ngnm

Ιστορία Κοινωνικών Κινημάτων

07 Αυγούστου 2024

Aργύρης Αργυριάδης

Μπορεί οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936 να έμειναν στην ιστορία ως οι αγώνες όπου ο μαύρος Αμερικανός σπρίντερ Jesse Owens διέλυσε τη ναζιστική ρατσιστική ιδεολογία κερδίζοντας τα περισσότερα χρυσά μετάλλια, ένα άλλο γεγονός έμενε να μείνει στην ιστορία. Αν και πολλοί το αγνοούν η θύμηση του είναι σημαντική διότι όλοι αυτοί οι άγνωστοι αθλητές των Λαϊκών Ολυμπιακών Αγώνων ήλπιζαν ότι οι αγώνες τους θα έδειχναν τη δύναμη του αντιφασιστικού κινήματος.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Οι ολυμπιακοί αγώνες ανέκαθεν από την αναβίωση του και ύστερα δεν ήταν κάτι περισσότερο από μια φιέστα εθνικιστικού ανταγωνισμού που σε καμία περίπτωση όσο και αν θέλουν να μας πείσουν για το αντίθετο δεν συμβάλουν σε καμία ευγενή άμιλλα, ούτε φυσικά σε κάποιο συναγωνιστικό αθλητικό ιδεώδες.

Αυτό ήταν που οδήγησε και τον Χίτλερ να αναλάβει την διεξαγωγή των Ολυμπιακών αγώνων του 1936 στο Βερολίνο, ώστε να μπορέσει να διαφημίσει την ευγονική ανωτερότητα της Αρίας φυλής καθώς και την αναδυόμενη εθνικοσοσιαλιστική ιδεολογία. Οι Λαϊκοί Ολυμπιακοί Αγώνες, που είχαν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν στις 22 Ιουλίου 1936, προέκυψαν από το παγκόσμιο κίνημα για μποϊκοτάζ της εκδήλωσης στη Γερμανία, την πρώτη τέτοια προσπάθεια μποϊκοτάζ στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων. Μέχρι το καλοκαίρι του 1936, ο κόσμος δεν μπορούσε πλέον να αγνοήσει τι συνέβαινε στη Γερμανία: ο Χίτλερ είχε επαναστρατιωτικοποιήσει τη Ρηνανία κατά παράβαση της συνθήκης των Βερσαλλιών που τερμάτισε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και είχε αρχίσει να συλλαμβάνει Εβραίους, Ρομά, αριστερούς, άνδρες που κατηγορούνταν ότι ήταν ομοφυλόφιλοι και άτομα με αναπηρίες και να τους στέλνει σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Δυστυχώς η εκστρατεία για το ολυμπιακό μποϊκοτάζ απέτυχε να πείσει τα κράτη από το να συμμετέχουν στους αγώνες. Όμως ο αγώνας δεν σταμάτησε. Η Διεθνής Διάσκεψη για το Σεβασμό του Ολυμπιακού Ιδεώδους, που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο στο Παρίσι, κατέληξε σε ένα άλλο σχέδιο – μια εναλλακτική εκδήλωση που θα παρουσίαζε το Λαϊκό Μέτωπο, την ευρεία συμμαχία αριστερών, φιλελεύθερων, κομμουνιστών και σοσιαλιστών που είχαν ενωθεί για να αποτρέψουν την εξάπλωση του φασισμού. Η καταλανική κυβέρνηση στη Βαρκελώνη προσφέρθηκε να φιλοξενήσει, παρόλο που η Ισπανία ήταν σε τροχιά εμφύλιας σύγκρουσης. Παρόλη την συστράτευση στα όπλα όλου του φάσματος της δεξιάς: μοναρχικούς, φασίστες, καθολικούς εξτρεμιστές και γαιοκτήμονες ,ακόμα κι έτσι, περίπου 20.000 αντιφασίστες αθλητές και οπαδοί αποφάσισαν να παρακολουθήσουν τους αγώνες.

Το όλο εγχείρημα της Βαρκελώνης αναμενόταν να είναι ευρύτερο από την Διεθνή Εργατική Ολυμπιάδα που διεξαγόταν κάθε τέσσερα χρόνια από το 1921 που είχε στόχο να είναι το εργατικό δέος ενάντια στην αριστοκρατική ροπή που είχαν οι επίσημοι ολυμπιακοί αγώνες. Ο λόγος ήταν ότι δεν θα μπορούσαν να αποκλειστούν όσοι δεν ταίριαζαν με το «σοσιαλιστικό» αφήγημα της εποχής, πχ οι Αναρχικοί, εβραίοι, κοκ.

Οι Λαϊκοί Ολυμπιακοί Αγώνες στόχευαν να είναι πραγματικά κάτι το διαφορετικό. Κατά τη διάρκεια των τελετών έναρξης, εξόριστοι Εβραίοι από την Ευρώπη και μαύροι από τη Βόρεια Αφρική θα έμπαιναν στο στάδιο με ομάδες που εκπροσωπούσαν τόσο έθνη-κράτη όσο και έθνη χωρίς κράτος, συνοδευόμενα από ένα τραγούδι που συνέθεσε ένας εξόριστος Γερμανός Εβραίος με στίχους γραμμένους από έναν Καταλανό ποιητή. Συμμετοχή στους αγώνες θα...

Περισσότερα …