Léo Frankel: μας χρειάζεται ένα όργανο (εφημερίδα) που να εξηγεί με σαφήνεια τις ιδέες μας! Πώς θέλετε ο εργάτης, που δεν ξέρει τίποτα, να μάθει; Του μιλάμε σήμερα για COMMUNE, αυτή η λέξη τον τρομοκρατεί, δεν ξέρει τι είναι.
Από τα πρακτικά της συνεδρίασης του Παρισινού τμήματος της Α’ Διεθνούς, 12 Γενάρη 1871
Στο δρόμο για την Παρισινή Κομμούνα: η εξέλιξη του εργατικού κινήματος και το παρισινό τμήμα της Α’ Διεθνούς
Οι αναμνήσεις των Κομμουνάρων, οι ιστορικές καταγραφές, οι έρευνες αρχείων, η επιβεβλημένη σιωπή από τη μεριά της εξουσίας, αλλά και οι μετέπειτα αναλύσεις για την Παρισινή Κομμούνα, ιδιαίτερα εκείνες που ασχολούνται με τους πρωταγωνιστές και τις ιδεολογικές αποχρώσεις που εξέφρασαν, στοιχειοθετούν μια διαλεκτική και ενίοτε αντιφατική βιβλιογραφία, που αγωνιά να δώσει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που συνοδεύουν τον μύθο της Παρισινής Κομμούνα εδώ και 140 χρόνια. Πώς προέκυψε η Κομμούνα; Γιατί τον Μάρτη του 1871 και όχι το φθινόπωρο του 1870; Ποιοι ήταν οι πρωταγωνιστές της; Πόσοι την στήριξαν; Ποιος ο βασικός της χαρακτήρας; Γιατί μόνο στο Παρίσι και σε μια χούφτα φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους πόλεις;
Οι απαντήσεις μοιάζουν να είναι όσες και οι πολιτικές απόψεις αυτών που τις θέτουν για αυτό και δεν συγκλίνουν πάντα, ακόμα και ως προς το θεμελιώδες θέμα του χαρακτήρα της. Ωστόσο, τα γεγονότα έχουν σε μεγάλο βαθμό καταγραφεί. Εκείνο που συνήθως εξακολουθεί να λείπει είναι η ερμηνεία τους.
Οι συνθήκες που διαμορφώνουν το δρόμο για την πρώτη κοινωνική επανάσταση είναι σύνθετες και αφορούν την πολιτική της Δεύτερης Αυτοκρατορίας, τη στάση της αστικής τάξης απέναντι στις εξελίξεις και την ραγδαία πια ανάπτυξη του γαλλικού κινήματος μέσα από την διαρκή κινητοποίηση των εργατών. Σε αυτήν την τελευταία παράμετρο αξίζει κανείς να δει-έστω πολύ συνοπτικά-την ιστορία του γαλλικού κινήματος του 19ου αιώνα, ιδιαίτερα την περίοδο από την ένταξή του στη Α’ Διεθνή ως την Παρισινή Κομμούνα.
Στις αρχές του 19ου αιώνα η Γαλλία παραμένει μια αγροτική χώρα. Ωστόσο, η συστηματική εκμετάλλευση των γαλλικών αποικιών, οδηγεί σταδιακά στην ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου για την μεταφορά πρώτων υλών και εξωτικών αγαθών στα αστικά κέντρα και συνάμα στο σχηματισμό μιας κάποιας βιομηχανίας για την επεξεργασία τους (αν και μέχρι τα μισά του αιώνα μιλάμε κυρίως για βιοτεχνία).
Οι εργάτες εξακολουθούν να έχουν συντεχνιακή οργάνωση (compagnonnage) με ιδιαίτερα εχθρικές διαθέσεις η μια συντεχνία προς την άλλη. Από το 1830 κυρίως και μετά, η μετακίνησή τους στα μεγάλα αστικά κέντρα προς αναζήτηση εργασίας, εξομοιώνει τις συνθήκες δουλειάς και διαβίωσης, τους οδηγεί σε κοινές στερήσεις και αποκλεισμούς με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση μιας κοινής συνείδησης. Οι Γάλλοι εργάτες των πόλεων συνειδητοποιούν την συγκρότηση της κοινής τους τάξης και κάνουν τα πρώτα βήματα προς τη χειραφέτησή τους.
Σε επίπεδο θεωρίας, τα έργα των Φουριέ και Σεν-Σιμόν εγκαινιάζουν για το 19ο αιώνα τις ουτοπικές θεωρίες και επηρεάζουν πλήθος διανοούμενων-αργότερα και εργατών. Οι «ουτοπίες», δεν διατυπώνουν ερωτήματα προκειμένου να φτάσουν σε απαντήσεις, αλλά συνιστούν περισσότερο «προϊόν σύλληψης της ανθρώπινης φαντασίας και δραστηριότητας και συνδέονταν με συγκεκριμένους τόπους, θεωρούμενους...
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ Β’ ΕΚΔΟΣΗ
Το αντικείμενο αυτής της μελέτης είναι η Ουγγρική Επανάσταση του Οκτώβρη 1956, η πρώτη μετά τον δεύτερο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό πόλεμο, προλεταριακή επανάσταση. Τα εξαιρετικά πολύτιμα για τις εργαζόμενες μάζες διδάγματα απ’ αυτήν εκτιθενται και αξιολογούνται σ’ αυτήν την μελέτη από τον αναμφισβήτητα πιο αρμόδιο γιαυτό. Ο Καστοριάδης είναι αυτός που από το ‘46, από δέκα χρόνια δηλαδή πριν το ‘56 είχε αποκαλύψει το μύθο του «Εργατικού» Κράτους, την ταξική φύση αυτής της εκμεταλλευτικής κοινωνίας και την ασυμφιλίωτη αντίθεση ανάμεσα στις εργαζόμενες...
Τα καπιταλιστικά οικοδομήματα κλονίζονται απ’ όλες τις μεριές. Η νομισματική κρίση, ο πληθωρισμός, η ανεργία φέρνουν σε απόγνωση τις άρχουσες τάξεις όλου του κόσμου, γιατί αποκαλύπτουν το αδιέξοδο της καπιταλιστικής οικονομίας, την αύξηση των εμπορικών ανταγωνισμών. Η μόνη διέξοδος του σημερινού συστήματος είναι η παραγωγή για κέρδος κι όχι για τις ανάγκες των ανθρώπων που σε τελευταία ανάλυση φέρνει τον πόλεμο με πυρηνικά ή συμβατικά όπλα.
Ο πόλεμος λοιπόν είναι αναπόσπαστο συστατικό των σημερινών παραγωγικών συστημάτων Δύσης και Ανατολής. Δεν έχει σημασία μόνο ποιοι υποκινούν πρώτοι τον πόλεμο, σημασία έχει ποιοι υπερασπίζονται τα κοινωνικά καθεστώτα της εκμετάλλευσης...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018