμε τον ρατσισμό και να δημιουργήσουμε μια πραγματικά ισότιμη και δίκαιη κοινωνία; Τι πιστεύουμε εμείς ως επαναστάτες αναρχικοί;
Διαφορετικές φυλές;
Η ιδέα της “φυλής” συνεπάγεται πως υπάρχουν διαφορετικοί βασικοί τύποι ανθρώπων, με διαφορετική εμφάνιση και διαφορετικές, ενσωματωμένες ικανότητες, κουλτούρες και συμπεριφορές. Αυτό συνδέεται με ιδέες όπως είναι οι εξής: οι φυλές έχουν άνισες ικανότητες, κάθε μέλος της φυλής ενεργεί πάντα με έναν τρόπο, οι φυλές δεν μπορούν...
Τις τελευταίες δεκαετίες η κυρίαρχη προπαγάνδα αξιοποιεί ένα σύνολο εννοιών προερχόμενων από την αστική φιλοσοφία και τις κοινωνικές επιστήμες στο πλαίσιο μιας προσπάθειας αστικού επαναπροσδιορισμού της «δομής της κοινωνίας». Έννοιες όπως «μεταβιομηχανική κοινωνία» και «κοινωνία της γνώσης» χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν μια «νέα εποχή» στην οποία καταργούνται οι κεφαλαιοκρατικές σχέσεις παραγωγής, ο ταξικός διαχωρισμός κεφαλαίου/εργασίας δεν υφίσταται πλέον και η εργατική τάξη «εξαφανίζεται» είτε λόγω των αλλαγών στην τεχνική πλευρά της παραγωγής είτε λόγω της αφομοίωσης της (βλ. «θεσμοποίηση της εργατικής τάξης»).
Οι θεωρίες αυτές δεν είναι βέβαια αντικειμενικές ούτε αρθρώνονται πολιτικά ουδέτερα. Οι αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία υπερτονίζονται αποκλειστικά...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018