27 Aπρίλη: Οι Παρισινές εφημερίδες με άρθρα τους προαναγγέλλουν την πρωτοβουλία των Ελευθεροτεκτόνων και καλούν τους Παριζιάνους να συμμετέχουν. H ανακοίνωση αναπτερώνει τις ελπίδες των απλών ανθρώπων.
Το Ύπατο Συμβούλιο του Σκωτικού Τύπου αποστέλλει πρόσκληση συμμετοχής σε όλους τους αδελφούς:
«Φίλτατε Αδελφέ,
Καλείσθε να μεταβείτε το Σάββατο 29 Απριλίου στις 7:30 το πρωί, στην οδό J. J. Rousseau 35, για να συνοδεύσετε το Λάβαρο της Σεπτής Στοάς σας, το οποίο αντιπροσωπεύει την αδελφότητα των ανθρώπων και κατόπιν, υπό τη σκέπη του, να διαδηλώσετε ενάντια στη τυραννία. Με αυτό τον τρόπο θα προσφέρετε στις μελλοντικές γενιές το αγαθό της Ελευθερίας.
V. TAVERNIER»
28 Aπρίλη: Τα μέλη του Συμβουλίου της Μεγάλης Ανατολής που δεν συμφωνούν με τη πορεία προς τα οδοφράγματα, καλούν κάποιους Σεβάσμιους και προσπαθούν να τους μεταπείσουν. Ορισμένοι αλλάζουν γνώμη, άλλοι όχι. Αποφασίζουν να τοιχοκολλήσουν, το ίδιο βράδυ, τις θέσεις τους σε κεντρικά σημεία της πόλης και συγχρόνως να στείλουν, προς δημοσίευση, επιστολή στις εφημερίδες. Η επιστολή θα ... αργήσει πολύ.
Το βράδυ της 28ης Απρίλη ακόμα μία Συμβολική Στοά εκτελεί τις τακτικές εβδομαδιαίες εργασίες της. Πρόκειται για άλλο ένα μικρό Τεκτονικό εργαστήριο, υπό την αιγίδα της Μεγάλης Ανατολής, με έδρα τη Μπελβίλ. Ονομάζεται «Η Ένωση της Μπελβίλ» [L’ Union de Belleville]. Κατά την διάρκεια των εργασιών, τα μέλη της Στοάς, εμπνεόμενα από τις αποφάσεις που είχε λάβει πριν δυο μέρες ο Παρισινός Τεκτονισμός, συντάσσουν το κείμενο μίας προτεινόμενης συμφωνίας μεταξύ Κομμούνας και Βερσαλλιών. Παρ’ όλο που το κείμενο δημοσιοποιήθηκε, δεν πρόλαβε να αξιοποιηθεί στα γεγονότα της επομένης μέρας.
Το πλήρες κείμενο παρατίθεται:
Απόσπασμα από το βιβλίο πρακτικών της Συμβολικής Στοάς “Η Ένωση της Μπελβίλ”
Εν Ανατολή Παρισίων 28 Απριλίου 1871 (Χρονολογία Κοινή)
Η Τεκτονική Συμβολική Στοά “Η Ένωση της Μπελβίλ” :
Λαμβάνοντας υπόψη, ότι τα ζητήματα καθολικής ηθικής και ανθρωπισμού αποτελούν διαρκή μέριμνα των Ελευθεροτεκτόνων.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι, δίχως να εκτρέπεται τόσο από τη φιλοσοφική, όσο και τη μη-πολιτική σφαίρα οι οποίες είναι ο χώρος του, ο Ελευθεροτεκτονισμός έχει το δικαίωμα και συγχρόνως το καθήκον, να παρεμβαίνει σε όλα τα ζητήματα όπου εμφανίζεται παρανόηση των αρχών της αδελφότητος.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι, σ’ αυτή την οδυνηρή περίοδο κρίσης, την οποία διανύουμε, η οποία ερημώνει την πατρίδα μας και πλήττει την ανθρωπότητα, είναι καθήκον όλων των Τεκτόνων, να επιβεβαιώσουν τις αρχές οι οποίες εμφανίζονται στον Ελευθεροτεκτονισμό, να συνταχθούν με την παγκόσμιο ηθική, και να γίνουν αυτοί οι οποίοι είναι ικανότεροι, να κάνουν τις ιδέες της παγκοσμίου αλληλεγγύης να επικρατήσουν.
