Λεπτομέρειες

Your name

Ιστορία Κοινωνικών Κινημάτων

17 Απριλίου 2014

Στις 12 Μαρτίου του 1995, παρακρατικοί άνοιξαν πυρ με αυτόματα όπλα σε σπίτια και καφετέριες στο Γκάζι, συνοικία Αλεβίδων της Κωνσταντινούπολης, σκοτώνοντας έναν άνθρωπο και τραυματίζοντας άλλους 25. Η περιοχή θα μετατραπεί τις επόμενες ώρες σε εμπόλεμη ζώνη……

Αλεβίδες (ή Αλεβίτες)

Οι Αλεβίδες (Alevi) αποτελούν θρησκευτική/ πολιτισμική μειονότητα στην Τουρκία, η οποία μαζί με άλλες παρόμοιες (βλ. Μπεκτασίδες) βίωσαν την κρατική καταστολή ανά καιρούς στα πλαίσια της ομογενοποίησης και της Τουρκοποίησης (1923-34) του εναπομείναντος πληθυσμού στο νέο κατασκευασμένο κράτος ακολουθώντας το τρίπτυχο: Ένα έθνος (Τουρκικό), μιας γλώσσας (Τουρκικά) και μιας Θρησκείας (Σουνι).

Οι Alevi αποτελούν πολυάριθμες και ετερόδοξες κοινότητες , των οποίων πιστεύω και πρακτικές διαφέρουν μεταξύ τους . Στους Alevi διακρίνουμε τέσσερις γλωσσικές ομάδες: Αυτούς που μιλάν τα Azarbayjani τουρκικά και βρίσκονται στο ανατολικό Καρς, τους αραβόφωνους στο νότο σε περιοχές όπως το Hatay και τα Adana, και τέλος τους τουρκόφωνους και Κούρδους (με τους τελευταίους επίσης να χωρίζονται σε αυτούς που μιλανε «ορθά» Κουρδικά και αυτούς που μιλoυν τη διάλεκτο Zaza) οι οποίοι φαίνεται να είναι απόγονοι των επαναστατικών φυλών , θρησκευτικά συγγενών με τους Safavids (1501-1722) ,Ιρανική δυναστεία μικτής καταγωγής (κουρδική, Αζερμπαιτζανική, Γεωργιανή και Ελληνική).

Όσον αφορά τη θρησκευτική διάσταση , οι Αλεβίδες και ο Αλεβισμός διαφέρει έντονα από το σουνιτικό Ισλάμ. Η προσευχή (namaz), η νηστεία του Ramazan, to zakat και το hajj είναι αλλότριες πρακτικές για τις περισσότερες, αν όχι όλες , κοινότητες των Αλεβίδων. Αντι των παραπάνω σουνιτικών «πρέπει» , έχουν τις δικές τους τελετές (cem) τους δικούς τους γέροντες (dede) τα δικά τους θρησκευτικά ποιήματα- ύμνους, και τους δικούς τους τελετουργικούς χορούς στους οποίους συμμετέχουν μαζί άντρες και γυναίκες (Στους Alevi η ισότητα των δυο φύλων είναι κανόνας). Επίσης δεν θεωρούν τη θρησκεία τους ανώτερη κα σέβονται όλες τις άλλες θρησκείες.

Το Κοσμικό κράτος (Κεμαλικό) της Τουρκίας, το οποίο έβαζε τη θρησκεία σε δεύτερη μοίρα, επέτρεψε στους Αλεβίδες να εκφραστούν , κάτι το οποίο δεν ήταν εφικτό επί της ,κατά βάση σουνιτικης, Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Δεν είναι τυχαίο ότι κατά την πρώτη δυναμική εξέγερση των Κούρδων (1925) , που είχε έντονα σουνίτικα χαρακτηριστικά, οι Κούρδοι Αλεβίδες τάχθηκαν με το μέρος του κράτους. Από την άλλη είναι επίσης γνωστό ότι ομάδες Κούρδων Αλεβίδων εξεγέρθηκαν αρκετές φορές κατά των Κεμαλιστών, αλλα και του κράτους (1920, 1937,1938). Μόνο τις τελευταίες δεκαετίες οι Κούρδοι θα καταφέρουν να ενωθούν Αλεβίδες και Σουνίτες, και να συνυπάρξουν σε αγώνες κοινωνικούς και εθνικο-απελευθερωτικούς. Παρόλα αυτά μεγάλες μερίδες Τούρκων και Κούρδων Αλεβίδων υποστηρίζουν το Κοσμικό κράτος, το οποίο όμως τους έχει φερθεί εχθρικά στα πλαίσια ομογενοποίησης του πληθυσμού.

Σε πολλές μεγάλες πόλεις οι Αλεβίδες ζουν σε «δικές τους» περιοχές, συνοικίες Αλεβίδων , καθώς οι καχυποψίες των υπολοίπων στο πρόσωπο τους είναι έντονες. Οι λόγοι είναι πολύ συγκεκριμένοι : Για τους Θρησκευόμενους σουνίτες και τους ισλαμιστές , η ελευθερία και η ισότητα που χαρακτηρίζει τους Αλεβίδες, τους καθιστά κατώτερους, άπιστους και προκλητικούς. Για το κράτος οι λόγοι είναι δυο. Ο πρώτος έχει να κάνει...

Περισσότερα …