ngnm

Πολιτισμός - Τέχνη

22 Σεπτεμβρίου 2024

Η σημερινή αναζωπύρωση του υπερρεαλισμού στον αραβικό κόσμο είναι μια επαναστατική εξέλιξη υψίστης σημασίας, που αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι η στρατηγική της απεριόριστης φαντασίας είναι πάντα και αναγκαστικά παγκόσμια.

Δημοσιεύουμε εδώ σε αγγλική μετάφραση ένα μανιφέστο στο οποίο οι Άραβες σύντροφοί μας εκφράζουν τον ξεκάθαρο παρεμβατικό τους προσανατολισμό, ο οποίος ορίζεται με σαφήνεια σε σχέση με το συγκεκριμένο πολιτικό και πολιτισμικό τους υπόβαθρο.

Το Αραβικό Υπερρεαλιστικό Κίνημα ανασυγκροτήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970, αλλά οι ρίζες του ανάγονται στα μέσα της δεκαετίας του '30, όταν ο Αιγύπτιος ποιητής και θεωρητικός Georges Henein (ο οποίος προσχώρησε στο κίνημα το 1934 ως φοιτητής στο Παρίσι) και ο Αιγύπτιος ζωγράφος Ramses Younan,. εισήγαγαν τον υπερρεαλισμό στο Κάιρο. Μαζί με αρκετούς άλλους διατήρησαν μια εντατική συλλογική δραστηριότητα που διήρκεσε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1940, όπως καταδεικνύεται σε πολλά βιβλία και φυλλάδια και στις επιθεωρήσεις Art et liberte, El Tattwor, La Seance continue και Le Part du Sable.

Οι Αιγύπτιοι υπερρεαλιστές, οι οποίοι αποτελούσαν επίσης τμήμα της Τέταρτης Διεθνούς, οργάνωσαν την Ομάδα Art and Liberty ως απάντηση στο Μανιφέστο των Μπρετόν/Τρότσκι για μια ανεξάρτητη επαναστατική τέχνη, το οποίο ανακοίνωσε τη δημιουργία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Επαναστατών Καλλιτεχνών (Federation of Independent Revolutionary Artists - FIARI). Αυτή η ομάδα του Καΐρου παρήγαγε ένα περιοδικό και φυλλάδια και διοργάνωσε αρκετές εκθέσεις. Ήταν το πιο ενεργό και μακροβιότερο τμήμα της FIARI, που διήρκεσε αρκετά χρόνια μετά τη διάλυση της μητρικής οργάνωσης.

Ο Georges Henein (1914-1973), μια από τις μεγαλύτερες μορφές του κινήματος, συνεργάστηκε εκτενώς σε διεθνείς υπερρεαλιστικές εκδόσεις καθ' όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1940. Έγραψε το «Μήνυμα από το Κάιρο προς τους ποιητές στην Αμερική» που εμφανίστηκε στον υπερρεαλιστικό αριθμό του View το 1940. Για λόγους που δεν είναι απολύτως σαφείς, αποσύρθηκε από τη συλλογική δραστηριότητα γύρω στο 1950, προτιμώντας να συνεχίσει τις έρευνές του στη μοναξιά. Ωστόσο, δεν ήταν σε καμία περίπτωση αποστάτης- το μεταγενέστερο έργο του ήταν σε πλήρη συμφωνία με τις υπερρεαλιστικές φιλοδοξίες.

Η ευαισθησία του Henein για τα πολλά και εκτεταμένα προβλήματα της ανθρώπινης έκφρασης στη μεταπολεμική περίοδο και η βαθιά επαναστατική του ακεραιότητα, προσδίδουν σήμερα στο σύνολο του έργου του μια ιδιαίτερη σημασία για τους υπερρεαλιστές όλων των χωρών, και κυρίως, φυσικά, για τον A.K. El Janaby και τους συντρόφους του, οι οποίοι είναι με την κυριολεκτική έννοια οι συνεχιστές της προσπάθειας που ξεκίνησαν ο Georges Henein και ο Ramses Younan.

Οι Άραβες υπερρεαλιστές έχουν παράγει πολλά κείμενα και φυλλάδια, μεταξύ των οποίων και μια σημαντική κριτική της σύγχρονης αρχιτεκτονικής από τον Maroin Dib. Το 1973 πρωτοστάτησαν στην προετοιμασία ενός συγγράμματος, με τίτλο «Ενάντια στις εθνικιστικές ψευδαισθήσεις, για τη διεθνιστική εναλλακτική λύση», το οποίο αντιτίθεται σε κάθε μορφή εθνικιστικού σοβινισμού και καλεί στην ανατροπή όλων των κατεστημένων καθεστώτων στη Μέση Ανατολή. Προέτρεπε την ενοποίηση του προλεταριάτου όλων των αραβικών χωρών, καθώς και του Ισραήλ, στη βάση της σοσιαλιστικής επανάστασης, «θεμελιωμένη στην εξουσία των εργατικών και αγροτικών συμβουλίων». Το κείμενο αυτό υπογράφηκε από την Ισραηλινή Σοσιαλιστική Οργάνωση (Matzpen), την αραβική ομάδα «le pouvoir des conseils» και την...

Περισσότερα …