Ο Lajos Kassak (Λάγιος Κάζακ) ήταν ποιητής του εργατικού κινήματος, συγγραφέας, εκδότης, ακτιβιστής και συμμετέχων στο κίνημα αβάντ γκαρντ. Γεννήθηκε το 1887 στο Ιrsekϊjvar της Ουγγαρίας που τότε ήταν υπό την αυστρο-ουγγαρική μοναρχία. Αρχικά εργάστηκε ως μεταλλεργάτης στη Gyür και τη Βουδαπέστη, όπου γνώρισε το σοσιαλδημοκρατικό κίνημα. Άρχισε να δημοσιεύει γραπτά του από το 1908. Αλλά σύντομα αρρώστησε από τις αηδιαστικές συνθήκες εργασίας και ζωής της “ευγενικής" Ουγγαρίας και κατευνθύνθηκε προς τη Δυτική Ευρώπη, περνώντας από τη Βιέννη, τη Γερμανία, το Βέλγιο και τη Γαλλία όπου γνώρισε το σύγχρονο κίνημα της εργατικής τάξης αλλά και τη σύγχρονη τέχνη. Συνταξιδιώτης του ήταν ο Emil Szittya, συμπαθών τις αναρχικές ιδέες, ο οποίος έκανε τότε μια ελεύθερη και εύκολη ζωή.
Το πρώτο έργο του Lajos Kassak κυκλοφόρησε το 1915, με τίτλο “Eposz Wagner maszkjában” (“Έπος στη Βαγκνερική Μούχλα”).
Επέστρεψε στη Βουδαπέστη κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και άρχισε να εκδίδει ένα περιοδικό, με κατεύθυνση την ταξική πάλη και την αβάντ γκαρντ που ονομαζόταν “Tett" (“Η Δράση”), αλλά η αστική λογοκρισία το απαγόρευσε το 1916 εξαιτίας της αντιμιλιταριστικής του στάσης. Πρέπει να αναφερθεί ότι στις συνθήκες όπου κυριαρχούσαν οι συντηρητικοί διαχωρισμοί συνιστούσε γενναία και επαναστατική πράξη η κυκλοφορία ενός τόσο ριζοσπαστικού περιοδικού που στρεφόταν άμεσα ενάντια στο εθνικιστικό γενικό κλίμα.
Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου ξεκίνησε ένα νέο περιοδικό, που ονομαζόταν “Ma” (“Σήμερα”), το οποίο ήταν πιο ώριμο και καλύτερα επεξεργασμένο και εξελίχθηκε σε ένα λαμπρό περιοδικό που προήγαγε τον ταξικό αγώνα και την πρωτοποριακή τέχνη, περιοδικό που ακολουθούσε τα χνάρια του “Die Aktion". Εκεί δημοσιεύτηκαν έργα διαφόρων διανοούμενων και λογοτεχνών, συμπεριλαμβανομένων των Λούξεμπουγκ, Μαγιακόφσκι, Γκρος, Γιουνγκ και άλλων καθώς και μιας γενιάς Ούγγρων ακτιβιστών. Έδωσε θέση σε ολόκληρο το κίνημα από το De Stijl μέχρι τον Ferninand Leger, ενώ οι εκδότες και οι συντάκτες του περιοδικού ήταν επίσης πεπεισμένοι προλετάριοι συγγραφείς, ποιητές κ.ά.
Το 1919 το “Ma” έγινε το επίσημο περιοδικό της Συμβουλιακής Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, αλλά στη συνέχεια οι συντάκτες έκαναν κάποιες συζητήσεις με το μπολσεβίκικο κόμμα του Bella Kun και σταμάτησαν την κυκλοφορία του περιοδικού. Ο Kassak απάντησε στην επίθεση του Kun με μια επιστολή στην οποία τόνιζε ότι το περιοδικό είχε καταντήσει προϊόν της αστικής παρακμής. Σε αυτήν την επιστολή επεσήμανε ότι ήταν ανέκαθεν ανεξάρτητος και δεν θα συμμετείχε σε μια ρυθμιζόμενη από τα πάνω μάζα.
Πρέπει κάποιος να σκεφτεί ότι ο Kassak και οι σύντροφοί του ήταν πολύ συνεπείς και συνειδητοποίησαν νωρίς την αντεπαναστατική φύση του μπολσεβικισμού. Κάποιος ίσως πει ότι επέκρινε την ηγεσία του κόμματος μόνο ως αντιπολίτευση. (Όμως, πρέπει να αναφέρουμε ότι σε αυτή την περίοδο άλλοι ακτιβιστές -για παράδειγμα οι περισσότεροι από τους συμβουλιακούς κομμουνιστές και τους αναρχοκομμουνιστές μαχητές στην Ολλανδία και στη Γερμανία- ήταν μαζί με τους μπολσεβίκους, αλλά η αρχή τους σπασίματος έγινε στις αρχές του 1920.) Ο Kassak δεν είχε γίνει ποτέ μπολσεβίκος, αν και είχε ισχυρούς δεσμούς με την αναρχο-μαρξιστική τάση του Ερβίν Szabs και την αντιστασιακή του πολιτική και τη ρομαντική του ηθική.
Καθώς ήταν ατομικιστής, δεν ανεχόταν καμία οργανωτική μορφή κι έτσι παρασύρθηκε στη θάλασσα με τις ποικίλες τάσεις της εργατικής...
Ο χρόνος περνάει και, αντί να βελτιώνεται, η κατάσταση στην Ισπανία επιδεινώνεται και χειροτερεύει. Οι αποικιοκρατικοί πόλεμοι πηγαίνουν άσχημα και η ελπίδα για γρήγορη ειρήνευση εγκαταλείπεται. Η κρίσιμη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Βαρκελώνη δεν έχει αλλάξει. Οι εκατοντάδες δυστυχισμένοι που στάλθηκαν αυθαίρετα στις φυλακές και στο φρούριο του Montjuich (1) περιμένουν μια καθυστερημένη δικαιοσύνη για να αφεθούν ελεύθεροι ή αλλιώς να τελειοποιηθεί αυτό το νόμιμο έγκλημα που, στοιχίζοντας τις ζωές κάποιων, θα ρίξει άλλους για πάντα στους ποινικούς θεσμούς που η μητέρα πατρίδα επιφυλάσσει για τα καλύτερα παιδιά της.
Σήμερα, όπως χθες, μερικοί προλετάριοι που ζουν στην άγνοια...
Του Edgar Rodrigues
Αναρχικός που γεννήθηκε στη Γερμανία και μετακόμισε στη Βραζιλία. Εγκαταστάθηκε στο Rio Grande do Sul προτού ενταχθεί στο εργατικό και αναρχικό κίνημα στο Πόρτο Αλέγκρε. Στα απομνημονεύματα του João Perdigcão Gutierrez (στην κατοχή του Edgar Rodrigues) αναφέρεται ότι στην Ευρώπη ο Kniestedt ήταν ενεργός παράλληλα με τον Kropotkin, τον Malatesta και άλλους παγκοσμίου φήμης αναρχικούς. Ένας αρκετά μορφωμένος άνθρωπος, που εγκατέλειψε τη Γερμανία για να ξεφύγει από τη θανατική καταδίκη για τις επαναστατικές του πεποιθήσεις.
Στο Πόρτο Αλέγκρε εργάστηκε ως κατασκευαστής βουρτσών, συμμετείχε στους κοινωνικούς αγώνες και πέθανε στις 12 Οκτωβρίου 1947. Τα νέα του θανάτου του...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018