FAR (Federacion Anarquista Rosario)*
[Στο πλαίσιο του εορτασμού των 65 χρόνων της αδελφής μας οργάνωσηφαρς fAu (Ουρουγουανή Αναρχική Ομοσπονδία) διανέμουμε ένα σημείωμα που δημοσιεύτηκε στο 33ο τεύχος του περιοδικού «Lucha Libertaria» («Ελευθεριακός Αγώνας») όπου μοιραζόμαστε την κατανόησή μας για την επιρροή της fAu στην Αργεντινή]
Πιστεύουμε ότι η παρουσία της fAu στην Αργεντινή και ο αντίκτυπος του πολιτικού της έργου εκτυλίχθηκε σε διάφορες στιγμές και στάδια και πέρασε από διάφορες στρατηγικές επιρροής κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Αρχικά, είναι αλήθεια ότι το πολιτικό εγχείρημα του οργανωτικού δυϊσμού είχε επιχειρηθεί να εδραιωθεί στη χώρα μας σε ορισμένες περιόδους. Η πρώτη χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα, με την εμφάνιση των αναρχικών κύκλων με πρωτοβουλία των Errico Malatesta, Francesco Momo και Ettore Mattei, μεταξύ άλλων, ταυτόχρονα με την ίδρυση των πρώτων συνδικάτων σε τοπικό επίπεδο. Η άλλη στιγμή που ξεχωρίζει είναι κατά τη δεκαετία του 1930, με την εμφάνιση της Αναρκοκομμουνιστικής Ομοσπονδίας Αργεντινής (FACA) και της Εργατικής Συμμαχίας «Σπάρτακος». Οι πολιτικές αυτές οργανώσεις, στην ακμή της μαχητικότητάς τους, είχαν ήδη λάβει υπόψη την προειδοποίηση που είχε δημοσιεύσει ο Malatesta πριν από δεκαετίες, για τον κίνδυνο «ενοποίησης του εργατικού και του αναρχικού κινήματος» και για την απώλεια της διάχυσης του πολιτικού μας ρεύματος μεταξύ του λαού. Όμως, δυστυχώς, όλες αυτές οι προσπάθειες, με το πέρασμα των δεκαετιών, δεν ευοδώθηκαν ούτε άφησαν οργανωτικό «μικρόβιο» για τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, στην άλλη πλευρά του Ρίο ντε λα Πλάτα, μια ομάδα σημαντικών αναρχικών στελεχών κατάφερε να επεξεργαστεί με οξυδέρκεια, κατά τη διάρκεια της δύσκολης ιστορικής στιγμής της άμπωτης που βίωνε ο αναρχισμός παγκοσμίως, στα μέσα του 20ού αιώνα. Αυτή η πολιτική ισορροπία και ο αντίκτυπος οδήγησαν το 1956 -μόλις 20 χρόνια μετά την ήττα στην Ισπανία- στην ίδρυση της fAu (Ουρουγουανής Αναρχικής Ομοσπονδίας), που προοριζόταν να γίνει το οργανωτικό εκείνο εργαλείο για τους αναρχικούς για τη χάραξη μιας επαρκούς στρατηγικής και να επηρεάσει τους κοινωνικούς αγώνες με ένα συγκεκριμένο τρόπο.
Όπως είναι γνωστό, η συνεχής ροή μεταξύ των πληθυσμών της Ουρουγουάης και της Αργεντινής, και οι εκατέρωθεν πολιτιστικές, πολιτικές και κοινωνικές επιρροές, είχαν ιδιαίτερο χαρακτήρα σε όλη την ιστορία, η προέλευση του οποίου εξέταζε ακόμη και το ίδιο σχέδιο χειραφέτησης κατά τους αντιαποικιακούς πολέμους. Υπό αυτή την έννοια, αυτό που συνέβη στην Ουρουγουάη με την αναδιάρθρωση του οργανωμένου αναρχισμού αργά ή γρήγορα θα είχε αντίκτυπο στη δυναμική του αργεντίνικου αναρχισμού.
Από την ίδρυσή της, η fAu ασχολήθηκε με το έργο της ανοικοδόμησης του οργανωμένου αναρχισμού στον Νότιο Κώνο και τη Λατινική Αμερική και της ανάκτησης της επιρροής του αναρχισμού στην κοινωνική δυναμική της ηπείρου. Η Αργεντινή δεν θα ήταν η εξαίρεση.
