Your name

Ιστορία Κοινωνικών Κινημάτων

09 Ιουνίου 2013

Του Aleksandar S. από την Επαναστατική Ομάδα TORPEDO

 Το κείμενο αυτό γράφτηκε αρχικά για μια παρουσίαση σε μια ακροαριστερή συνεδρίαση με θέμα «Κρίση, Πόλεμος και η Παγκόσμια Οικονομία - Οι Προοπτικές της Οργανωμένης Εργατικής Τάξης στις Χώρες της Πρώην Γιουγκοσλαβίας», που διεξήχθη στο Βερολίνο τον Νοέμβρη του 1995. Από τότε, η ομάδα TORPEDO έχει διαλυθεί, όμως το κείμενο διατηρεί τη συνοχή του. Οι πόλεμοι στην πρώην Γιουγκοσλαβία, μαζί με την εθνικιστική και παράλογη όψη τους, υπήρξαν σε μεγάλο βαθμό μια επίθεση εναντίον του εργατικού κόσμου και των συνθηκών ζωής του. Εξάλλου, στα τέλη του 1980, οι μεγαλοτραπεζίτες θεωρούσαν τη Γιουγκοσλαβία «ακυβέρνητη» και τον πληθυσμό της ότι ζει «στην παρανομία», κι όταν το τέλος της ψυχροπολεμικής πολιτικής σήμανε και το τέλος της στρατηγικής σημασίας της Γιουγκοσλαβίας, τέθηκε σε κίνηση η διάλυσή της, συμπεριλαμβανομένης της εργατικής τάξης της. Το μεγαλύτερο μέρος της Γιουγκοσλαβίας θεωρείται πλέον «τριτοκοσμικό» και οι διάχυτοι εθνικισμοί παίζουν πλέον έναν καθοριστικό ρόλο. Το καθήκον της ανασυγκρότησης ενός ανεξάρτητου εργατικού κινήματος και άλλων κοινωνικών κινημάτων σε μια διεθνιστική βάση είναι επίκαιρο όσο ποτέ. Το κείμενο αυτό σκοπεύει να βοηθήσει στην κατανόηση του πως το εργατικό κίνημα στην πρώην Γιουγκοσλαβία εξελίχθηκε από το ξεκίνημά του μέχρι σήμερα.

Με την ανάπτυξη της βιομηχανικής παραγωγής στην Δυτική Ευρώπη στα τέλη του 19ου αιώνα, η παντοδύναμη διαδικασία της βιομηχανικής ανάπτυξης επεκτάθηκε και στις περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Η εκβιομηχάνιση οδήγησε σε μια μετακίνηση των αγροτικών πληθυσμών στις πόλεις και στο σχηματισμό της εργατικής τάξης. Η διαίρεση της κοινωνίας σε τάξεις (καπιταλιστικής, μεσαία, εργατική τάξη), οι ταξικές συγκρούσεις και η διαρκής ανάπτυξη της βιομηχανίας οδήγησε την εργατική τάξη σε σημείο να έχει ανάγκη τις δικές της μορφές ταξικής οργάνωσης. Οι πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες και εμπειρίες εργατικής οργάνωσης εισήχθηκαν στις περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας από στοιχεία της ιντελλιγκέντσιας (σ.τ.μ. της προοδευτικής διανόησης) που είχαν σπουδάσει στις χώρες της δυτικής Ευρώπης, ιδιαίτερα στο βασίλειο της Αυστρουγγαρίας, στην Ελβετία και στη Γαλλία. Είχαν έρθει σε επαφή με τις σοσιαλιστικές ιδέες κατά τις σπουδές τους, τις είχαν ασπαστεί, και τις ανέλυαν σε κύκλους συζητήσεων, συμμετείχαν στη δουλειά διαφόρων ομάδων και οργανώσεων, κι αργότερα έφεραν αυτές τις ιδέες και τις εμπειρίες τους πίσω στις περιοχές καταγωγής τους. 

Ένας από τους πρώτους που εισήγαγαν τις σοσιαλιστικές ιδέες ήταν ο Zivojin Zujovic, ο οποίος υιοθέτησε τη διδασκαλία του Proudhon ενώ σπούδαζε Νομικά και Οικονομικά στο Μόναχο και τη Ζυρίχη. Ήταν ο πρώτος σοσιαλιστής στη Σερβία κι αργότερα δάσκαλος του Svetozar Markovic, οργανωτή και θεωρητικού του σερβικού εργατικού κινήματος κι ένας από τους ιδρυτές του σερβικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος. Οι σοσιαλιστικές ιδέες απλώθηκαν σε διάφορες περιοχές που κατοικούνταν από τους νότιους Σλάβους. Κατά τις εξεγέρσεις στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη όπου πρωτοστάτησε ο Vasa Pelagic, στα 1875, υπήρξαν ανάμεσα στους εξεγερμένους πολλοί αναρχικοί, όπως οι: Manojlo Hrvacanin, Kosta Ugrinovic και άλλοι. Στις εξεγέρσεις συμμετείχαν επίσης πολλοί Ιταλοί και Ρώσοι αναρχικοί (ο ίδιος ο Malatesta έκανε δυο προσπάθειες να περάσει στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη). 

Στις αρχές του Απρίλη του 1871 ο Johnann Most ταξίδεψε στη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας, και ήρθε...

Περισσότερα …