Γεωργία Κανελλοπούλου

Ιστορία Κοινωνικών Κινημάτων

20 Μάι 2023

• κοινωνικοί αγώνες
• ιστορία
• κοινωνικά κινήματα
• Μεξικό

Κείμενο της Γεωργίας Κανελλοπούλου*

Σε δύο βιβλία του ο Ρομπέρτο Μπολάνιο έχει γράψει για την ιστορία της ουρουγουανής ποιήτριας που έμεινε κλεισμένη για 14 μέρες στην τουαλέτα του πανεπιστημίου του Μεξικού στα γεγονότα του 68. Πριν τη σφαγή του Τλατελόλκο. Τότε που ο στρατός παραβίασε το άσυλο και εισέβαλε στο πανεπιστήμιο. Η κοπέλα λεγόταν Alcira Soust Scaffo και ήταν φτωχή παράνομη μετανάστρια που ψιλοδούλευε στο πανεπιστήμιο. Αντισυμβατική ποιήτρια η ίδια, είχε επαφές με όλο το ριζοσπαστικό κόσμο των ποιητών του Μεξικού, και βρέθηκε στην τουαλέτα την ώρα που μπήκε ο στρατός στο πανεπιστήμιο. Ο Μπολάνιο τής αλλάζει όνομα, τη λέει Αουξίλιο Λακουτούρε και την βάζει να διαβάζει ένα βιβλίο ποίησης μέσα στην τουαλέτα, ποίηση του μεξικανού ποιητή Πέδρο Γαρφίας. Δεν ξέρω αν είναι αλήθεια αυτό ή το έχει προσθέσει ο Μπολάνιο στην ιστορία, πάντως η Αουξίλιο λέει στο βιβλίο: “Πίστευα πάντα πως η ζωή ξεχειλίζει από πράγματα θαυμαστά και αινιγματικά. Και πράγματι, χάρη στα ποιήματα του Πέδρο Γαρφίας και στο αδιόρθωτο βίτσιο μου να διαβάζω στην τουαλέτα, ήμουν εγώ η τελευταία που αντιλήφθηκε ότι είχαν μπει οι ειδικές δυνάμεις και μάζευαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους.”

Ο μεξικάνικος Μάης άρχισε τον Ιούλιο. Ακολούθησε, αρχές Οκτωβρίου του 68, η μεγάλη σφαγή του Τλατελόλκο, της πλατείας των «τριών πολιτισμών», ακριβώς 10 μέρες πριν την έναρξη των ολυμπιακών αγώνων του Μεξικού.

Στον πρόλογο του βιβλίου του Πάκο Ιγνάθιο Τάιμπο ΙΙ με τίτλο «68 – σαράντα χρόνια μετά δεν ξεχνάμε», η συγγραφέας Ελένα Πονιατόφσκα γράφει: «Φοιτητικά κινήματα υπήρξαν σε πολλές πόλεις του κόσμου, στην Πράγα, στο Τόκιο και στο Παρίσι, αλλά η μοναδική πόλη όπου έγινε σφαγή διακοσίων πενήντα ανθρώπων ήταν στο Μεξικό». Η βία ήταν τρομακτική. Στρατός, τεθωρακισμένα και ελεύθεροι σκοπευτές κατά άοπλων φοιτητών και μαθητών, με εντολές να σκοτώσουν. Σε μια περίπτωση έσπασαν με μπαζούκας την πόρτα γυμνασίου, ενώ στην πανεπιστημιούπολη έλαβαν μέρος 10.000 στρατιώτες και τανκς, όταν οι φοιτητές ήταν όλοι κι όλοι εξακόσιοι. Μία απ’ αυτούς ήταν η ποιήτρια της τουαλέτας, η Αλσίρα – Αουξίλιο.

Το άλλο εντυπωσιακό σημείο είναι πως την παράλογη βία δεν άσκησε κάποια στρατιωτική δικτατορία αλλά η εκλεγμένη κυβέρνηση του Θεσμικού Επαναστατικού Κόμματος (PRI). Κοιτώντας φυσικά την ιστορία αυτό δεν εντυπωσιάζει και τόσο. Ναι μεν το PRI κάποτε, τότε με τον Λάζαρο Κάρδενας, έδωσε άσυλο σε αντικαθεστωτικούς, αγωνίστηκε για τα δικαιώματα ιθαγενών και γυναικών, και εθνικοποίησε τη βαριά βιομηχανία της χώρας, αλλά στον τελικό λογαριασμό κυβέρνησε 71 χρόνια (!) με διαφθορά και αυταρχισμό, αναγκάζοντας τον Έκτορα Μπελασκοαράν Σάυν να μιλάει για “την πιο διεφθαρμένη χώρα του πλανήτη”.

Οι εξαφανισμένες, δολοφονημένες, κακοποιημένες γυναίκες της Χουάρες, οι 43 χαμένοι φοιτητές της Αγιοτσινάπα, τα σεξουαλικά βασανιστήρια που υπέστησαν 26 γυναίκες από αστυνομικούς που αφέθηκαν ελεύθεροι, το δίκτυο πορνείας υπό την αιγίδα του PRI, η πυρκαγιά των 49 νεκρών παιδιών, η σφαγή στην Τσιάπας, και φυσικά η σφαγή του Τλατελόλκο είναι μερικά μόνο από τα επιτεύγματα της διακυβέρνησης αυτής. Στην περίπτωση μας, φαίνεται πως η εικόνα της χώρας, το θέαμα των ολυμπιακών αγώνων που δεν πρέπει να διαταράσσεται με τίποτα, η προσέλκυση επενδυτών, ήταν οι αιτίες της σφαγής. Φυσικά, υπάρχουν μεξικανοί...

Περισσότερα …