Η παρουσία της fAu στην Αργεντινή και οι προσπάθειές της να επηρεάσει την ανασυγκρότηση του τοπικού αναρχισμού, μπορούν να αναλυθούν σε διαφορετικά στάδια. Το πρώτο από αυτά συμβαίνει με τη δημόσια εμφάνιση της οργάνωσης, κατά το γενικότερο ανατρεπτικό κλίμα των δεκαετιών του '50 και του '60. Εκείνη την εποχή, με βάση τις ιστορικές αφηγήσεις του Juan Carlos Mechoso -ιδρυτικού μέλους της fAu- υπήρχαν ταξίδια και συναντήσεις μεταξύ της fAu και αναρχικών αγωνιστών από την Αργεντινή, χωρίς ουσιαστικά να επιτύχουν κανένα πολιτικό έργο σε τοπικό επίπεδο, πέρα από την ανάληψη κοινών εκδοτικών σχεδίων. Είναι σκόπιμο να τονιστεί ότι ένα μεγάλο μέρος του αργεντίνικου αναρχισμού εκείνη την εποχή βρισκόταν σε έντονη παρακμή, ανησυχώντας περισσότερο για τη διαφοροποίησή του από τον περονισμό παρά για την καταπολέμηση των διαδοχικών στρατιωτικών πραξικοπημάτων και δικτατοριών.
Το επόμενο στάδιο σηματοδοτεί την παρουσία της fAu στην Αργεντινή, περισσότερο για λόγους πλαισίου. Πρώτα με τη μετανάστευση νεαρών στελεχών των συνδικάτων από τη ROE (Εργατική-Μαθητική Αντίσταση - μετωπικό σχήμα της fAu), που κατέληξαν να συγκλίνουν στη συγκρότηση της «Resistencia Libertaria» («Ελευθεριακή Αντίσταση») - της κύριας αναρχικής πολιτικής οργάνωσης στην Αργεντινή εκείνη την εποχή, με επιρροή σε ορισμένα συνδικάτα και κοινωνικά στρώματα. Αλλά μετά το πραξικόπημα του '73 και την απότομη κατασταλτική προέλαση στην Ουρουγουάη, η fAu πραγματοποίησε μια στρατηγική υποχώρηση στις γειτονικές χώρες, με την Αργεντινή να είναι αυτή με την υψηλότερη υποδοχή μελών της οργάνωσης. Έτσι, μέλη της OPR (της ένοπλης πτέρυγας της fAu) ήταν τα πρώτα που πέρασαν στην Αργεντινή για να προωθήσουν ενέργειες για να εξασφαλίσουν «τα οικονομικά μέσα για έναν αγώνα ενάντια στη δικτατορία που αναμένεται να είναι μακρύς και σκληρός». Το σύνθημα εκείνης της εποχής ήταν «να συνεχίσουμε τον αγώνα». Η έλευση του πραξικοπήματος του '76 στην Αργεντινή βρήκε δεκάδες μαχητές να πραγματοποιούν οργανωτικές και συντονιστικές δράσεις ενάντια στην κατασταλτική προέλαση της Επιχείρησης Condor. Ωστόσο, η ένταση της καταστολής έπληξε σκληρά τα μέλη που βρίσκονταν στη χώρα, με την πλειοψηφία να απαγάγεται και να εξαφανίζεται ως αποτέλεσμα της καταστολής εκ μέρους της βάναυσης γενοκτονικής στρατιωτικής δικτατορίας.
Με την επιστροφή στη «συνταγματική τάξη» στην περιοχή, η fAu εξέφρασε για άλλη μια φορά τις προθέσεις της να συνεργαστεί για την αναδιοργάνωση του λατινοαμερικανικού αναρχισμού, σε μια εποχή που ο νεοφιλελευθερισμός άρχιζε να μαστιγώνει σκληρά την ήπειρο. Προς τη δεκαετία του '90, η Βραζιλία ήταν η κύρια περιοχή επιρροής, ξεκινώντας με τη δημιουργία της Αναρχικής Ομοσπονδίας Gaucha (FAG) και αργότερα άλλων αναρχικών οργανώσεων, οι οποίες αργότερα συνέκλιναν στο σημερινό Βραζιλιάνικο Αναρχικό Συντονισμό. Στην Αργεντινή, μετά από πολλά ταξίδια, αυτή η επιρροή διαμορφώθηκε από τη συγκρότηση των πολιτικών ομάδων στα τέλη της δεκαετίας του '90, με την εμφάνιση της αναρχοκομμουνιστικής AUCA στη La Plata, της ομάδας CAIN (αργότερα OSL - Organizacion Socialista Libertaria - Σοσιαλιστική Ελευθεριακή Οργάνωση) στο Μπουένος Άιρες και της Οργάνωσης Anarquista de Rosario (OAR), και οι τρεις ομάδες με την πλειονότητα των αγωνιστών τους να επικεντρώνουν τη δράση τους στους αγώνες της γειτονιάς και των φοιτητών. Αυτές οι (τότε) νέες οργανώσεις προσπάθησαν με κάποιο τρόπο να διεκδικήσουν και προωθήσουν ξανά τη στρατηγική του οργανωτικού δυϊσμού, κάτι που συστηματοποιήθηκε στο Ουρουγουανή especifismo. Αυτή η σαφής επιρροή εκφράστηκε ακόμη και με τη συγκρότηση και τη συμμετοχή ενός Λατινοαμερικανικού Αναρχικού Συντονισμού μαζί με τη fAu και τη FAG, που κράτησε μόνο λίγα χρόνια αλλά είχε συναντήσεις και περιπτώσεις συντονισμού που απέφεραν ανεκτίμητες εμπειρίες.
