Επιστολή προς τον Georg Herwegh τον Αύγουστο του 1848
Σημείωση Μεταφραστή: Αυτή η επιστολή προς τον Georg Herwegh τον Αύγουστο του 1848 (το έτος των μεγάλων επανάστάσεων) από την χρονιά αυτή μπορούμε να αρχίσουμε να μιλάμε για την διακριτή ανάπτυξη του αναρχισμου ως κίvημα. Σύμφωνα δε με τον Max Nettlau είναι η πρώτη γραπτή αναφορά του Μιχαήλ Μπακούνιν και αφορά τη στροφή του από τον Πανσλαβισμό στον Αναρχισμό. Ο Georg Herwegh ήταν Γερμανός σοσιαλιστής ποιητής ο οποίος οδήγησε την Γερμανική Δημοκρατική Λεγεώνα, μια εθελοντική μονάδα που σχηματίστηκε από εξόριστους Γερμανούς τεχνίτες και άλλους μετανάστες στο Παρίσι στις αρχές της γερμανικής επανάστασης του 1848 για να υποστηρίξει το ριζοσπαστικό Δημοκρατικό Hecker στην εξέγερση εναντίον της κυβέρνησης Baden.
Στον πολίτη Georg Herwegh.
Παρίσι. [Rue St. Augustins] 40
9 [r. Νότιο Cirque]
Προς τον Georg,
Αγαπητέ μου φίλε, μετά την επιστολή που έχω γράψει από την Κολωνία, την οποία δεν ξέρω αν έχετε λάβει, δεν έχω γράψει ούτε μια λέξη επιπλέον. Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει από τότε, αλλά όχι η φιλία μας, ούτε η εμπιστοσύνη που έχουμε ο ένας στον άλλο. Είμαι πεπεισμένος ότι από την πρώτη ώρα της επανένωσης μας θα καταλάβουμε ο ένας τον άλλον, εντελώς όπως και πριν. Η πίστη μου, η θρησκεία μου είναι ακόμα πιο επιβεβαιωμένη ενόψει όλων των προβλημάτων και όλων των αποφάσεων, στην καρδιά των οποίων έχω ζήσει για μερικούς μήνες. Και μακριά από την απώλεια κάθε ελπίδας, βλέπω, αντίθετα, χωρίς την ελάχιστη ψευδαίσθηση, πώς ο κόσμος μας, προσεγγίζει την καταστροφή.
Θα μπορούσα να σας πω πολλά πράγματα για τον Σλαβισμό, που θα σε έκανε να χαρείς, αλλά καθώς καταβάλω την γραφή ενός φυλλαδίου για το εν λόγω θέμα, δεν θέλω να σε κουράσω. Σύντομα θα διαβάσετε τυπωμένο το κείμενο που έχω γράψει. Η Γερμανία προσφέρει επί του παρόντος ένα πιο ενδιαφέρον και μοναδικό θέαμα. Δεν είναι ένας πόλεμος φαντασμάτων, αλλά ένας πόλεμος σκιών που θεωρούν τον εαυτό τους ως πραγματικότητα, αλλά βιώνουν σε κάθε στιγμή την ανυπολόγιστη αδυναμία τους και δείχνουν ακούσια. Η επίσημη αντίδραση και η επίσημη επανάσταση ανταγωνίζονται σε ματαιοδοξία και βλακεία, και φέρνουν στο φως όλες τις άδειες φράσεις με βαρύ με φιλοσοφικό-θρησκευτικό, πολιτικό-ποιητικό περιεχόμενο, που έχουν από πολύ παλιά τα στοιχειωμένα γερμανικά κεφάλια. Όχι, πραγματικά, το είπαμε και το ξαναεπαναλάβαμε, εσύ και εγώ, ότι αυτό ήταν το τέλος για την αστική τάξη και τον παλιό πολιτισμό. Θα μπορούσαμε να πιστέψουμε πραγματικά αυτό που είπαμε.