Μία αλληλεγγύη η οποία, την ημέρα που θα υπάρξει, θα αποτρέψει την ανανέωση όλων των ασεβών αγώνων μεταξύ των ανθρώπων, και θα επιφέρει την εξαφάνιση του τελευταίου σπόρου της βαρβαρότητος, επανενώνοντας ολόκληρη την ανθρωπότητα σε μία οικογένεια.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι, η απευθυνόμενη στον Γαλλικό Λαό διακήρυξη της Παρισινής Κομμούνας, δεν εμπεριέχει τίποτε το αντιβαίνων τις Τεκτονικές αρχές.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι, επομένως είναι καθήκον του Ελευθεροτεκτονισμού, ο οποίος πάντοτε βρισκόταν επικεφαλής της πορείας της προόδου, να χρησιμοποιήσει όλη την ηθική δύναμη που διαθέτει, ώστε να κάνει, σύμφωνα με τις αρχές του, αυτές τις ιδέες να υπερισχύσουν.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι, είναι το καθήκον κάθε Στοάς να υποδείξει, όχι μονάχα στους Τέκτονες, αλλά και σε όλους τους πολίτες, την ατραπό της δικαιοσύνης και της αληθείας,
Η Στοά "Η Ένωση της Μπελβίλ" διακηρύσσει:
Ότι επιθυμεί να σταματήσει η αιματοχυσία, τηρώντας ταυτοχρόνως το πρόγραμμα της Παρισινής Κομμούνας, όπως περιέχονταν στην διακήρυξή της στον Γαλλικό λαό.
Ως εκ τούτου, και προκειμένου να επέλθει αυτό το αποτέλεσμα, "Η Ένωση της Μπελβίλ" προσκαλεί:
Όλους τους Ελευθεροτέκτονες του Παρισιού και των επαρχιών, καθώς και όλους τους πολίτες, να ενωθούν μαζί της, ώστε τόσο η κυβέρνηση των Βερσαλλιών, όσο και η Παρισινή Κομμούνα να αποδεχθούν την επόμενη συμφωνία:
Αναγνώριση των δικαιωμάτων της Κομμούνας για όλες τις μεγάλες πόλεις, όπως και για τις μικρότερες κωμοπόλεις.
Γενικές εκλογές για όλες τις Κομμούνες και την Εθνοσυνέλευση. και
Προκειμένου να προβούμε σε αυτές τις εκλογές, οι οποίες θα πρέπει να λάβουν χώρα σε τρεις μήνες, κρίνεται απαραίτητο να δημιουργηθεί μια διοικητική επιτροπή αποτελούμενη από δύο ίσα μέρη, τόσο μελών της Κομμούνας, όσο και μελών των Βερσαλλιών. Αυτή η διοικητική επιτροπή θα διευθύνει τις εκλογές.
Αυτά είναι τα βασικά σημεία μίας συμφωνίας τα οποία προτείνονται από τη Στοά "Η Ένωση της Μπελβίλ", προκειμένου να δοθεί ένα τέλος σε αυτό το έγκλημα το οποίο διανύουμε. Για την επιτυχία του εγχειρήματος προσκαλεί όλους τους αδελφούς της,
Τέκτονες και μη, να χρησιμοποιήσουν όλη την ηθική τους δύναμη και όλα τα μέσα τα οποία βρίσκονται στη διάθεσή τους και πηγάζουν από τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Κατ’ εντολή: Για τη Στοά "Η Ένωση της Μπελβίλ"
Ο Σεβάσμιος
Voisin H. Fernoux
Ο Γραμματέας
Ο Ρήτορας
[ ... Και ένα Τεκτονικό ανέκδοτο. Στη Στοά «Η Ένωση της Μπελβίλ», όπως αναφέρει ο έγκριτος ιστορικός του Τεκτονισμού Ανδ. Ριζόπουλος, «φοιτούσε», κατά τη παραμονή του στο Παρίσι, το διάστημα πριν τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο, ο αδελφός Βλαδίμηρος Ουλιάνοφ, γνωστότερος αργότερα με το ψευδώνυμο Λένιν. Δυστυχώς το γεγονός ότι τα βιβλία πρακτικών της εν λόγω Στοάς έχουν χαθεί – πλην του παραπάνω δημοσιευμένου αποσπάσματος – δεν μας δίδει τη δυνατότητα επίσημης επιβεβαίωσης της πληροφορίας αυτής ]
29 Aπρίλη: Το ξημέρωμα βρίσκει τους τοίχους, σε κεντρικά σημεία της πόλης, με αφίσες που προτρέπουν τους Τέκτονες να μη δεχθούν να συμμετάσχουν στην πορεία προς τα οδοφράγματα. Το κείμενο υπογράφεται από υψηλόβαθμα στελέχη του Ελευθεροτεκτονισμού.
