Tommy Lawson

Αναρχική Παρέμβαση

11 Οκτωβρίου 2023

• αναρχικό κίνημα
• κοινωνικοί αγώνες
• εργατική τάξη

Tommy Lawson* 

Κάθε τόσο το ζήτημα των κοοπερατίβων εγείρεται στο επαναστατικό σοσιαλιστικό κίνημα. Αισιόδοξες θέσεις υποστηρίζουν ότι οι συνεταιρισμοί μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για την αντικατάσταση του καπιταλισμού με μια νέα οικονομία που θα βασίζεται στην αλληλεγγύη και την εργασία, όπου οι εργαζόμενοι θα έχουν τον «έλεγχο». Μάλιστα, αυτές οι απόψεις υποστηρίζουν ότι οι κοοπερατίβες αποτελούν ζωτικό μέρος της επαναστατικής στρατηγικής. Αυτές οι θέσεις έχουν διατυπωθεί ήδη στο παρελθόν, υπάρχουν στο παρόν και θα αναπαράγονται και στο μέλλον. Ωστόσο, τα θετικά χαρακτηριστικά των συνεταιρισμών δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επαναστατική στρατηγική και την οικοδόμηση της δύναμης της εργατικής τάξης ενάντια στον καπιταλισμό.

Οι συζητήσεις σχετικά με τον ρόλο των συνεταιρισμών στην επαναστατική στρατηγική μπορούν να ανιχνευθούν πίσω στη δεκαετία του 1850 και στην Α’ Διεθνή, όταν οι μουτουαλιστές όπως ο Πιέρ Ζοζέφ Προυντόν και ο κομμουνιστής Τσαρλ Μπίσλεϊ υποστήριζαν τις συνεταιριστικές οικονομίες. Πίστευαν ότι καθώς οι εργάτες συγκέντρωναν τα δικά τους κεφάλαια και τα επένδυαν από κοινού, οι συνεταιρισμοί θα μπορούσαν σιγά-σιγά να αντικαταστήσουν τις ατομικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις. Ενώ πρότειναν μια ποικιλία σχεδίων, για να κάνουν αυτό το σχέδιο να καρποφορήσει, η πραγματικότητα ήταν ότι το κεφάλαιο δεν μπορούσε να προσαρμοστεί, για να εξυπηρετήσει την εργατική τάξη. Οι ρεφορμιστικές θέσεις των μουτουαλιστών αμφισβητήθηκαν από ανθρώπους όπως ο Ζοζέφ Ντεζάκ και ο Ευγένιος Βαρλέν, οι οποίοι κατανοούσαν ότι το κεφάλαιο πρέπει να αντιμετωπιστεί και να ανατραπεί με μαχητικό, ένοπλο αγώνα της εργατικής τάξης.

Σήμερα στην Αυστραλία οι θιασώτες της συνεταιριστικής οικονομίας αναφέρονται στην Earthworker. Η Earthworker κατασκευάζει «συσκευές και εξαρτήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας» και βλέπει τον εαυτό της ως «μέρος της διασφάλισης μιας δίκαιης μετάβασης για τις κοινότητες που επηρεάζονται από τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας…» Αυτό ισχύει τουλάχιστον για το αρχικό εγχείρημα της Earthworker, η οποία ανέλαβε ένα εργοστάσιο που έκλεισε μετά το τέλος της βιομηχανίας ηλεκτροπαραγωγής από άνθρακα στην κοιλάδα Λα Τρόουμπ, στη Βικτώρια. Η Earthworker έχει έκτοτε επεκταθεί σε υπηρεσίες καθαρισμού και είναι ανοιχτή στην επέκταση σε νέα έργα.

Η Earthworker σημειώνει ότι «πιστεύει ότι η κοινωνική και η περιβαλλοντική εκμετάλλευση είναι αλληλένδετες και ότι τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής, της εργασιακής ανασφάλειας και της αυξανόμενης ανισότητας πρέπει να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα, μέσω μεγαλύτερης από τα κάτω οικονομικής ιδιοκτησίας». Ωστόσο, πρέπει να τεθεί το ερώτημα πόσο μακριά φτάνει η «μεγαλύτερη από τα κάτω οικονομική ιδιοκτησία» απέναντι στη γιγαντιαία δύναμη της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων και των διεθνών εταιρειών. Η δύναμη μερικών εργαζομένων που είναι ενωμένοι σε μια μικρή επιχείρηση ωχριά απέναντι στο οργανωμένο εργατικό κίνημα, δηλαδή τη μοναδική δύναμη που μπορεί να αντιμετωπίσει το κεφάλαιο. Ιστορικά, ακόμη και όταν οι εργαζόμενοι ενώνουν τους πόρους τους και προσπαθούν να δημιουργήσουν «εναλλακτικές» οικονομίες, αυτές καταλήγουν είτε να αποτυγχάνουν είτε να αναγκάζονται να προσαρμοστούν στις παραδοσιακές επιχειρηματικές πρακτικές, προκειμένου να είναι ανταγωνιστικές.

Όλα αυτά δεν έχουν σκοπό να υποτιμήσουν τις προσπάθειες ούτε τους ανθρώπους που συμμετέχουν σε μια συνεταιριστική επιχείρηση όπως η Earthworker. Η γέννηση της Earthworker ήταν μια οργανική απάντηση στην απώλεια θέσεων εργασίας και στην κάλυψη μιας κενής θέσης στην αγορά. Εντούτοις, τμήματα της ριζοσπαστικής...

Περισσότερα …