Ομιλία του κ. Πέτρου Πετράτου στην εκδήλωση για τον εορτασμό της Επετείου Ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα, στο Δημοτικό Θέατρο Αργοστολίου
Τα Βαλκάνια, αν και γεωγραφικά είναι αναπόσπαστα από την υπόλοιπη Ευρώπη, ιστορικά και πολιτισμικά είχαν τη δική τους εξέλιξη μέσα στο χρόνο. Η ορεινή φύση της χερσονήσου αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα διάσπασης, καθώς ευνόησε σε αρκετές περιπτώσεις τη διαφορετική εξέλιξη των κατοίκων της. Από την άλλη πλευρά, όμως, κοινό ιστορικό παρελθόν ενώνει τους βαλκανικούς λαούς. Οι ρίζες κάποιων μας έρχονται από την αρχαιότητα, ενώ άλλων οι καταβολές σμίγουν βαθιά στο βυζαντινό μεσαίωνα. Εκτός από την κοινή βυζαντινή κληρονομιά, η μακροχρόνια οθωμανική κυριαρχία μαζί με τον κοινό αγώνα κατά της σουλτανικής απολυταρχίας και υπέρ της εθνικής ανεξαρτησίας δημιούργησε κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και πολιτισμικές ομοιότητες μεταξύ των βαλκανικών εθνοτήτων, με αποτέλεσμα κάποιοι ιστορικοί να κάνουν λόγο για «κοινή βαλκανική συνείδηση».
Κι όμως για δεκάδες χρόνια οι κυρίαρχες κοινωνικές τάξεις, αστικοφεουδαρχικές ή αστικές, και οι επίσημες κρατικές πολιτικές στις διάφορες χώρες της Βαλκανικής, με την υποκίνηση αλλά κάποτε και την άμεση καθοδήγηση των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων υποδαύλιζαν το μίσος και τη διάσπαση, τον αλυτρωτισμό και τον πόλεμο, υποδείκνυαν τους χωριστούς αλλά και εχθρικούς δρόμους. Έτσι, τα Βαλκάνια χαρακτηρίστηκαν η «πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης», για να διευκρινίσει το 1930 ο Αλβανός εκπρόσωπος στην Α΄ Βαλκανική Διάσκεψη, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα με πρωτοβουλία του Αλέξανδρου Παπαναστασίου: «Τα Βαλκάνια εθεωρήθησαν πάντοτε, υπό ορισμένων ιθυνόντων τας τύχας των Μεγάλων Δυνάμεων, ως πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης. Δεν είχαν άδικον αυτοί, διότι οι ίδιοι μας εχορήγουν την πυρίτιδα».
Μέχρι ακόμη και την τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα (1926), παρ’ όλο που είχαν ουσιαστικά ολοκληρωθεί οι εθνικοί κρατικοί σχηματισμοί, το μίσος βασίλευε στα Βαλκάνια. Να ποια συγκλονιστική εικόνα μας δίνει από εκείνη την εποχή ο Γιάννης Σοφιανόπουλος: «Στα στενά των Βαλκανίων και της Ροδόπης, στους παχείς κάμπους της Μαρίτσας και του Μοράβα, στης Ντομπρουτσάς τα τέλματα, ψηλά απάνω στης Βλαχιάς και της Σουμαδιάς τα πυκνά φυλλώματα και κάτου στης Αρβανιτιάς τα ξεροβούνια και τις κλεισούρες, άνθρωποι σαν αστακοί τρίζουν τα δόντια τους και ανασπούν τις κάμες και τα χαντζάρια, βατσινωμένοι από το μικρόβιο του αλληλοσπαραγμού» (Πώς είδα τη Βαλκανική, 1926).
Ωστόσο, αντίθετα προς αυτήν την κατάσταση, διατυπώθηκαν ενωτικές προτάσεις, υπήρξαν πρωτοβουλίες συνεννόησης, καταγράφηκαν κοινές προσπάθειες και περπατήθηκαν κοινοί, ελπιδοφόροι δρόμοι – άλλοτε από κρατικούς ηγέτες και άλλους πολιτικούς άνδρες και άλλοτε από οργανώσεις και κινήματα λαϊκής βάσης με πρωτοπόρους πνευματικούς παράγοντες και ριζοσπάστες αγωνιστές. Στην τελευταία κατηγορία εντάσσεται η προσπάθεια του Παναγιώτη Πανά με τη «Δημοκρατική Ανατολική Ομοσπονδία». Αλλά πριν μιλήσουμε γι’ αυτήν, καλό είναι να αναφερθούμε σύντομα στη γέννηση και την πορεία της ιδέας της Βαλκανικής Ομοσπονδίας.
Όλοι θεωρούμε ότι η πρώτη αξιόλογη πρόταση για τη βαλκανική συνεννόηση προήλθε από τον Ρήγα Φεραίο-Βελεστινλή. Τέσσερις, όμως, αιώνες πριν από τον δικό μας Ρήγα, ένας Τούρκος, γεννημένος από εξισλαμισμένη Ελληνίδα στην Αδριανούπολη (1358), ο σεϊχης Μπεντρεντίν κήρυττε την ανάγκη γόνιμης συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων στα Βαλκάνια μέσα σ’ ένα κράτος ισονομίας, φυλετικής και θρησκευτικής ανοχής και κοινωνικής δικαιοσύνης. Μετά από ένα αποτυχημένο κίνημα – κίνημα που υποστηρίχθηκε από τους εξαθλιωμένους μουσουλμάνους, χριστιανούς...
Ηλίας Λουλούδης*
Ο μετανάστης από το Σπήλι όπου έφτασε στην Αμερική το 1910 και δούλευε λαντζέρης, αφηγείται στον Papanikolas Zeese για το διάστημα που βρέθηκε μαζί με τον Λούη Τίκα (Louis Tikas).
Επιπλέον αφηγείται και την δική του προσωπική ιστορία στην Αμερική, που θα μπορούσε να είναι σενάριο ταινίας του παλιού ελληνικού κινηματογράφου.
Το βιβλίο του Papanikolas Zeese με τίτλο «Buried Unsung – louis Tikas and the Ludlow Massacre» είναι η βασική πηγή που υπάρχει για την ζωή και το τέλος του Λούη Τίκα (Ηλία Σπαντιδάκη) από την Λούτρα Ρεθύμνου.
Μέσα από μια μεγάλη έρευνα που έκανε ο Papanikolas, αποτύπωσε...
Όπως όλες οι άλλες Κυριακές άρχισε για την οικογένεια της Δήμητρας Τσάκου και εκείνη η Κυριακή της 10ης Νοέμβρης 1985.
Ήταν μόλις 10 μέρες που είχαν επιστρέψει από την Ελλάδα, μετά από τετράμηνη παραμονή και προσπαθούσαν να προσαρμοστούν πάλι στη ζωή της Αυστραλίας και να βρουν το ρυθμό τους.
Στο σπίτι επικρατούσε ηρεμία και κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τι έμελε ν' ακολουθήσει.
Όσο περνούσε η μέρα το θερμόμετρο συνέχιζε ν' ανεβαίνει και παρ' ότι δεν είχε μπει το καλοκαίρι η ζέστη ήταν μεγάλη.
Ο 16χρονος Βαγγέλης, ο μεγαλύτερος από τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας, ήταν νευρικός και ανήσυχος εκείνη την...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018