Από νωρίς το πρωί, πολύς κόσμος συγκεντρώνεται στη πλατεία Carrousel, που είχε ορισθεί ως το σημείο συνάντησης όλων των Στοών. Εκτός από τους Τέκτονες, πολλοί είναι οι περίεργοι που θέλουν, πληροφορημένοι από τις εφημερίδες, να δουν αυτό το πρωτόγνωρο θέαμα. Στις 10:00 η πλατεία έχει γεμίσει, με ένα πολύχρωμο πλήθος, από 5000-6000 αδελφούς οι οποίοι εκπροσωπούν 55 Στοές. Όλοι φορούν, όπως έχει ορισθεί, μόνο τα περιλαίμια ή τις ταινίες του βαθμού τους, αλλά όχι τα περιζώματα. Για πρώτη φορά οι κάτοικοι του Παρισιού βλέπουν τις γαλάζιες, μαύρες, μωβ, πρασινοκίτρινες, κόκκινες και λευκές ταινίες. Που και που εμφανίζονται ορισμένοι με τα διακριτικά του Μέμφις-Μισραήμ, καθώς και αδελφές του γυναικείου Τεκτονισμού ντυμένες με μαύρα φορέματα και συνοδευόμενες από τους συζύγους ή τους συγγενείς τους. Υψωμένα πάνω από τα κεφάλια αυτής της λαοθάλασσας, κυματίζουν τα Λάβαρα των Στοών. Είναι η πρώτη φορά που Τεκτονικά Λάβαρα βγαίνουν εκτός των Στοών και μέχρι αυτή τη μέρα δεν έχουν εμφανισθεί, ποτέ ξανά, δημοσίως. Πάνω τους είναι κεντημένα, με ευδιάκριτα γράμματα, γνωμικά ειρήνης και αδελφότητας.
Έξι μέλη του Συμβουλίου της Κομμούνας έρχονται για να τους προϋπαντήσουν και να τους συνοδεύσουν μέσα από το πλήθος στο Μέγαρο του Δημαρχείου. Ο κόσμος παραμερίζει και δημιουργεί ένα διάδρομο μέσα από τον οποίο περνούν οι συγκεντρωμένοι Τέκτονες. Προηγείται μία μπάντα, η οποία παίζει μουσική με επίσημο και τελετουργικό χαρακτήρα, ακολουθούν τα μέλη του Συμβουλίου της Κομμούνας με τους υψηλόβαθμους τέκτονες, έπονται τα λάβαρα των Στοών και τέλος οι αδελφοί ομαδοποιημένοι κατά Στοές. Μία γυναικεία Στοά, η οποία δείχνει ιδιαίτερα εύφημη, γίνεται δεκτή με ενθουσιασμό από τους παρευρισκόμενους.
