Σε αυτό το σημείωμα θα προσπαθήσω να υπερασπιστώ την άποψη ότι δύο κοινωνικοί ρόλοι – με μεγάλη συχνότητα εμφάνισης στις πολιτικές και κοινωνικές μας σχέσεις – αν και εκ πρώτης όψεως φαίνονται να είναι εξ ορισμού αντιθετικοί μεταξύ τους, στην πραγματικότητα επιτελούν κάποιες κοινές λειτουργίες, ικανοποιούν παρόμοιες συλλογικές ανάγκες. Και αυτό θα προσπαθήσω να το κάνω αποφεύγοντας την εύκολη συζήτηση για αυτά τα θέματα.
Η εύκολη συζήτηση
Η εύκολη συζήτηση αντιμετωπίζει την περίπτωση του Ηγέτη με καταγγελτικό τρόπο προς το πρόσωπό του, δίνει έμφαση στα προνόμια του και στο πόσο κακός είναι ο ίδιος. Στην περίπτωση του Αποδιοπομπαίου Τράγου εστιάζει στο πόσο άδικο είναι αυτό που συμβαίνει και πόσο το θύμα δεν έπρεπε να είναι θύμα. Όλα αυτά ισχύουν απλά δεν θα με απασχολήσουν εδώ. Αντίθετα, θα εστιάσω στις κοινωνικές σχέσεις που κάνουν δυνατή την ύπαρξη αυτών των ρόλων, στις κοινωνικές σχέσεις πριν εμφανιστούν τα πρόσωπα αυτών των ρόλων. Η αλήθεια είναι ότι μεταξύ τους (Ηγέτης και Τράγος) έχουν μια τεράστια διαφορά που είναι πολύ σημαντική και την κρατάμε. Ο πρώτος έχει συμφέρον να είναι Ηγέτης, ενώ ο δεύτερος δεν έχει κανένα απολύτως συμφέρον να εκδιώκεται βίαια από την κοινότητα.
Ηγέτης
Ο Ηγέτης είναι αυτό το πρόσωπο (που συνήθως είναι όντως προνομιούχος άντρας) που συγκεντρώνει γνώσεις που δεν μοιράζονται στην κοινότητα. Και σε αυτόν η κοινότητα αναθέτει συνεχώς την προοπτική της. Από αυτή την συγκέντρωση μπορεί να έχει καλύτερη εποπτεία της κατάστασης και άρα καλύτερη πολιτική αντίληψη των πραγμάτων και γι’ αυτό γίνεται εν τέλει και Ηγέτης. Γιατί αυτά που λέει δουλεύουν. Αυτά στην καλύτερη περίπτωση. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η Ηγεσία προκύπτει από το σύστημα παρέας, οικογενειοκρατίας όπου εκεί αποκόπτεται από τα συγκεκριμένα πολιτικά επίδικα. Σε αυτές τις περιπτώσεις μιλάμε για διπλή αποτυχία, αφού και Ηγέτη έχεις – που δεν το προτάσσεις – και άσχετος είναι.
Τράγος
Ο Τράγος από την άλλη, όπως μας λένε και οι πάμπολλες αναλύσεις επί του θέματος είναι το πρόσωπο όπου ενσαρκώνεται η κρίση μιας κοινότητας. Στις περιπτώσεις όπου η συνοχή της κοινότητας βρίσκεται υπό αμφισβήτηση, όπου ένα βίαιο ξέσπασμα καραδοκεί η κοινότητα βρίσκει ένα πρόσωπο ή περισσότερα στα οποία αποδίδει την αιτία της κρίσης και είτε τα εξοντώνει/θυσιάζει, είτε τα εξορίζει από την κοινότητα για να λυθούν όλα τα προβλήματα. Κριτήριο για την επιλογή του προσώπου που θα γίνει θυσία είναι να μην μπορεί να ανταποδώσει τη βία που θα του ασκηθεί γιατί σκοπός είναι να κλείσει ο κύκλος βίας που έχει ανοίξει και όχι να διαιωνιστεί. Έτσι, ο Τράγος είναι ήδη ένας αδύναμος κρίκος στην κοινότητα.
Σημείωση 1: άλλο ηγεσία, άλλο επιρροή
Είμαι υποχρεωμένος να σημειώσω το εξής: πολιτικά παλεύουμε πάντα ενάντια στις ηγεσίες και τους αρχηγούς. Αυτό, όμως, είναι άλλο πράγμα από τα πρόσωπα που έχουν μεγαλύτερη επιρροή. Το τονίζω γιατί συνήθως είτε τα συγχέουμε, είτε εμφανίζονται μαζί. Κάποιο άτομο να έχει επιρροή και να γίνεται Ηγέτης γι’ αυτόν τον λόγο. Σε αυτό το κείμενο ισχυρίζομαι πως τον Ηγέτη τον δημιουργεί η κοινότητα για τους δικούς της λόγους. Η επιρροή κάποιων προσώπων για κάποια θέματα είναι κάτι που πάντοτε θα υπάρχει και...
Σαν αυτές τις μέρες, 85 χρόνια πριν, συνέβη η δολοφονία του Sebastian Oliva στη Jerez.
Ο Sebastian Oliva ήταν δάσκαλος στο τοπικό σχολείο, διευθυντής της εφημερίδας «La Voz del Peasant» («Η Φωνή των Αγροτών»), πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργατών Γης, ενεργό μέλος των FAI και CNT.
Πόσοι δεν είχαν καν την ευκαιρία να πολεμήσουν για τις ιδέες τους ή να υπερασπιστούν τη ζωή τους;
Ογδονταπέντε χρόνια πέρασαν από την άνανδρη αυτή δολοφονία και αυτές τόσων αθώων και έντιμων ανθρώπων.
Η Carmen García Oliva, εγγονή του Sebastian και κόρη της Maria, αναγκάστηκε να αφηγηθεί στο προξενείο της Δημοκρατίας της Αργεντινής στο Cadiz,...
Με την ομοσπονδιακή κυβέρνση του ALP (Australian Labour Party - Αυστραλιανό Εργατικό Κόμμα) να δίνει την έγκρισή της στην εξόρυξη ουρανίου στο Roxby Downs (της Νότιας Αυστραλίας) το 1983, διάφορες οργανώσεις και αγωνιστές άρχισαν να αντιτίθενται στους κινδύνους που σχετίζονταν με όλα τα στάδια του πυρηνικού κύκλου, τη μαζική σπατάλη νερού σε μια άνυδρη ζώνη, την κατάργηση της κυριαρχίας των ιθαγενών και άλλα.
Τον Αύγουστο του 1983 εκατοντάδες άτομα συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια εκδηλώσεων αντίστασης -και όχι μόνο- διάρκειας εννέα ημερών στο χώρο του Olympic Dam, και μετά από μια μόνιμη διαμαρτυρία επί ένα χρόνο, μια άλλη μεγάλη διαδήλωση οργανώθηκε για...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018