Λεπτομέρειες

...

Γενικά Άρθρα

20 Απριλίου 2022

• κοινωνικοί αγώνες
• εθνικά ζητήματα
• πολιτειακό
• κριτική
• αστικός τύπος

Ευριπίδης Καλτσάς

Η ιστορική φάση που διανύουμε σήμερα ως κοινωνίες έχει πλέον φτάσει σε ένα αποφασιστικό σημείο. Η εποχή μας αναφέρεται συχνά ως η τελική φάση της καπιταλιστικής νεωτερικότητας. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις για τις αναγκαίες αλλαγές και την αναζήτηση ενός νέου συστήματος γίνονται όλο και πιο έντονες. Σήμερα, η Καπιταλιστική Νεωτερικότητα έχει κολλήσει ιδεολογικά και παραδειγματικά. Κατά συνέπεια, δεν έχει την ικανότητα να ξεπεράσει την κρίση της και να μεταρρυθμιστεί εκ βάθρων. Προσπαθεί να διατηρήσει την ηγεμονία της, βασισμένη σε μια αποικιοκρατική-ιμπεριαλιστική πολιτική, με τη βοήθεια ορισμένων εξαπατήσεων.

Κατά τη διαδικασία αυτή, εντοπίζονται σαφή σημάδια ότι έχει ήδη αρχίσει η φάση κατά την οποία η καπιταλιστική νεωτερικότητα θα ξεπεραστεί ιδεολογικά. Δεδομένου ότι ο αποκλεισμός της είναι ιδεολογικός στη φύση του, φαίνεται αδύνατο μακροπρόθεσμα να ξεπεραστεί η βαθιά κρίση με τη βοήθεια μεταρρυθμίσεων και προσωρινών προληπτικών μέτρων. Η κρίσιμη αιτία της κρίσης είναι η ιμπεριαλιστική και αποικιοκρατική πολιτική, η οποία χαρακτηρίζεται από μια έντονα εχθρική στάση απέναντι στη φύση, τις γυναίκες και την κοινωνία. Οι πολιτικές αυτές απορρέουν από το καπιταλιστικό παράδειγμα. Σε αυτό το πλαίσιο, η παγκοσμιοποίηση και το έθνος-κράτος αποδεικνύονται σαφώς ιδεολογικά δίδυμα. Ο αγώνας εξουσίας που διαδραματίζεται σήμερα είναι το αποτέλεσμα των αντιφάσεων μεταξύ των δυνάμεων της καπιταλιστικής νεωτερικότητας, όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία του κεφαλαίου και τη διανομή των κερδών του.

Έτσι, ενώ το παράδειγμα του έθνους-κράτους είναι η μία πλευρά της σημερινής κρίσης, ο παγκόσμιος πόλεμος για την ιμπεριαλιστική ηγεμονία είναι η άλλη. Στον πυρήνα του, πρόκειται για αντιφάσεις που ενυπάρχουν στο σύστημα, οι οποίες από καιρό σε καιρό μπορεί να οδηγήσουν σε ανοιχτές συγκρούσεις και πόλεμο, αλλά πολύ συχνότερα καταλήγουν σε νέες ισορροπίες και συμβιβασμούς, λαμβάνοντας υπόψη τα κέρδη όλων των εμπλεκόμενων μερών. Το αδιέξοδο και η κρίση περικλείουν ολόκληρο το σύστημα. Από την άποψη των εμπλεκόμενων δυνάμεων, η τρέχουσα κατάσταση αδιεξόδου μπορεί μερικές φορές να οδηγήσει σε αποτελέσματα και απώλειες που δεν είχαν προβλεφθεί ή ληφθεί υπόψη στις πολιτικές τους στρατηγικές. Το συγκεντρωτικό-ηγεμονικό σύστημα -με επικεφαλής τις ΗΠΑ- βρέθηκε πιο πρόσφατα αντιμέτωπο με μια κατάσταση στο Αφγανιστάν που αντιστοιχεί ακριβώς σε αυτή την πραγματικότητα που μόλις περιγράψαμε. Εκεί, οι τελευταίες εξελίξεις μπορούν να θεωρηθούν είτε ως συμβιβασμός που λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα και των δύο πλευρών είτε ως ήττα για τις ΗΠΑ. Και τα δύο συνιστούν τελικά αποτυχία.

Η βαθιά κρίση της καπιταλιστικής νεωτερικότητας

Τόσο οι ΗΠΑ ως ηγέτιδα δύναμη του συστήματος όσο και οι διεθνείς θεσμοί που οικοδόμησαν περνούν σήμερα μια σοβαρή κρίση. Αυτό αποτελεί έκφραση της αδυναμίας των ΗΠΑ και των προαναφερθέντων θεσμών να ανταποκριθούν στις τρέχουσες εξελίξεις με τους ξεπερασμένους τρόπους σκέψης και τα συστήματά τους. Ο εσωτερικός αγώνας του συστήματος μεταξύ των δυνάμεων των εθνικών κρατών από τη μια πλευρά και των δυνάμεων που προσανατολίζονται στην παγκοσμιοποίηση από την άλλη έχει καταλήξει σε νίκη των παγκοσμιοποιητών. Αυτό καταδεικνύεται και στις τελευταίες εκλογές στις ΗΠΑ. Τα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών είχαν σημαντικό αντίκτυπο στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στη Μέση Ανατολή.

Οι μακροχρόνιες συμμαχίες και οι ίδιες οι πλατφόρμες που κυριαρχούνταν από τις ΗΠΑ,...

Περισσότερα …