Τελικά, οι αξιωματούχοι του Τεκτονισμού φτάνουν στις 11:00 στο Δημαρχείο, όπου το σύνολο των μελών του Συμβουλίου της Κομμούνας περιμένει να τους υποδεχθεί στο μπαλκόνι που σχηματίζει η Σκάλα της Τιμής στην πρόσοψη του Μεγάρου. Τα Λάβαρα παρατάσσονται στα σκαλοπάτια, αριστερά και δεξιά της σκάλας, ενώ την ίδια ώρα η μπάντα αρχίζει να παίζει την «Μασσαλιώτιδα» - «... εμπρός παιδιά της πατρίδας...». Αντιπροσωπεία τεκτόνων ανεβαίνει στο μπαλκόνι, όπου πρώτος ο Felix Pyat, εκ μέρους του Συμβουλίου της Κομμούνας, παίρνει το λόγο και απευθύνεται στο παρευρισκόμενο πλήθος, Τέκτονες και αμυήτους, λέγοντας:
«Αδελφοί. Πολίτες της Μεγάλης Παγκόσμιας Παράταξης, πιστοί των κοινών μας Αρχών: Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα. Είστε πιο λογικοί από το Σύνδεσμο για τα Δικαιώματα του Παρισιού. Ελευθεροτέκτονες, τα λόγια σας συνάδουν με τα έργα σας ! Μετά την ανάρτηση της Διακήρυξης σας – μίας Διακήρυξης της καρδιάς – στους τοίχους του Παρισιού, πηγαίνετε σήμερα να στήσετε τα Λάβαρά σας, σημαίες ανθρωπισμού, πάνω στο οδοφράγματα της πόλης μας η οποία πολιορκείται και βομβαρδίζεται. Πάτε να διαμαρτυρηθείτε ενάντια στις δολοφονικές οβίδες και τις αδελφοκτόνες σφαίρες, στο όνομα του δικαίου και της παγκόσμιας ειρήνης. Το Συμβούλιο της Κομμούνας πήρε την απόφαση και επέλεξε πέντε μέλη του, τα οποία θα έχουν την τιμή να σας συνοδεύσουν σε αυτή την ένδοξη, σε αυτή τη νικητήριο πράξη. Μία πράξη, η οποία θα διαβάζεται στη μελλοντική ιστορία της Γαλλίας, αλλά και της ανθρωπότητας».
Την ομιλία ακολούθησαν ενθουσιώδεις ιαχές από το ακροατήριο, τόσο από τους Τέκτονες, όσο και από τους υπόλοιπους πολίτες του Παρισιού:
«ΖΗΤΩ Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ»
«ΖΗΤΩ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ»
Κατόπιν, το λόγο λαμβάνει ο 76χρονος Charles Beslay, μέλος του Συμβουλίου της Κομμούνας αλλά και Τέκτων:
«Πολίτες, τι άλλο μπορώ να πω μετά την εύγλωττη ομιλία του Felix Pyat; Είστε έτοιμοι να προχωρήσετε σε μία πράξη αδελφότητας. Θα υψώσετε τα Λάβαρά σας πάνω στα οδοφράγματα της πόλης μας και θα ενταχθείτε στις τάξεις μας ενάντια στους εχθρούς μας, των Βερσαλλιών. Ειλικρινά θλίβομαι γιατί αδυνατώ να πάρω μέρος σε αυτήν την ηρωική πράξη…».
Τα λόγια του πνίγηκαν μέσα σε ειλικρινή δάκρυα και λυγμούς, ενώ πάνω στη συγκίνησή του αγκαλιάζει και φιλάει τον κοντινότερό του Τέκτονα.
Από το ακροατήριο, κάτω στη πλατεία, ένας Τέκτονας με διακριτικά Σεβασμίου φωνάζει και ζητά να έχει την τιμή να είναι ο πρώτος που θα ανέβει πάνω στο οδόφραγμα και θα τοποθετήσει το Λάβαρο της Στοάς του, «Η Επιμονή» [La Perseverance], η οποία είχε ιδρυθεί το 1790 την εποχή της μεγάλης Γαλλικής Επανάστασης.
Στη συνέχεια ο αδελφός Terifocq, εκπρόσωπος των Τεκτόνων, δείχνοντας το λευκό Λάβαρο της Στοάς «Υδρόγειος», λέει:
«Αυτό θα είναι το πρώτο Λάβαρο που πρέπει να μπει απέναντι από τις τάξεις του εχθρού. Θα ανοίξουμε την αγκαλιά μας στους Βερσαλλιέρους.
