Γιάννης Καστανάρας

Ιστορία Διεθνούς Αναρχικού Κινήματος

03 Οκτωβρίου 2023

• ιστορία αναρχικού κινήματος
• κοινωνικοί αγώνες
• ιστορία
• εργατική τάξη

Γράφει ο Γιάννης Καστανάρας*

Τον χειμώνα του 1933, στο Κάζας Βιέχας, ένα ανδαλουσιάνικο χωριό 2.000 κατοίκων γεμάτο φραγκοσυκιές, περίπου πενήντα χιλιόμετρα από το λιμάνι του Κάντιθ, έλαβε χώρα ένα από τα πιο βίαια και αιματηρά και επεισόδια της Δεύτερης Ισπανικής Δημοκρατίας, τρεισήμισι χρόνια πριν το ξέσπασμα του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου. Τα γεγονότα, όπως εξελίχθηκαν ανάμεσα στις 10 και στις 12 Ιανουαρίου, έχουν μείνει στην ιστορία ως η Σφαγή του Κάζας Βιέχας και συγκλόνισαν το σύνολο της ισπανικής κοινωνίας λόγω της αμείλικτης κρατικής καταστολής από τις δυνάμεις ασφαλείας σε βάρος των χωρικών. Ως αποτέλεσμα, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μανουέλ Αθάνια έχασε μεγάλη μερίδα των υποστηρικτών του, γεγονός που μήνες αργότερα θα οδηγούσε στην πτώση της δημοκρατικής-σοσιαλιστικής κυβέρνησης και στην άνοδο της Δεξιάς.

ΤΑ ΠΡΟΕΟΡΤΙΑ...

Στις 14 Απριλίου 1931 είχε εγκαινιαστεί η Δεύτερη Ισπανική Δημοκρατία, ένα μοναδικό πολιτικό καθεστώς στην Ευρώπη μαζί με τη Γερμανική Δημοκρατία της Βαϊμάρης, που έκανε πράξη τις συνταγές της σοσιαλδημοκρατίας στην περίοδο μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά την πτώση της δικτατορίας του Πρίμο ντε Ριβέρα και την κατάργηση της μοναρχίας του Αλφόνσου ΙΓ΄, η δημοκρατική κυβέρνηση είχε λάβει κάποια μέτρα που απέβλεπαν στην εγκαθίδρυση ενός αστικού καθεστώτος με ρεφορμιστικές τάσεις. Επίσης, προσπάθησε να περιορίσει (συχνά, βίαια) τις επαναστατικές ενέργειες της πολυάριθμης οργανωμένης και συνειδητοποιημένης εργατικής τάξης με επικεφαλής την αναρχοσυνδικαλιστική οργάνωση Εθνική Συνομοσπονδία Εργασίας (Confederación Nacional del Trabajo - CNT), ενώ δεν έκανε σχεδόν τίποτα για την ανακούφιση του εργατικού και αγροτικού προλεταριάτου.

Ο ισπανικός αναρχισμός, εκπροσωπούμενος κυρίως από τη CNT και την Αναρχική Ομοσπονδία Ιβηρικής (Federación Anarquista Ibérica - FAI) αρχικά βρήκε ευνοϊκό το νέο πλαίσιο ελευθεριών που πρόσφερε η Δημοκρατία για την ανάπτυξη ελευθεριακών δραστηριοτήτων. Σύντομα όμως, οι αναρχικοί άρχισαν να δυσπιστούν απέναντι στην αστική Δημοκρατία, η οποία είχε υποσχεθεί μεταρρυθμίσεις που δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες του λαού, διαιωνίζοντας τις προαιώνιες ανισότητες στην ισπανική κοινωνία.

Στα τέλη του 1932, το αναρχικό κίνημα επέλεξε τον επαναστατικό δρόμο, κάνοντας πράξη αυτό που ο Καταλανός ελευθεριακός Χουάν Γκαρθία Ολιβέρ αποκαλούσε «επαναστατική γυμναστική». Όμως η γενική απεργία που κηρύχθηκε στις 8 Ιανουαρίου 1933 δεν έμελλε να διαρκέσει και η απόπειρα μιας γενικευμένης εξέγερσης συντρίφτηκε εν τη γενέσει της. Λόγω της διαρκούς αναταραχής τους προηγούμενους μήνες, ο στρατός και η αστυνομία είχαν φροντίσει να καταλάβουν στρατηγικές θέσεις σε μέρη όπου αναμένονταν ταραχές και στο τέλος όλης φάσης πολλοί αναρχικοί ηγέτες συνελήφθησαν. Πέρα από κάποιες συγκρούσεις με τις δυνάμεις της τάξης και τα λίγα οδοφράγματα που υψώθηκαν στη Βαρκελώνη, και εξεγέρσεις σε πόλεις της Αραγονίας, της Βαλένθια και της Ανδαλουσίας, η ιδέα της κοινωνικής επανάστασης δεν είχε καταφέρει ακόμα να αφυπνίσει το ισπανικό προλεταριάτο. Η CNT αναγνώρισε την ανεπάρκεια του σχεδίου και του ανθρώπινου δυναμικού για την εξέγερση και συμπέρανε ότι η χειραφέτηση του λαού χρειαζόταν μια καλύτερα συντονισμένη και πλατύτερη οργάνωση.

ΤΑ «ΓΕΡΙΚΑ ΣΠΙΤΙΑ»...

Στην επαρχία του Κάντιθ υπήρχαν μερικές τοπικές αναρχικές ομάδες που καθοδήγησαν τις εξεγέρσεις των αγροτών. Μα το ξημέρωμα της 10ης Ιανουαρίου, στο χωριό Κάζας Βιέχας, κοντά στη Μεδίνα Σιδόνια, μια ομάδα περίπου διακοσίων χωρικών που συνδέονταν πολιτικά με τη CNT, ξεκίνησε την εξέγερση στο χωριό. Το πρωί...

Περισσότερα …