Αλλά ποτέ μα ποτέ δεν θα σκεφτόμασταν σωστά με αυτόν τον τρόπο και σε τέτοιο βαθμό. Η αντίδραση, εννοώ με αυτή με την ευρύτερη έννοια του όρου, είναι μια σκέψη που με τον καιρό έχει καταντήσει ηλίθια. Αλλά και η επανάσταση που αντιπροσωπεύει περισσότερο ένα ένστικτο παρά μια σκέψη, ενεργεί, διαδίδεται σαν ένστικτο και ως ένστικτο δίνει τους πρώτους αγώνες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι φιλόσοφοι, οι λογοτεχνικοί άνδρες και οι πολιτικοί, όλοι εκείνοι που έχουν ένα μικρό σύστημα στην τσέπη τους, όλοι προετοιμασμένοι και που θέλουν να περιορίσουν αυτόν τον απότομο ωκεανό μέσα σε ορισμένα όρια και σε μια προκαθορισμένη πράξη να είναι τόσο ανόητοι και ανίσχυροι. Διότι στερούνται αυτού του ένστικτου και του φόβου να βυθιστούν στα κύματα αυτού του ωκεανού. Αλλά η επανάσταση είναι εκεί, αγαπητέ φίλε, είναι παντού, ενεργεί και ζυμώνει, το έχω αισθανθεί και το βρήκα παντού και δεν φοβάμαι την αντίδραση. Λοιπόν, Georg, επέτρεψε μου να σου πω τώρα, ότι ο Proudhon, για τον οποίο πάντα είχατε αποστροφή, είναι τώρα ο μόνος στο Παρίσι, ο μόνος στον πολιτικό κόσμο των γραμμάτων, που εξακολουθεί να καταλαβαίνει κάτι από αυτό. Έδωσε την απόδειξη του μεγάλου θάρρους του.
Σε αυτή την εποχή που είναι σφραγισμένη με το κακό και την υποκρισία, η ομιλία του ήταν μια πραγματική πράξη, γεμάτη ευγένεια. Αν ερχόταν στην εξουσία και ο αρνητικός του δογματισμός γινόταν θετικός, θα μπορούσαμε κατά πάσα πιθανότητα να τον καταπολεμήσουμε, γιατί στην πραγματικότητα θα είχε, ένα μικρό σύστημα στο παρασκήνιο, αλλά προς το παρόν είναι μαζί μας και σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να παραδεχτείς ότι έχει δώσει απόδειξη ότι έχει μεγάλο θάρρος, και είναι άξιος θαυμασμού.
Εκτός αυτού, ασχολούμαι πολύ λίγο πλέον με τις κοινοβουλευτικές συζητήσεις αλλά και την κοινοβουλευτική ζωή, τις συνταγματικές και εθνικές συνεδριάσεις, αυτή την εποχή. Για μένα έχουν τελειώσει και όποιος θέτει το ερώτημα, ειλικρινά πρέπει να παραδεχτεί ότι δεν παρουσιάζουν πλέον ενδιαφέρον ή τουλάχιστον παρά μόνο ένα περιορισμένο και παράλογο ενδιαφέρον αυτές οι ξεπερασμένες μορφές. Δεν πιστεύω ούτε στα συντάγματα ούτε στους νόμους. Ακόμα και τα καλύτερα συντάγματα δεν θα με ικανοποιούσαν. Είναι κάτι άλλο που χρειαζόμαστε: αναβρασμός για ζωή, έναν νέο κόσμο χωρίς νόμους και επομένως ελεύθερο.
Αλλά παρ’ όλα αυτά, οι διαπραγματεύσεις στην Βιέννη με ενδιαφέρουν, επειδή μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε σε ποια κατάσταση παραμένει αυτή η αυτοκρατορία, κάτι το οποίο είναι ακόμα άγνωστο. Το ναυάγιο της Αυστρίας είναι για εμάς, τους Σλάβους, αλλά και για όλο το κόμμα της επανάστασης, ένα σημαντικό ερώτημα. Η Γαλλία και η Ιταλία θα παρεμβαίνουν ή όχι; Αυτό δεν με τρομάζει. Οι αστοί προβλέπουν σαφώς ότι ένας πόλεμος στην Ιταλία θα μπορούσε να μετατραπεί σε γενικό πόλεμο, φέρνοντας μαζί του τη μεγάλη επανάσταση.
Αντίο, αγαπητέ μου φίλε. Πρέπει να πηγαίνω.
M.Μ. (Μιχαήλ Μπακούνιν - Σημείωση μεταφραστή)
*Μετάφραση: Αργύρης Αργυριάδης