Βεβαίως, αυτή η αφετηρία λειτούργησε προωθητικά, αφενός, για την πραγματοποίηση της (γενικότερης συσπείρωσης και συνεργασίας των ελευθεριακών στη Λατινική Αμερική) ELAOPA (η πρώτη έγινε γύρω στο 2002), ως χώρου συνάντησης μεταξύ των μαχητών της βάση και των σφαιρών κοινωνικής ένταξης. Αφετέρου, η εμπειρία αυτής της αναζωπύρωσης του οργανωμένου αναρχισμού στην Αργεντινή, αποτέλεσε αναμφίβολα την αρχική ώθηση για τη συγκρότηση μελλοντικών αναρχικών οργανώσεων, μία από τις οποίες ήταν και η Columna Joaquín Penina (Φάλαγγα Joaquín Penina - αργότερα Αναρχική Ομοσπονδία Rosario - FAR - Federacion Anarquista Rosario), που ιδρύθηκε το 2008. Η οργανωτική αναζωπύρωση του αναρχισμού, μετά από κάποιες οπισθοδρομήσεις (όπως ήταν η σύντομη εμπειρία της τελευταίας FACA με ομάδες από το Μπουένος Άιρες) κατά κάποιο τρόπο μας έδωσε τη δυνατότητα να ξανασκεφτούμε μια επαρκή και σταδιακή στρατηγική συγκρότησης (gradual construction strategy), με στοιχεία που θα επέτρεπαν τη συγκρότηση σταθερών οργανώσεων, με προγράμματα δράσης, συνεπείς οργανωτικές δομές, και μια σχέση που είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη για την ανάπτυξη και την εδραίωση αυτού που έχει ήδη χτιστεί. Σε αυτό το στάδιο, τα διαδοχικά ταξίδια της fAu από το 2012 και η επίσκεψη της βραζιλιάνικης FARJ το 2014, ήταν κρίσιμα για τη συστηματοποίηση της τοπικής κατασκευαστικής στρατηγικής (που ενσωματώθηκε στο 1ο Συνέδριο της FAR), και συνεπώς εθνικής. Το 2016, η οργανωτική εμπειρία της OAC (Αναρχική Οργάνωση της Córdoba)φαίνεται ότι πρόσθεσε αποφασιστικότητα και μια νέα δυναμική στη στρατηγική της συγκρότησης ειδικών αναρχικών οργανώσεων σε εθνική κλίμακα. Το 2020, η OAT (Αναρχική Οργάνωση Tucuman) και το 2021 η OASC (Αναρχική Οργάνωση Santa Cruz) θα ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο υπό την επιρροή του πολιτικού πλαισίου που προτείνει η fAu από την ίδρυσή της, το 1956.
Είναι σημαντικό να επισημανθούν ορισμένες θεμελιώδεις πτυχές που σημάδεψαν την παρουσία της fAu στην Αργεντινή και την πολιτική επιρροή της. Πρώτα απ’ όλα, τονίζουμε ότι αυτό συνέβη στο πλαίσιο μιας στρατηγικής της Λατινικής Αμερικής, που βασίζεται σε μια ανάγνωση όχι μόνο του διεθνιστικού αναρχισμού και των δεσμών που είχαν οι λαοί μεταξύ τους εδώ και χιλιάδες χρόνια, αλλά και σε μια ανάγνωση της πραγματικότητας, του συστήματος κυριαρχίας, το οποίο, από τον αποικισμό και μετά έχει καθιερώσει μηχανισμούς λεηλασίας και υποταγής ειδικά γι’ αυτήν την περιοχή. Αυτό σημαίνει ότι το πολιτικό μας ρεύμα δεν αντανακλάται σε μεμονωμένες οργανωτικές εκφράσεις αλλά είναι εγγενώς οργανωμένο σε ολόκληρη την περιφέρεια.
