Λεπτομέρειες

Παν. Ξηρουχάκης (Zero Geographic)

Ιστορία Κοινωνικών Κινημάτων

21 Οκτωβρίου 2017

• ιστορία
• κοινωνικά κινήματα
• κομμουνισμός
• αναρχική-θεωρία

Ο Γερμανός Φρίντριχ Νίτσε γεννιέται στις 15 Οκτωβρίου του 1844 στο Ρένκεν της Πρωσικής Σαξονίας. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας και δημοσίευσε τα πρώτα του φιλοσοφικά άρθρα εμπνευσμένος από τον Σοπενχάουερ. Αργότερα θα αποκηρύξει το Σοπενχάουερ και τη φιλοσοφία του. Εκτός από το Σοπενχάουερ θα επηρεαστεί στα νεανικά του χρόνια από το Ρίχαρντ Βάγκνερ. Υπήρξαν μάλιστα και φίλοι για πολλά χρόνια. Η φιλία τους θα διακοπεί αργότερα λόγο του σωβινισμού του Βάγκνερ. Το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας, τον εξέλεξε έκτακτο καθηγητή της Κλασικής Φιλολογίας το 1869 (ο νεότερος καθηγητής μέχρι τότε, μόλις 23 χρονών).

Το έργο του Νίτσε έχει επηρεάσει όλο το φάσμα της πολιτικής ζωής. Ο Φασισμός, ο κομμουνισμός, ο φεμινισμός, ο αναρχισμός o σιωνισμός και ο ναζισμός (για να αναφέρουμε μόνο κάποια από τα μοντέρνα ιδεολογικά ρεύματα) έχουν επηρεαστεί από τη Νιτσεϊκή σκέψη. Τουλάχιστον ο Νίτσε γλύτωσε να χρεωθεί και το μικροαστικό κομφορμισμό μέχρι πρόσφατα… Το οριστικό κτύπημα στον μακαρίτη Νίτσε ήρθε με το «Όταν έκλαψε ο Νίτσε». Τώρα κάθε μικροαστός και κάθε νοικοκυρά μπορούν να απολαύσουν από τον ΓΙΑΛΟΜ ΙΡΒΙΝ την απόλυτη παραποίηση στην νιτσεϊκή σκέψη προς χάρη του καταναλωτή (πράγματι ο Γκέμπελς θα ζήλευε). Τέλος πάντων ο Γερμανός φιλόσοφος στα τελευταία χρόνια της ζωής του ασχολήθηκε με το ζήτημα των ανθρώπινων αξιών (ηθική, πολιτισμός, θρησκεία, πολιτική κλπ).

Το ζητούμενο για εκείνον αποτελούσε η επαναξιολόγηση αυτών των αξιών, ώστε να ξεφύγει η ανθρωπότητα από τον «μηδενισμό» στον οποίο έχει πέσει. Δεν είναι πρόθεση μου να παρουσιάσω το Νίτσε σαν αναρχικό φιλόσοφο. Κάθε άλλο. Άλλωστε το έργο του είναι τόσο αντιφατικό που θα καταντούσα χειρότερος από τον Γιάλομ. Το σίγουρο όμως είναι ότι ο Νίτσε επηρέασε ένα μεγάλο αριθμό αναρχικών (και μάλιστα αρκετά γνωστών μέσα στο ευρύτερο ελευθεριακό ρεύμα) όπως τον Σαλβαντόρ Σεγκουϊ (επιφανές μέλος της CNT–FAI στην δεκαετία του 1930) την αναρχοφεμινίστρια Φεντερίκα Μοντσένι, τον Ρούντολφ Ρόκερ και τον Μάρεϊ Μπούκτσιν. Λίγα πράματα για την πρόσληψη του έργου του Νίτσε μέσα στο πέρασμα του χρόνου είναι απαραίτητα .Όσο και αν φαίνεται περίεργο και παρά τη φήμη του Νίτσε σαν φασίστα φιλόσοφο, οι αναρχικοί είναι οι πρώτοι που επηρεάζονται από το έργο του στα τέλη του 19ου αι. Η αντιπάθεια του Νίτσε απέναντι στους αντισημίτες απωθεί τους εθνικιστές και τους πρωτοφασίστες της εποχής. Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο όμως τα πράγματα αλλάζουν. Ο υπεράνθρωπος του Νίτσε γίνεται παραποιημένο σύμβολο ναζιστών και φασιστών που βρίσκουν έμπνευση στα φιλοσοφικά μανιφέστα του φιλοσόφου. Στο μεσοπόλεμο όμως συνεχίζει παράλληλα να έχει επιρροή και σε αριστερούς αγωνιστές (Γκράμσι) , σε επιστημονικούς κύκλους (ο Φρόυντ άλλωστε θεωρεί το Νίτσε πατέρα της ψυχανάλυσης) αλλά και σε ευρύτερα προοδευτικούς διανοούμενους (Μιουζίλ).

Μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο κολλάει στο Νίτσε η ρετσινιά του Ολοκληρωτισμού και για πολλά χρόνια είναι συνώνυμο του Ναζισμού. Μετά το Μάη του 68 τα πράγματα πάλι αλλάζουν. Ο Καμύ στον «Επαναστατημένο άνθρωπο» εκθειάζει το Νίτσε. Το ίδιο και ο Λεφέβρ. Και δεν είναι οι μόνοι.

ΑΝΑΡΧΟΑΤΟΜΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΛΛΕΓΚΑΛΙΣΜΟΣ

«Το κράτος είναι το πιο ψυχρό απ' όλα τα ψυχρά τέρατα: ψεύδεται ψυχρά και να το ψέμα που βγαίνει απ' το στόμα του: «Εγώ, το...

Περισσότερα …