Βαγγέλης Χ. Κατσιγιάννης

Ιστορία Κοινωνικών Κινημάτων

23 Δεκεμβρίου 2016

• κοινωνικοί αγώνες
• καταστολή
• κοινωνία

Βαγγέλης Χ. Κατσιγιάννης*

«...το καθαρό γαλάζιο τ’ ουρανού,

η παράξενη και σκοτεινή σιλουέτα των ευκαλύπτων λίγα βήματα πιο πέρα

και μετά οι κραυγές παράξενων πουλιών, κραυγές διαπεραστικές,

πουλιών στο χρώμα της φωτιάς που περνούσαν πετώντας σαν σκιές.

Μόνο αυτές οι φωνές και πού και πού η φωνή ενός βατράχου

έσπαγαν την απερίγραπτη σιωπή, την απόλυτη εδώ και χιλιάδες χρόνια,

της αυστραλιανής πεδιάδας με τους τροπικούς θάμνους».

Η πρόσφατη «καλύτερη Ολυμπιάδα που έγινε ποτέ» - φράση που ο πρόεδρος της Δ.Ο.Ε.  και κάποτε υπουργός Αθλητισμού του Φράνκο, κ. Σάμαρανγκ, συνηθίζει να επαναλαμβάνει στο τέλος κάθε Ολυμπιάδας - έφερε για πολλοστή φορά στο προσκήνιο θέματα όπως την εμπορευματοποίηση του αθλητισμού, την εξάρτηση των αθλητών από πάσης φύσεως ουσίες αύξησης της απόδοσης και την εξάρτηση των ίδιων των αγώνων από μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Πέρα όμως και πίσω από όλα αυτά, οι ολυμπιακοί αγώνες του Σίδνεϊ αποτέλεσαν και μια πρώτης τάξης ευκαιρία για να ακουστεί σε παγκόσμιο επίπεδο το ζήτημα των ιθαγενών της Αυστραλίας, ευκαιρία που όπως όλα δείχνουν μάλλον πήγε χαμένη - τουλάχιστον στην καλύτερη προοπτική της. Και αυτό το ζήτημα δεν είναι άλλο από τα πάμπολλα δεινά που υπέστησαν οι αυτόχθονες κάτοικοι της Αυστραλίας από τους λευκούς κατακτητές. Ακόμη και σήμερα, διακόσια χρόνια από την ημέρα που οι Βρετανοί πάτησαν το πόδι τους στη νέα ήπειρο, σφαγιάζοντας τους κατοίκους και κλέβοντας τη γη και τη ζωή τους, οι ιθαγενείς δεν έχουν δει καμιά δικαίωση στον αγώνα τους για αναγνώριση των δικαιωμάτων τους. Ακόμη και σήμερα, στη σύγχρονη «δημοκρατική» κοινωνία της Αυστραλίας, είναι νωπές οι μνήμες από τις σφαγές των ντόπιων πληθυσμών, το ξεπούλημα των εκτάσεων διαμονής των φυλών σε πάσης φύσεως εταιρίες και συμφέροντα, τους περιορισμούς μετακίνησης, τον εγκλεισμό σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, το παιδομάζωμα, την - στα όρια της σκλαβιάς - εκμετάλλευση, τις ποικιλόμορφες διακρίσεις και τις κατάφορες παραβιάσεις κάθε ανθρώπινου δικαιώματος αυτών που ακόμη και σήμερα κάποιοι δεν υπολογίζουν ούτε για ανθρώπους.

Πριν από την άφιξη των λευκών στην ήπειρο υπήρχαν περίπου 500 φυλές ιθαγενών - οι περισσότερες από τις οποίες έχουν σήμερα εξαφανιστεί - σε ισάριθμες περιοχές και με ισάριθμες γλώσσες ή γλωσσικά ιδιώματα. Από τη φυλετική οργάνωσή τους απουσίαζε οποιαδήποτε μορφή ιεράρχησης - πλην του σεβασμού προς τους γηραιότερους - ενώ δεν υπήρχαν ιερατεία ούτε κεντρικό σύστημα εξουσίας. Αποκλειστικά τροφοσυλλέκτες, οι ιθαγενείς της Αυστραλίας είχαν αναπτύξει μια πλούσια και πολύπλοκη σχέση με το ιδιότυπο φυσικό περιβάλλον τους και συντηρούνταν από το κυνήγι, το ψάρεμα στις ακτές της θάλασσας και στις όχθες των ποταμών καθώς και από τη συλλογή καρπών και φυτών. Αν και κάθε φυλή ζούσε κατ’ ανάγκη σε διαφορετική περιοχή - γεγονός που έχει να κάνει εκτός των άλλων με την έκταση της ηπείρου και με τις εδαφικές της ιδιαιτερότητες - δεν υπήρχε κτητική σχέση με τη γη. Αντίθετα, όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν ή και το επέβαλλαν ακόμα, οι φυλές συνήθιζαν να προσκαλούν η μια την άλλη για κυνήγι ή συλλογή των καρπών, έτσι ώστε να υπάρχει σωστή διαχείριση των φυσικών πόρων.

Η Αυστραλέζα συγγραφέας παιδικών βιβλίων Τζόζεφιν Λούκασεν γράφει στο «Η Μέρα που Σκοτείνιασε ο Ήλιος»: «Πολύ, πολύ παλιά, στη γη του ονειροχρόνου υπήρχε μια όμορφη χώρα...

Περισσότερα …