Από την άλλη πλευρά, μέχρι την άφιξη των οργανώσεων στο Tucuman και τη Santa Cruz, η κύρια περιοχή όπου είχε τις ρίζες του το especifismo ήταν στην περιοχή Pampas (πιθανώς, λόγω ομοιοτήτων με την ιστορία και την κοινωνική σύνθεση του Μοντεβιδέο). Εδώ σημειώνουμε ότι αν και η Αργεντινή παρουσιάζει μια ποικιλόμορφη κοινωνική διαμόρφωση, η οποία απαιτεί διαφορετική ανάπτυξη στρατηγικής, η πολιτική πρόταση του especifismo επιτρέπει και απαιτεί προσαρμογή στο πλαίσιο, όπως συνέβη στο παρελθόν στη Βραζιλία. Αυτή η ποικιλομορφία αποτελεί πρόκληση για την οικοδόμηση του οργανωμένου αναρχισμού στη χώρα μας, αλλά είμαστε πεπεισμένοι ότι αυτό θα ενισχύσει περαιτέρω αυτό το ρεύμα, προικίζοντάς το με νέα στοιχεία όσον αφορά την καταπολέμηση της κυριαρχίας στις διάφορες μορφές της.
Μια άλλη πολύ σημαντική πτυχή έχει να κάνει με το γεγονός ότι η εμπειρία της FAu και η κληρονομιά του πολιτικού της πλαισίου, ήρθαν να αναπληρώσουν την οπισθοδρόμηση ή τις απουσίες του αναρχισμού στην Αργεντινή κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα (με εξαίρεση την εμπειρία της «Resistencia Libertaria» στη δεκαετία του '70), συμβάλλοντας στην αποκατάσταση -τουλάχιστον εν μέρει- της ιστορικής συνέχειας. Η συστηματοποίηση των εμπειριών, η άσκηση της ιστορικής μνήμης, οι συναντήσεις και η όλη δέσμευση της FAu, επέτρεψαν τη μεταφορά αυτής της πολύτιμης κληρονομιάς του αναρχισμού που πριν από σχεδόν ενάμιση αιώνα είχε λαϊκές ρίζες σε αυτό το μέρος του κόσμου.
Τέλος, η μεθοδική μετάδοση του πνεύματος και της παράδσης αυτής από τους μαχητές της fAu στους συντρόφους στην Αργεντινή, δεν ήταν ασήμαντη. Πέρα από κάθε δόγμα ή σειρά αρχών, η σφυρηλάτηση ενός μαχητικού στυλ που χαρακτηρίζεται από ταπεινότητα και σεβασμό στις διαδικασίες των λαϊκών οργανώσεων, στην αλληλεγγύη, στην αφοσίωση στους σκοπούς της τάξης μας, στην αυτοπειθαρχία και την υπομονετικότητα όσον αφορά την οικοδόμηση ενός δυνατού λαϊκού κινήματος, όλα αυτά αποτελούν πάντα τους οδηγούς μας στην καθημερινή μας εδράση ως αντανάκλαση της πρακτικής που αναλαμβάνουμε συλλογικά.
Ομοίως, και όχι λιγότερο σημαντικό, τα στοιχεία του οργανωμένου αναρχισμού υπήρξαν οι πυλώνες της δημιουργίας τοπικών πολιτικών οργανώσεων, και αυτα ήταν η ανάγκη για ένα πρόγραμμα δράσης, η οργανωτική συγκρότηση, η στρατηγική της εισπήδησης (insertion) στις μαζικές κοινωνικές οργανώσεις, καθώς και η πολιτική δομή και η απαραίτητη ανάλυση των τοπικών και περιφερειακών κοινωνικών συνθηκών. Όλα αυτά τα στοιχεία, σε συνεχή αλληλεπίδραση με τις καθημερινές μας δράσεις στις κοινωνικές οργανώσεις, μας επέτρεψαν να πολλαπλασιάσουμε τα μέλη μας, να αναπτυχθούμε σταθερά σε σχέση με την επιρροή μας και να προβάλλουμε σοβαρά τον εαυτό μας σε μακροπρόθεσμη προοπτική.
*Μετάφραση: Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης.
