Λεπτομέρειες

Your name

Αναρχική Παρέμβαση

05 Οκτωβρίου 2011

Άμεση συνέπεια της εμπλοκής του κλήρου στην πολιτική, σε Ανατολή και Δύση, ήταν η δια της βίας εξάπλωση του Χριστιανισμού. Βία που δεν περιορίστηκε στον προσηλυτισμό των εθνικών (ειδωλολατρικών για τους «πατέρες») πληθυσμών, αλλά επεκτάθηκε στην ολοκληρωτική συντριβή και εξαφάνιση οποιουδήποτε πολιτισμικού στοιχείου παρέπεμπε στις εν λόγω παραδόσεις. Στον ελλαδικό χώρο, όπου το έργο των ρασοφόρων ήταν σαφώς πιο δύσκολο, η ολική (;) επικράτησή τους φαίνεται να συμβαίνει τον 9ο αιώνα και για περίπου 6 αιώνες το άκουσμα και μόνο λέξεων που παραπέμπουν σε ο,τιδήποτε ελληνικό μπορούσε να επιφέρει την θανατική καταδίκη.

Εμάς όμως, αυτό που μας ενδιαφέρει από την υπαρκτή αντίφαση μεταξύ της αρχαίας ελληνικής και της χριστιανικής πολιτικής και πολιτισμικής κληρονομιάς εν γένει, είναι το αδογμάτιστο και αυθεντικά λαϊκό της θρησκευτικής σύλληψης της πρώτης. Και αυτό γιατί τουλάχιστον δεν εμπόδισε την αυτοθεσμιστική λειτουργία της αρχαίας Πόλεως, της πρώτης, καθαρά και ξάστερα, ρητής εκδήλωσης της κοινωνικής και ατομικής αυτονομίας, που όμως, για διαφορετικούς λόγους δεν συνεχίστηκε. Όπως αναφέρει και ο J. P. Vernant στο «Μύθος και θρησκεία στην αρχαία Ελλάδα» για την αρχαία θρησκεία, αυτή «δεν γνώρισε ούτε προφήτη, ούτε μεσσία. Στην Ελλάδα των πόλεων… αυτή η θρησκευτική παράδοση δεν είναι ούτε ενιαία, ούτε αυστηρά παγιωμένη. Δεν έχει κανένα δογματικό χαρακτήρα. Δίχως ιερατείο, δίχως επαγγελματίες ιερείς, δίχως Εκκλησία, η ελληνική θρησκεία δεν γνωρίζει Ιερά Γραφή, στην οποία θα βρισκόταν ενσωματωμένη, μια για πάντα, σε ένα κείμενο, η αλήθεια. Και δεν περιλαμβάνει κανένα Πιστεύω, που θα επέβαλε στους πιστούς ένα ενιαίο σύνολο δοξασιών για τον κόσμο των θεών».

Αντίθετα και ακριβώς απέναντι στέκεται το βυζαντινό και καθολικό παράδειγμα του πρώτου δογματικού μηχανισμού που θέτει οργανωμένα και επεκτατικά την πηγή της αρχής – θεσμού εκτός κοινωνίας και συγκεκριμένα στην υπερβατική αρχή την οποία η ίδια εκπροσωπεί, δηλαδή τον θεό, έτσι ώστε να ισχύει το «πώς μπορείς να αμφισβητήσεις τον νόμο, όταν ο νόμος έχει δοθεί απ’ τον θεό, πώς μπορείς να λες πως ο νόμος που έδωσε ο θεός είναι άδικος, όταν δικαιοσύνη είναι ακριβώς ένα από τα ονόματα του θεού, όπως και η αλήθεια είναι ακριβώς ένα από τα ονόματα του θεού: συ γαρ ει αλήθεια, η δικαιοσύνη και το φως;» (Κορνήλιος Καστοριάδης, «Αρχαίο ελληνικό και πολιτικό φαντασιακό» στο «Η άνοδος της ασημαντότητας»).

Επίσης, για πρώτη φορά στα ανθρώπινα χρονικά θεσμίζεται η μισαλλοδοξία ως κεντρική πολιτική ταυτότητα του καθεστώτος, πολύ πριν τον Χίτλερ. Εξού και οι διώξεις με κρατική βούλα αρχικά των ελληνιζόντων και των –δικών τους κατά βάθος διαφωνούντων- αιρετικών, στη συνέχεια όλων ανεξαιρέτως των «ειδωλολατρών», για να καταλήξει στην ιερά εξέταση, στο κυνήγι «μαγισσών» και στην εξόντωση όλων των αμερικάνών αυτοχθόνων.

Σε γενικές γραμμές και έχοντας αποφύγει τις γενικεύσεις, αυτή ήταν η μέθοδος και ο ιστορικός τρόπος με τον οποίο από ιουδαϊκή αίρεση και σε κάποιες στιγμές υπό διωγμό, η χριστιανική Εκκλησία έγινε κυρίαρχη σε Ανατολή και Δύση. Από την στιγμή δε που η άμεση βία καταλάγιασε με το πέρας των αιώνων και την ολοκληρωτική της επικράτηση, η ανάδυση του καπιταλισμού αλλά και των διαφόρων κινημάτων αμφισβήτησης που προήλθαν από τον, τόσο μισητό...

Περισσότερα …