Ναι, αδελφοί και πολίτες. Πρόκειται να φωνάξουμε, απευθυνόμενοι σε αυτούς τους στρατιώτες: Στρατιώτες της κοινής μητέρας πατρίδας, συναδελφωθείτε μαζί μας, δεν έχουμε σφαίρες για σας, μη μας πυροβολήσετε. Ελάτε να αγκαλιαστούμε και να κάνουμε ειρήνη.
Και εάν αυτή η ειρήνη επιτευχθεί, θα επιστρέψουμε στο Παρίσι απολύτως πεπεισμένοι ότι έχουμε κερδίσει την πιο όμορφη Νίκη! Τη Νίκη του Ανθρωπισμού! Εάν αντιθέτως δεν εισακουστούμε και μας πυροβολήσουν, τότε θα καλέσουμε σε βοήθεια όλους τους ΕΚΔΙΚΗΤΕΣ. Είμαστε σίγουροι ότι θα μας ακούσουν. Οι Τέκτονες απ’ όλες τις περιοχές της Γαλλίας θα ακολουθήσουν το παράδειγμά μας. Είμαστε σίγουροι ότι σε κάθε σημείο της χώρας οι αδελφοί Τέκτονες θα ενωθούν και θα έρθουν να βοηθήσουν το Παρίσι. Τότε οι Τέκτονες θα ενταχθούν στις μάχιμες μονάδες και με το παράδειγμά τους θα εμψυχώσουν τους γενναίους Εθνοφύλακες – Υπερασπιστές της πόλης».
Κλείνοντας, ένα από τα μέλη του Συμβουλίου της Κομμούνας, κρατώντας την κόκκινη σημαία, απευθύνεται στους Τέκτονες, λέγοντας:
«Αυτή, η σημαία, ας συνοδεύσει τα Λάβαρά σας και ας μην στρέψει πλέον ο ένας το χέρι του εναντίον του άλλου».
Μόλις τελειώνουν οι ομιλίες και την ώρα που οι ομιλητές αποχωρούν από το μπαλκόνι, ένα αερόστατο που φέρει σε όλες τις πλευρές του το χαρακτηριστικό «τρίστιγμο», σύμβολο του Τεκτονισμού, αφήνεται να υψωθεί στον ουρανό της πόλης. Κατευθύνεται πάνω από τις περιοχές έξω από το Παρίσι, στις οποίες το πλήρωμα του αερόστατου ρίχνει κατά περιόδους προκηρύξεις που είχαν τυπωμένη τη «Διακήρυξη των Ελευθεροτεκτόνων» της 8ης Απρίλη.
Μπροστά από το Δημαρχείο οι Τέκτονες σχηματίζουν πομπή. Οργανώνονται κατά Στοά, με το Σεβάσμιο της κάθε μίας να προηγείται κρατώντας και το Λάβαρο της Στοάς. Όλες οι Στοές μαζί σχηματίζουν μία μεγαλειώδη πορεία 6.000 Τεκτόνων, που μεγαλύτερή της δεν έχει δει το Παρίσι. Επικεφαλής αυτής της λαοθάλασσας τίθεται το λευκό Λάβαρο με την κόκκινη επιγραφή «Αγαπάτε Αλλήλους» της Στοάς «Υδρόγειος» που έχει έδρα το προάστιο Vincennes.
Ο σχηματισμός ξεκινά με κατεύθυνση τη Λεωφόρο των Ηλυσίων Πεδίων. Απ’ όπου περνά, πλήθη κόσμου περιμένουν να τον δουν και τον υποδέχονται με μανιώδη χειροκροτήματα, επευφημίες και ουρανομήκεις ζητωκραυγές: «ΖΗΤΩ Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ» «ΖΗΤΩ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ».
Αυτές οι κραυγές αδελφοσύνης, του κόσμου που παρακολουθεί τις σημαίες της ειρήνης να περνούν, φέρνουν αισθήματα αισιοδοξίας και στον πιο απαισιόδοξο.
