ngnm

Αναρχική Παρέμβαση

13 Φεβρουαρίου 2024

Με τον νέο ποινικό κώδικα, η αυστηροποίηση των ποινών θα οδηγήσει στην αύξηση των ανθρώπων που αφού καταδικασθούν ακόμα και για πιο απλές υποθέσεις θα εξαναγκασθούν να εκτίσουν τις ποινές τους. Οι ελληνικές φυλακές είναι κορεσμένες με τον αριθμό των κρατουμένων να υπερβαίνει την μέγιστη χωρητικότητα τους. Ο εγκλεισμός επιφέρει μια σειρά προβλημάτων στο ίδιο το υποκείμενο, απότοκα του εγκλεισμού.

Η είσοδος στην φυλακή σηματοδοτεί την απαρχή μιας ταπεινωτικής διαδικασίας για τους εγκλείστους, που συνίσταται στην απώλεια των μέσων ικανοποίησης των προσωπικών τους αναγκών, στην αδυναμία οριοθέτησης και διαμόρφωσης του ατομικού τους χώρου και στον αποχωρισμό προσωπικών τους αντικειμένων. Έχει επανειλημμένως παρατηρηθεί, από μελετητές, πως η πρώτη επαφή με το κλειστό, σκοτεινό περιβάλλον της φυλακής, αποτελεί σοκ για τον κρατούμενο, καθώς αποκόπτεται απότομα απ΄ την ελεύθερη κοινωνία ενώ ταυτόχρονα υποβάλλεται στην αναγκαστική διαδικασία προσαρμογής σε μια κλειστή κοινωνία πρωτόγνωρη, με δικές της αξίες, κουλτούρα και νόμους.

Στο πρώτο στάδιο της φυλάκισης η ψυχολογική πίεση, που ασκείται στον κρατούμενο είναι ιδιαίτερα έντονη και τον οδηγεί σε μια βαθμιαία αποδιοργάνωση της προσωπικότητάς του, διαδικασία που θα ολοκληρωθεί λίγο αργότερα με την ολοκληρωτική του ένταξη στην υποκουλτούρα της φυλακής. Σ’ αυτό το αρχικό στάδιο προσαρμογής ο έγκλειστος εμφανίζεται ως πιο ευάλωτος σε συναισθήματα απογοήτευσης, μελαγχολίας, κατάθλιψης και ανασφάλειας. Σχετική έρευνα, που έχει διεξαχθεί για τον εγκλεισμό κατέδειξε ότι κατά τον πρώτο μήνα κράτησης οι κατάδικοι εμφανίζονται ως ιδιαίτερα επιρρεπείς σε προβλήματα υγείας, όπως αύξηση της αρτηριακής πίεσης ως συνεπεία της συναισθηματικής εντάσεως. Με την πάροδο αυτού του σταδίου προσαρμογής, κάνουν την εμφάνισή τους οι πιο δυσάρεστες επιπτώσεις της φυλακής στην ψυχοσωματική υγεία του ατόμου, αφού αυτός υιοθετώντας τους νόμους της φυλακής οδηγείται σε πλήρη αυτοκαταστροφή και απορρύθμιση της προσωπικότητάς του. Αφήνεται να παρασυρθεί και να ποδοπατηθεί πνευματικά από την καθημερινή ρουτίνα, ενώ παράλληλα παραιτείται από κάθε προσπάθεια του να είναι ο εαυτός του. Εμφανίζει συμπτώματα συναισθηματικής αδιαφορίας, απάθειας και πειθήνια οδηγείται στον ετεροκαθορισμό, δηλαδή σε αυτό που πραγματικά το σωφρονιστικό σύστημα στοχεύει: Την Ιδρυματοποίηση.

Η ιδρυματοποίηση, προκαλεί την διανοητική αποδιοργάνωση του κρατουμένου, στον οποίο αναπτύσσεται το αίσθημα της ατομικής ανεπάρκειας με αποτέλεσμα να εγκαταλείπεται στις αποφάσεις των άλλων. Το κυριότερο γνώρισμα του φαινομένου της ιδρυματοποίησης είναι αναμφισβήτητα η απόλυτη εξάρτηση. Ο κρατούμενος παραιτούμενος από κάθε μορφή άμυνας, παγιδεύεται σε ένα αίσθημα αυτοαπόρριψης, αφήνοντας άλλους να λαμβάνουν τις αποφάσεις, που αφορούν τον ίδιο, τις ανάγκες και τις επιθυμίες του.

Η ιδρυματοποίηση που υφίστανται οι έγκλειστοι και ο βαθμός εξάρτησης και πρόσδεσής τους στο περιβάλλον της φυλακής (ειδικά δε σε αυτό όπως θα δημιουργηθεί με τις φυλακές υψίστου ασφαλείας τύπου γ), γίνεται ιδιαίτερα εμφανής κατά το τελικό στάδιο της φυλάκισης και ειδικά λίγο πριν την αποφυλάκιση. Σε αντίθεση με ότι θα περίμενε κανείς, οι έγκλειστοι αντί να αισθανθούν ψυχική ευεξία με το χαρμόσυνο γεγονός της επαναφοράς τους στην ελεύθερη ζωή, παρουσιάζουν αντιδράσεις άγχους και ανασφάλειας. Ορθώνεται μπρος τους το αβέβαιο και υιοθετούν μια άτολμη στάση απέναντι στη ζωή, καθώς έχουν ιδρυματοποιηθεί. Η ελευθερία τους τρομάζει, επιζητούν την καθοδήγηση, τον περιορισμό και τον ετεροκαθορισμό καθώς έχουν ξεχάσει να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και να χειρίζονται με...

Περισσότερα …