Κατρίν Αλαμάνου*
{…} To θέμα της καταγραφής του ακριβούς αριθμού των νεκρών κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου (αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια της χούντας) έχει ερευνηθεί εκτενώς από τον Λεωνίδα Καλλιβρετάκη, διευθυντή ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (Ε.Ι.Ε).
Τα τελευταία χρόνια διεξάγεται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε) μια ιστορική έρευνα (με επιστημονικό υπεύθυνο τον διευθυντή ερευνών Λεωνίδα Καλλιβρετάκη) υπό τον τίτλο «Τεκμηριώνοντας τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1973».
Όπως αναφέρει ο κ. Καλλιβρετάκης, «στο πλαίσιο της έρευνάς μας (που ακόμη συνεχίζεται) επιχειρείται η συγκέντρωση και επεξεργασία με επιστημονικές μεθόδους όλων των τεκμηρίων, από τα δημοσιεύματα της εποχής μέχρι τα αρχεία των νοσοκομείων, τις ανακρίσεις και λοιπές δικαστικές έρευνες που ακολούθησαν, τα βουλεύματα που εκδόθηκαν, τις καταθέσεις στη δίκη που ακολούθησε, καθώς και προσωπικές συνεντεύξεις από αυτόπτες μάρτυρες και συγγενείς των θυμάτων. Μέσα από αυτή τη διαδικασία φθάσαμε από τους εξωπραγματικούς αριθμούς που κυκλοφορούσαν, σε έναν περιορισμένο και απολύτως εξακριβωμένο και τεκμηριωμένο καταρχήν αριθμό νεκρών, που δεν νομίζω ότι αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης».
«Η ιστορική έρευνα επιδίωξε να δει τα γεγονότα με ψυχραιμία, ακριβώς επειδή πιστεύουμε ότι η χαώδης και ατεκμηρίωτη πληροφόρηση που υπήρχε γύρω από το ζήτημα του Πολυτεχνείου, άφηνε το περιθώριο στους έμμεσους ή άμεσους υποστηρικτές του καθεστώτος και τους κάθε λογής ‘αναθεωρητές’ της ιστορίας να μιλούν για ‘παραμύθια’ και για ‘2-3 νεκρούς από αδέσποτες σφαίρες’», τονίζει ο κ. Καλλιβρετάκης.
Σχετικά με τους αρνητές της ύπαρξης νεκρών κατά τη διάρκεια της χούντας ο κ. Καλλιβρετάκης θεωρεί ότι «δεν θα πείθονταν ποτέ, ακόμη και αν τους έβαζες μπροστά στους νεκρούς και τους άφηνες να βάλουν «τον δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων». Η στάση τους, όταν δεν είναι κακόβουλη, είναι πάντως ιδεολογική και δεν έχει να κάνει με την πειστικότητα των τεκμηρίων».
*Πηγή: tvxs.gr
Οι 24 νεκροί του Πολυτεχνείου*
1. Σπυρίδων Κοντομάρης του Αναστασίου, 57 ετών, δικηγόρος (πρώην βουλευτής Κερκύρας της Ένωσης Κέντρου), κάτοικος Αγίου Μελετίου, Αθήνα. Στις 16.11.1973, γύρω στις 20.30-21.00, ενώ βρισκόταν στη διασταύρωση οδών Γεωργίου Σταύρου & Σταδίου, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έριχνε η Αστυνομία κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ., όπου διαπιστώθηκε ο θάνατος του.
2. Διομήδης Κομνηνός του Ιωάννη, 17 ετών, μαθητής, κάτοικος Λευκάδος 7, Αθήνα.
Στις 16.11.1973, μεταξύ 21.30 και 21.45, ενώ βρισκόταν μαζί με άλλους διαδηλωτές στη διασταύρωση των οδών Αβέρωφ & Μάρνη, τραυματίστηκε θανάσιμα στην καρδιά από πυρά που έριξαν εναντίον του άνδρες της φρουράς του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως. Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. και από εκεί, νεκρός πλέον, στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών (όπως λεγόταν τότε το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο).
