ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΤΑΜΤΑΚΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΜΗΛΙΑ*
Γ.Μ. Πρόσφατα πέθανε ο Σπύρος Στίνας, τον οποίο γνωρίσαμε και οι δυο σε διαφορετικές περιόδους. Συνάντησα το Σπύρο τα πρώτα χρόνια της δικτατορίας λίγο μετά το '68. Προ πολλού έχει ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς του με το Κ.Κ.Ε. και εκφράξει ήδη τη βεβαιότητα ότι ο θεσμός των Κ.Κ. δεν είναι δυνατόν να επαναπροσδιοριστεί επαναστατικά για το εργατικό κίνημα. Είναι δε γνωστό ότι ο Σπύρος Στίνας υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά και κατ' εξοχήν μάχιμα στελέχη του Κ.Κ.Ε. Εσύ Γιάννη που γνώρισες από κοντά αυτή τη διαδρομή θα μπορούσες να την αποδώσεις καλύτερα.
Γ.Τ. Γνώρισα το Σπύρο το 1932. Ήταν ακριβώς τότε που διαγράφτηκε από το κόμμα, την περίοδο ’31 -'32 της μεγάλης εσωκομματικής αντιπαράθεσης των ομάδων Σιάντου, Θέου και Χαϊτά, Ευτυχιάδη. Η διαφωνία του Σπύρου Στίνα είχε να κάνει κυρίως με την αντίθεσή του προς την τριτοπεριοδική πολιτική των λαθών της Κομμουνιστικής Διεθνούς που κατέληξε στην ενθρόνιση του Νίκου Ζαχαριάδη στο κόμμα, χωρίς συζήτηση και χωρίς τη σύγκλιση του 5ου συνέδριου. Από την άλλη ήταν εντελώς αντίθετος με την εχτίμηση της Διεθνούς ότι επίκειται η κατάρευση του καπιταλισμού και ότι δεν μένει παρά να αναλάθουν επαναστατική δράση τα εργατικά κόμματα. Το μόνο σίγουρο, αυτό δηλαδή που έγινε, ήταν η καθαίρεση των παραπάνω τάσεων και η πλήρης χειραγώγηση του Κ.Κ. από τον Νίκο Ζαχαριάδη και τη σταλινική Κ.Δ. Συνέπεια δε αυτής της πολιτικής ήταν η αποδυνάμωση του κόμματος, εφ’ όσον οι αγωνιστές πολύ σύντομα αντιμετώπισαν τις φυλακές και τις εξορίες.
Η επιμονή του Στίνα να συζητηθούν αυτές οι ενέργειες και εσφαλμένες εκτιμήσεις στο 5ο συνέδριο, ανησύχησαν τον αντιπρόσωπο της Κ.Δ. ο οποίος είπε την εξής φράση στο Σπύρο: «Σε βλέπω κουρασμένο σύντροφε, πρέπει να πας για λίγο στη Μόσχα να ξεκουραστείς». Προφανώς για να εξαφανισθεί, όπως συνέβαινε με όλους τους διαφωνούντες.
Γ.Μ. Η περιγραφή που έκανες, εκείνης της περιόδου, αλλά και από τα ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν. Ο Σπύρος Στίνας υπήρξε μια ηγετική μορφή στους κόλπους του Κομμουνιστικού κόμματος και γι’ αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία. Ποια είναι η δική σου εκτίμηση για τη συμβολή του στη δημιουργία του Κ.Κ.Ε.;
Γ.Τ. Ο Στίνας προσηλυτίστηκε πολύ νεαρός, δεκατεσσάρων-δεκαέξη χρονών, στην Κέρκυρα, από ένα φυγά Γιουγκοσλάθο ράφτη, και πήρε μέρος στη σοσιαλιστική νεολαία της Κέρκυρας, με τους Τζουλάτη, Σαραντίδη, Κομνιώτη. Αυτά τα ονόματα αποτέλεσαν την πρώτη νεολαία του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κινήματος, που μετά την αναγνώριση του από την Κομμουνιστική Διεθνή μετατράπηκε σε Κ.Κ.Ε.
Υπήρξε στέλεχος του Κ.Κ.Ε. και μέλος της Κ.Ε. Διετέλεσε γραμματέας της περιφερειακής επιτροπής της Κ. Μακεδονίας και Θράκης. Συνεργάστηκε με τη Φεντερασιόν της Θεσσαλονίκης και με τον Μπεναρόγια. Ο Μπεναρόγια αναφέρει το Στίνα σαν ένα από τα δραστήρια ιδρυτικά στελέχη του Κ.Κ.Ε.
Γ.Μ. Το ’27 ο Στάλιν εξορίζει τον Τρότσκυ και δημιουργείται βαθμιαία η τροτσκιστική αντιπολίτευση σε όλα τα Κ.Κ. Για τους διαφωνούντες με το σταλανισμό και τη σταλινοποίηση των Κ.Κ. ο Τρότσκυ προσφέρει μια διέξοδο για συσπείρωση. Ο Στίνας μετά τη διαφωνία του '30- '31 συνδέεται με τον τροτσκισμό. Πώς σχολιάζεις αυτή την περίοδο.
Γ.Τ. Πράγματι υπήρξε μια τέτοια περίοδος. Ωστόσο, όπως...
Πολύς λόγος τελευταία για τους Αλβανούς μετανάστες στην Ελλάδα. Και μάλιστα ενάντια σ' αυτούς που ενσωματώνονται πλήρως. Η περίπτωσή μας έχει πολύ πλάκα γιατί, μέχρι πριν 150 χούνια, οι προπαππούδες πολλών από μας μιλούσαν την ίδια γλώσσα, την αλβανική. Μέχρι και σήμερα, κάποιοι μικροί πληθυσμοί στην ανατολική Στερεά τη μιλούν ακόμη.
Αλβανοί. Το όνομά τους είναι αρχαίο. Η καταγωγή τους τόσο παλιά όσο και των υπολοίπων Βαλκανίων. Είναι δε οι πολυπληθέστεροι σ' αυτήν την περιοχή. Αν μάλιστα κάνουμε μια πρόσθεση των αλβανικών εποικιστικών κυμάτων, ίσως είναι και το πολυπληθέστερο κομμάτι στον ελλαδικό χώρο.
Τους Αλβανούς αναφέρει ο Πτολεμαίος από...
23 Ιούλη 1990: Διαδήλωση Χανιωτών κατά των αμερικάνικων βάσεων δέχεται επίθεση των ΜΑΤ με δακρυγόνα κ.λπ. Χιλιάδες Χανιώτες, αγανακτισμένοι και εξαγριωμένοι αντιστέκονται συγκρουόμενοι με την αστυνομία επί 18 ώρες. Υψώνονται οδοφράγματα και πυρπολείται το κτίριο της Νομαρχίας. Γίνονται συλλήψεις.
24 Ιούλη 1990: 15.000 Χανιώτες διαδηλώνουν ξανά κατά των βάσεων, των ΜΑΤ και του νομάρχη Νάτσικα. Απελευθερώνονται όλοι οι συλληφθέντες της προηγούμενης μέρας.
Νοέμβρης 1990: Καλούνται σε ανάκριση 106 Χανιώτες για τα γεγονότα του Ιούλη. Προφυλακίζεται ο Μανώλης Τσινιαράκης με κατασκευασμένες κατηγορίες. Έως το τέλος του χρόνου καλούνται και άλλοι για ανάκριση, αλλά αφήνονται ελεύθεροι με καταβολή εγγύησης.
31 Γενάρη 1991:...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018