Your name

Αναρχική Θεωρία

28 Ιουνίου 2014

Ένας από μας θα σας αφηγηθεί σε λίγο με κάθε λεπτομέρεια την ιστορία της ζωής του Μιχαήλ Μπακούνιν, αλλά τα γενικά της χαρακτηριστικά είναι ήδη αρκετά γνωστά. Εχθροί και φίλοι ξέρουν πως αυτός ο άνθρωπος ήταν μεγάλος στη σκέψη, στη θέληση και στην αστείρευτη ενεργητικότητα. Ξέρουν επίσης πόση περιφρόνηση ένιωθε για τον πλούτο, την κοινωνική θέση και τη δόξα, όλες αυτές τις τιποτένιες φιλοδοξίες που τα περισσότερα ανθρώπινα πλάσματα έχουν αρκετή ποταπότητα για να καλλιεργούν. Παρόλο που ήταν Ρώσος ευγενής, συνδεμένος εξαιτίας του γάμου του με την ανώτερη αριστοκρατία της αυτοκρατορίας, ήταν απ’ τους πρώτους που προσχώρησαν σ’ εκείνη την απτόητη ένωση των εξεγερμένων, που μπόρεσαν ν’ απαγκιστρωθούν από παραδόσεις, προλήψεις, φυλετικά και ταξικά συμφέροντα και να περιφρονήσουν την προσωπική τους ευμάρεια. Μαζί τους πάλεψε στη σκληρή μάχη της ζωής, που την επιδείνωνε η φυλάκιση, η εξορία, όλοι οι κίνδυνοι κι όλες οι θλίψεις, που πρέπει να υποστούν οι άνθρωποι που αυτοθυσιάζονται, στη διάρκεια της μαρτυρικής ζωής τους.

Μια απλή πέτρα κι ένα όνομα σημαδεύουν στο νεκροταφείο της Βέρνης το σημείο όπου τάφηκε η σωρός του Μπακούνιν. Ακόμα κι αυτό όμως είναι ίσως υπερβολικό για να τιμηθεί η μνήμη ενός αγωνιστή που τόσο λίγη εκτίμηση έτρεφε για τέτοιου είδους ματαιοδοξίες. Οι φίλοι του δε θα του φτιάξουν ούτε φανταχτερή ταφόπετρα ούτε άγαλμα. Ξέρουν πόσο χλευαστικά θα τους αντιμετώπιζε, αν του μιλούσαν για την ανέγερση ενός μεταθανάτιου οικοδομήματος προς τιμή του. Ξέρουν, επίσης, ότι ο αληθινός τρόπος να τιμάς τους νεκρούς σου είναι να συνεχίζεις το έργο τους — με την ίδια θέρμη κι επιμονή που το έκαναν κι αυτοί. Σ’ αυτή την περίπτωση, βέβαια, έχουμε ένα δύσκολο καθήκον που απαιτεί όλες μας τις προσπάθειες, γιατί ανάμεσα στους επαναστάτες της περασμένης γενιάς κανείς δε δούλεψε πιο ένθερμα απ’ αυτόν για την κοινή υπόθεση της Επανάστασης.

Στη Ρωσία, ανάμεσα στους σπουδαστές της Γερμανίας, ανάμεσα στους εξεγερμένους της Δρέσδης, στη Σιβηρία, ανάμεσα στους συνεξόριστους αδελφούς τους, στην Αμερική, στην Αγγλία, στη Γαλλία, στην Ελβετία, στην Ιταλία, ανάμεσα σ’ όλους τους καλοπροαίρετους ανθρώπους, η άμεση επιρροή του υπήρξε σημαντική. Η πρωτοτυπία των ιδεών του, η παράφορη και παραστατική ευφράδεια του, ο ακούραστος προπαγανδιστικός του ζήλος, υποβοηθούμενα, επίσης, απ’ τη φυσική επιβλητικότητα της προσωπικότητάς του κι από μια ισχυρή ζωτικότητα, έδωσαν στον Μπακούνιν πρόσβαση σ' όλες τις επαναστατικές ομάδες κι οι προσπάθειες του άφησαν βαθιά ίχνη παντού, ακόμα και σ" εκείνους που, αφού τον υποδέχτηκαν με ανοιχτές αγκάλες, ήρθαν σε διαξιφισμούς, μαζί του εξαιτίας διαφορών στο σκοπό ή στη μέθοδο. Η αλληλογραφία του ήταν ογκωδέστατη. Περνούσε νύχτες ολόκληρες γράφοντας μακροσκελή γράμματα στους φίλους του μέσα στον επαναστατικό κόσμο και μερικά απ’ αυτά τα γράμματα, γραμμένα για να δυναμώσουν τους διστακτικούς, ν’ αφυπνίσουν τους αδρανείς και να εκθέσουν προπαγανδιστικά ή εξεγερσιακά σχέδια, πήραν διαστάσεις πραγματικών τόμων. Αυτά τα γράμματα, περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο, εξηγούν το τεράστιο έργο του Μπακούνιν μέσα στο επαναστατικό κίνημα του αιώνα. Οι μπροσούρες που έκδωσε, στα Ρωσικά, γαλλικά και ιταλικά, όσο σημαντικές κι αν είναι, κι όσο χρήσιμες κι αν υπήρξαν στη διάδοση των νέων ιδεών, δεν αποτελούν...

Περισσότερα …