3. Σωκράτης Μιχαήλ, 57 ετών, εμπειρογνώμων ασφαλιστικής εταιρείας, κάτοικος Περιστερίου Αττικής. Στις 16.11.1973, μεταξύ 21.00 και 22.30, ενώ βρισκόταν μεταξύ των οδών Μπουμπουλίνας και Σόλωνος, προσβλήθηκε από δακρυγόνα αέρια που έριχνε η Αστυνομία κατά των διαδηλωτών, με αποτέλεσμα να υποστεί απόφραξη της αριστεράς στεφανιαίας. Μεταφέρθηκε ημιθανής στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του Ε.Ε.Σ. (F Σεπτεμβρίου), όπου και πέθανε.
4. Toril Margrethe Engeland του Per Reidar, 22 ετών, φοιτήτρια από το Molde της Νορβηγίας. Στις...
Πρώτη έκδοση: Αυτόνομη Πρωτοβουλία Πολιτών, Αθήνα 1983
Παρουσίαση (Από τον πρόλογο της έκδοσης)
{…} Πριν τέσσερα χρόνια είχαμε κάνει μια προσπάθεια που αναφερόταν στη Εξέγερση του Νοέμβρη 1973 και στις άγνωστες πτυχές της. Μαζί παρουσιάζαμε τις επετείους του Πολυτεχνείου μετά το 1974 και την εργατική κινητοποίηση της 23 Ιούλη 1975.
Όπως εξελίχθηκαν τα γεγονότα και όπως μπορούμε να κρίνουμε τα πράγματα παρ’ όλο που η προσπάθεια εκείνη δεν ήταν χωρίς αξία, σήμερα επιβάλλεται μια συνέχεια. Μια συνέχεια με παρουσίαση, συνοπτική αναγκαστικά, των αγώνων του λαού μας στα τελευταία 15 χρόνια. Μια περίοδο αρκετά μεγάλη αλλά και πολύ σημαντική ταυτόχρονα. Αυτό,...
Βγαίνω από την κρυψώνα μου στο φως που πέφτει από ψηλά, μα πίσω από την πλάτη της, χωρίς να με βλέπει. Καθώς γλιστράω ξυστά από δίπλα της, μου 'ρχεται αυτή η έντονη γυναικεία ευωδιά, αυτό το μεθυστικό μείγμα από λεβάντα και εκκρίσεις, αυτό το σταυροδρόμι μεταξύ ουρανού και γης, κόλασης και παραδείσου, που μέσα σε μια στιγμή μας συνεπαίρνει και μας ανασταίνει. Γεμίζω τα ρουθούνια μου και την παρατηρώ από κοντά.
Μια χλιαρή φωνή:
— Σε μεθάει η περίοδος, άνθρωπέ μου;
Γυρνάει αργά προς το μέρος μου, με μαύρα λαμπερά μάτια.
Εγώ εμβρόντητος:
— Η μυρωδιά σου...
— Είναι η μυρωδιά των ευτελών πραγμάτων: της κοπριάς...
- 101 χρόνια, από την εκτέλεση του Simón Karetnik
- Οι χειρόγραφες αναρχικές εφημερίδες «Nabat»
- Ο αναρχικός ζωγράφος και γλύπτης Jean Lébédeff
- Το ξεπέρασμα της αναρχικής συλλογικότητας - Μέρος ΙΙ
- Το ξεπέρασμα της αναρχικής συλλογικότητας - Μέρος Ι
- Ερασμία-Λουίζα Σταυροπούλου, Παναγιώτης Πανάς (1832-1896) Ένας ριζοσπάστης ρομαντικός (εκδ. Επικαιρότητα)
- Νάνι Μπαλεστρίνι, Οι Αόρατοι, Εκδόσεις “Βιβλιοπέλαγος”
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018