Κατά τη διαδρομή οι τυφλές βολές του πυροβολικού των Βερσαλλιέρων, μέσα στην κατοικημένη περιοχή, υποχρεώνουν συχνά την πορεία να αλλάζει διαδρομή και να βαδίζει σε παράπλευρους δρόμους, έτσι ώστε να αποφεύγει τις οβίδες. Ευτυχώς δεν τραυματίζεται κανείς.
Στις 14:00 η πορεία φτάνει στην Αψίδα του Θριάμβου. Εκεί όπως έχει προσυμφωνηθεί, χωρίζεται σε τρία τμήματα. Τα δύο μικρότερα κατευθύνονται σε άλλα οδοφράγματα, ενώ το μεγαλύτερο μέρος συνεχίζει ίσια προς το μεγάλο οδόφραγμα της Porte-Maillot.
Φτάνοντας εκεί οι Σεβάσμιοι των Στοών σκαρφαλώνουν πάνω στο οδόφραγμα και στήνουν τα Λάβαρα, στα πιο ψηλά σημεία, έτσι ώστε να είναι ορατά από τον Κυβερνητικό Στρατό. Το Λάβαρο της Vincennes υψώνεται στο πλέον κεντρικό και συγχρόνως επικίνδυνο σημείο. Βλέποντας οι Βερσαλλιέροι αυτήν την εικόνα, των Λαβάρων αλλά και των Τεκτόνων με τα διακριτικά τους πάνω στο οδόφραγμα, «παύουν πυρ».
Εκμεταλλευόμενοι την κατάπαυση του πυρός και μετά από σύντομες συνεννοήσεις, μία αντιπροσωπεία που αποτελείται από Τέκτονες, μεταξύ των οποίων και ο αδελφός Terifocq καθώς και τα πέντε μέλη του Συμβουλίου της Κομμούνας που τους έχουν συνοδεύσει, βγαίνουν από το οδόφραγμα παίρνοντας μαζί τους και το λευκό Λάβαρο. Βαδίζουν στη Λεωφόρο που βρίσκεται μπροστά τους, φτάνουν στη γέφυρα του Courbevoie και σταματούν μπροστά από το οδόφραγμα των Κυβερνητικών.
Ο επικεφαλής αξιωματικός δηλώνει αναρμόδιος να μιλήσει μαζί τους και τους παραπέμπει στον διοικητή της στρατιωτικής δύναμης του Courbevoie, στρατηγό Montaudon. Οδηγούνται στο διοικητήριο και εκεί εξηγούν στο στρατηγό ότι ο σκοπός της Τεκτονικής πρωτοβουλίας και της παρουσίας τους εκεί είναι η επίτευξη εκεχειρίας. Ο στρατηγός, ο οποίος τυχαίνει να είναι και ο ίδιος Τέκτων, λέει ότι έχει συγκεκριμένες διαταγές και δεν μπορεί να πάρει τέτοια πρωτοβουλία. Αντιπροτείνει όμως να τους αφήσει να επισκεφτούν τις Βερσαλλίες και να συνομιλήσουν με τον Thiers. Παρ’ όλα αυτά τους εξηγεί ότι δεν είναι δυνατόν να πάνε όλοι και έτσι επιλέγεται μία ομάδα τριών ατόμων, μεταξύ των οποίων είναι και ο αδελφός Terifocq. Οι υπόλοιποι επιστρέφουν στο Port-Maillot. Το βράδυ επικρατεί ησυχία. Είναι το πρώτο βράδυ, μετά από 25 μέρες, που το Παρίσι δεν δονείται από τους ήχους των πυροβόλων και τις εκρήξεις των οβίδων.
Εν τω μεταξύ οι τρεις αντιπρόσωποι φτάνουν το βράδυ στις Βερσαλλίες. Τους αφήνουν να περιμένουν πολύ ώρα. Τελικά, ο Thiers δέχεται να τους συναντήσει, με μεγάλη δυσκολία. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης δείχνει ανυπομονησία, είναι εκνευρισμένος και αδιάλλακτος. Τους ανακοινώνει ότι αποφάσισε να μην κάνει καμία παραχώρηση. Επιπροσθέτως, τους τονίζει ότι δεν θα δεχθεί πλέον καμία αντιπροσωπεία.
Συνεχίζεται
