Your name

Ιστορία Κοινωνικών Κινημάτων

01 Νοεμβρίου 2014

Του Loo Read

Με αφορμή την πρόσφατη επέτειο, ήθελα να ξεκαθαρίσω ορισμένα πράγματα για τις επετείους. Από τα δεξιά και τα αριστερά μου έχει εκφραστεί συχνά μια δυσφορία για τις επετείους, οι οποίες χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς από εκείνους που αρχικά είχαν σηματοδοτήσει με την εκ των άνωθεν ή κάτωθεν επιβολή τους, οι οποίες έχουν χάσει το νόημα και τη σημασία τους, οι οποίες έχουν γίνει φιέστες ανάδειξης σύγχρονων πολιτικών χώρων από τα άκρα δεξιά μέχρι και τους αναρχικούς και λοιπές διαφωνίες που συχνά διατυπώνονται και μπορεί να χετε ακούσει, σκεφτεί ή συμφωνήσει/ διαφωνήσει μαζί τους.

Καταρχάς η έννοια της επετείου περιβάλλεται με έναν χρονικό καθορισμό, αναφέρεται σε μια μέρα, ένα γεγονός, ένα μήνα ή ακόμη κι ένα χρόνο, π.χ. το 2014-2018 είναι τα εκατό χρόνια από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, η 17η Νοέμβρη αναφέρεται σε ένα τριήμερο, το “Όχι” σε ένα τηλεγράφημα και ούτω καθεξής. Ανάλογα με το πού στέκεται κανείς πολιτικά περιορίζει ή απλώνει αυτόν το χρονικό καθορισμό. Παραδείγματος χάριν η αστική δημοκρατία στέκεται ενάντια στην ιστορική μνήμη με τον μπροντελικό (και όχι μποντλερικό για τους τυχόν δυσλεκτικούς) διαχωρισμό του ιστορικού χρόνου σε τρία επίπεδα. Κρατάει τα γεγονότα ως στιγμές, αποκομμένες μεταξύ τους, χωρίς να τα διαθλά στο συνεχέστερο και μακρύτερο χρόνο των κοινωνικοοικονομικοπολιτισμικών μεταβολών, ενώ δεν ασχολείται καθόλου (όπως και οι περισσότεροι από μας άλλωστε) με τον αργό και δυσμετάβλητο χρόνο των φυσικών, κλιματικών, γεωλογικών μεταβολών. Ιδωμένη υπό το πρίσμα αυτού του κοινωνικοοοικονομικού χρόνου αυτή η αστική δημοκρατία είναι φίλα προσκείμενη στο φασισμό και εναντιώνεται στον κομμουνισμό και ανέχεται καλύτερα την άκρα δεξιά από την αριστερά στους κόλπους της, όπως συμπεραίνεται από τους 20ούς αιώνες της αγγλίας, της γαλλίας, της ισπανίας, της πορτογαλίας και της ελλάδας, για τον πολύ απλό λόγο ότι όταν συζητιέται να χάσουν τη δύναμη τους οι έχοντες χρήμα ή/και εξουσία, προτιμούν τη λιγότερο οδυνηρή λύση που τους στρέφει σε κείνους που τους εξασφαλίζουν τη θέση τους. Οι φασίστες δεν πειράζουν φιλήσυχους βιομήχανους και λοιπούς καπιταλιστές, προτιμούν τους αναρχοάπλυτους.

Η ταμπακιέρα λοιπόν σε μια επέτειο είναι η ιστορική μνήμη. Η ιστορική μνήμη διαμορφώνεται με τον ίδιο τρόπο που κατασταλάζουν και οι εμπειρίες μας σε συσχετισμό με τις αναμνήσεις μας. Σιγά σιγά μεταμορφώνεται σε εμπειρίες και αναμνήσεις που αν και δεν έχουμε ζήσει οι ίδιοι ως φυσικά πρόσωπα γίνονται κτήμα μας δια μέσω της γνώσης. Και όπως οι εμπειρίες και αναμνήσεις μας διαμορφώνουν το παρόν και το μέλλον μας έτσι και η ιστορική μνήμη έχει αυτή τη δύναμη, να διαμορφώνει το μέλλον. Σε μια κοινωνία όμως που δε θυμάται μπροστά στην κάλπη τι ψήφισε τέσσερα, οχτώ ή είκοσι χρόνια πριν, γιατί το ψήφισε και πού την έχουν οδηγήσει αυτές οι πρότερες επιλογές, η μνήμη καταντά να θεωρείται ουτοπική. Τον κατακερματισμό της και την εξάλειψή της εκτός από την αστική δημοκρατία, προάγουν ως σύστημα και ο καπιταλισμός, η κρατική εκπαίδευση, τα κυρίαρχα μέσα επικοινωνίας, η μνήμη χρυσόψαρου έχει γίνει το ψωμοτύρι της δύσης. Και αυτό δεν είναι τωρινό συμπέρασμα, θα βρείτε διάφορους στοχαστές να παραπονιούνται για τους συγχρόνους τους από τα τέλη...

Περισσότερα …