Ο José Pellicer Gandia ήταν Ισπανός αναρχικός επαναστάτης, πιο γνωστός ως ιδρυτής της Σιδηράς Φάλαγγας (Columna de Hierro) κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, που εκτελέστηκε από το καθεστώς Φράνκο.
Γεννημένος τον Απρίλιο του 1912 στη γειτονιά του λιμανιού Grao στη Βαλένθια, σε μια πλούσια οικογένεια, από πολύ μικρή ηλικία ο José Pellicer έδειξε σημάδια αυξημένου αισθήματος δικαιοσύνης που τον οδήγησαν να απαρνηθεί ένα αστικό μέλλον και να ενταχθεί, σε ηλικία μόλις 18 ετών, στην CNT και την FAI.
Φυσιολάτρης και χορτοφάγος, δεινός αναγνώστης και κάτοχος μιας τεράστιας κουλτούρας, υποστηρικτής των προλεταριακών εξεγέρσεων και των εργατικών ενώσεων, υπερασπίζεται με λόγια και πράξεις την επαναστατική αντίληψη της αναρχικής ταξικής πάλης, της οποίας στόχος είναι ο ελευθεριακός κομμουνισμός.
Μετά από μια πρώτη εμπειρία ως γραμματέας ενός τοπικού Αναρχικού Αθήναιου και της Περιφερειακής Επιτροπής της FAI, δύο εξεγερσιακές απεργίες, αρκετές παραμονές στη φυλακή και μια πρόωρη εξορία, επέστρεψε στην άμεση δράση στο Συνδικάτο Οικοδόμων, του οποίου ήταν αντιπρόσωπος στο Συνέδριο της Σαραγόσα.
Μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα της 18ης Ιουλίου 1936, η ομάδα "Nosotros", που σχηματίστηκε από τους Segarra, Cortés, Rodilla, Berga και τον ίδιο, θα γίνει ο κύριος υποστηρικτής της "Σιδηράς Φάλαγγας", μαζί με αγωνιστές όπως ο Rafael Martí ("Pancho Villa"), ο Francisco Mares, ο Diego Navarro, ο αδελφός του Pedro Pellicer και άλλοι.
Η στρατιωτικοποίηση της Σιδηράς Φάλαγγας -και η μετατροπή της σε 83η Μικτή Ταξιαρχία- η προδοσία ή η εγκατάλειψη των ελευθεριακών ιδεών και στόχων της πλειοψηφίας των υπευθύνων της CNT και της FAI για χάρη των περιστάσεων, οδήγησαν τον Pellicer σε σφοδρή αντιπαράθεση με την ηγεσία και των δύο οργανώσεων. Μέσα από το περιοδικό και τις εκδόσις “Nuestros”, προσπάθησε να ενισχύσει την αναρχική σκέψη ενάντια στο ρεύμα, ένα εγχείρημα που διακόπηκε από τη σύλληψή του και την επακόλουθη είσοδό του στις μυστικές φυλακές της SIM.
Η SIM (Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών) ήταν το όνομα της υπηρεσίας πληροφοριών και ασφάλειας της Δεύτερης Ισπανικής Δημοκρατίας κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου. Ο στόχος αυτής της υπηρεσίας ήταν να περιορίσει τις δραστηριότητες της πέμπτης φάλαγγας, των αναρχικών, των "ανεξέλεγκτων" και άλλων "αποσταθεροποιητικών στοιχείων". Στην πραγματικότητα, η SIM ενήργησε με σχετική ατιμωρησία ως πραγματική πολιτική αστυνομία από τη δημιουργία της τον Αύγουστο του 1937, και χρησιμοποίησε μεθόδους κακομεταχείρισης και βασανιστήρια για την επίτευξη των στόχων της.
Δεδομένου ότι ήταν επίσης υπεύθυνη για την καταστολή στα μετόπισθεν των ρεπουμπλικάνων, κατά τη διάρκεια της σύντομης ιστορίας της δεν απέκτησε καλή φήμη στον πληθυσμό.
Μπροστά στην επικείμενη ήττα της Δημοκρατίας, αρνήθηκε να εγκαταλείψει την Ισπανία και συνελήφθη, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο, ενώ τελικά εκτελέστηκε μαζί με τον αδελφό του Πέδρο στις 8 Ιουνίου 1942.
Ο José Pellicer αντιπροσώπευε το πνεύμα ενός αναρχισμού που είναι αδιάλλακτος με αρχές και μια βαθιά επαναστατική ηθική, σε αντίθεση με την εκδικητική και αναίτια βία.
Ο Pellicer παντρεύτηκε τη Maruja Veloso, η οποία τη δεκαετία του 1930 ήταν μία από τις λίγες γυναίκες που είχαν εγγραφεί στην Ιατρική Σχολή στην Ισπανία, και έτσι ήταν ο πατέρας της ηθοποιού, συγγραφέα και δημοσιογράφου Coral Pellicer. Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στη φυλακή Modelo στη Βαλένθια, η Pellicer έγραψε στην κόρη της την ιστορία με τίτλο “Tilín” που είπε στην κόρη της πριν πεθάνει, αν και δεν βρήκε το χειρόγραφο παρά μόνο δύο δεκαετίες μετά το θάνατό της.
*Μετάφραση: Ούτε Θεός Ούτε Αφέντης.
