ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΝ ΕΡΓΑΤΙΚΟΝ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΕΚΔΟΤΙΚΟΝ ΤΜΗΜΑ ΤΩΝ ΝΕΟΛΑΙΩΝ Αριθ. 6
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1919
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η εισαγωγή των μηχανών στον τόπο μας, που τόσες προκαλεί διαμαρτυρίες και ανησυχίες στην εργατική τάξη αναγκάζει για πρώτη ίσως φορά τους Έλληνες εργάτες να αντιμετωπίσουν το σπουδαιώτερο και φοβερώτερο ζήτημα, το ζήτημα του εκτοπισμού τους από τις μηχανές. Η σημερινή εξ άλλου εξαιρετική κατάστασις, που προεκλήθηκε από τον πόλεμο, με την αναδουλεία που καθημερινά παρουσιάζει, κάνει το ζήτημα αυτό ακόμα πιο σοβαρό.
Ποια είνε η λύσις του ζητήματος αυτού;
Τι πρέπει να γίνη; Πως θα αποφύγουν οι εργάτες τον τρομερό αυτό κίνδυνο της αναδουλειάς;
Αυτοί είνε οι λόγοι για τους οποίους το εκδοτικό μας τμήμα απεφάσισε να βγάλη το βιβλιαράκι αυτό, που εξετάζει το παγκόσμιο αυτό ζήτημα, απ’ την εργατική του άποψη και δίνει τη μοναδική λύση του ζητήματος των μηχανών, που είνε η βάσις όλου του κοινωνικού ζητήματος.
ΕΡΓΑΤΗΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΕΣ
Σήμερα ο εργάτης αισθάνεται μίσος άσπονδο για τις μηχανές. Η εφαρμογή τους στην παραγωγή των προϊόντων φέρνει ως άμεσο αποτέλεσμα τον εκτοπισμό των εργατών από τη δουλειά τους, ώστε το μίσος αυτό να είναι τελείως δικαιολογημένο. Από το μίσος αυτό γεννιέται στους εργάτες ο πόθος του περιορισμού των μηχανών. Και το ζήτημα θα ήταν τελειωμένο με τον περιορισμό των μηχανών, αν η πλεονεξία των εκμεταλλευτών δεν εξαφάνιζε τη στιγμιαία καλυτέρευση που έτσι θα αποχτούσαν οι εργάτες.
Σήμερα -σε όλους είναι φανερό- οι μηχανές ζημιώνουν τον εργάτη, με όσα κι’ αν λένε οι διάφοροι οικονομολόγοι που ισχυρίζονται ότι τα μηχανήματα αντικαθιστούν τις δυνάμεις των εργατών, ότι ελαττώνουν τα έξοδα της παραγωγής και επομένως κάνουν φτηνότερα τα προϊόντα που τα αγοράζουν όλοι, εργάτες και καταναλωτές! Βέβαια αυτή η καλή όψη του ζητήματος, θα ήτανε καθ’ ολοκληρίαν αληθινή, αν η κοινωνία ήταν καλύτερα ωργανωμένη. Σήμερα όμως με την εκμετάλλευση που κάνουν οι κεφαλαιούχοι επάνω στους εργάτες, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι μηχανές, είναι αλήθεια, παράγουν τα διάφορα προϊόντα γληγορώτερα, επιτρέπουν στον παραγωγό να τα πουλήση φτηνότερα στην αγορά και έτσι αυξάνουν την κατανάλωση. Η καλυτέρευσις όμως που φέρνει στον εργάτη αυτή η υποτίμησις των προϊόντων είναι ασήμαντη, με τη σημερινή άθλια πληρωμή του που δεν του επιτρέπει παρά ένα ελάχιστο μέρος των αναγκών του να ικανοποιήση. Δηλαδή ενώ η παραγωγική δύναμις της μηχανής μένει ελεύτερη και ολοένα μεγαλώνει, η δύναμις της καταναλώσεως είναι περιωρισμένη από το μικρό ημερομίσθιο που παίρνει ο εργάτης. Και αν ακόμα περιοριζότανε η παραγωγή των μηχανών, πάλι αυτό θα έφερνε ζημία στους εργάτες. Πολλοί θα παυότανε από το εργοστάσιο, όλοι θα περνούσαν μαύρες μέρες φτώχειας και δυστυχίας.
Η μηχανή, επίσης, έχει καταδικάσει εις αχρηστίαν την επαγγελματική μόρφωση των εργατών. Και τώρα μαθαίνει κανείς ευκολώτερα το χειρισμό μιάς γιγάντιας μηχανής παρά την κατασκευή με τα παλιά μικρά εργαλεία και του μικρότερου αντικειμένου.
Σε πολλά επαγγέλματα, ύστερα από μιάς εβδομάδας εξάσκηση, ο εργάτης μπορεί να διευθύνη ολόκληρη μηχανή, ενώ πρώτα χρειαζότανε πολλά χρόνια για να μπορή να φτιάξη ένα αντικείμενο από εκείνα που τώρα παράγει κατά εκατοντάδες με τη σιδερένια μηχανή. Η ευκολία αυτή με την οποία μπορεί σήμερα ο εργάτης να μάθη μια δουλειά, θα του έφερνε αρκετή ωφέλεια, επειδή θα του επέτρεπε να βρίσκη...
Αναρχική Βιβλιοθήκη
Εκδόσεις «Επί τα Πρόσω»
Έκδοσις πρώτη
Εκδότης Γιάγκος Μαγκανάρας
1898
Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια μετάφραση κειμένου του Γάλλου αναρχικού και φίλου και συναγωνιστή του Πέτρου Κροπότκιν, Ζαν Γκραβ (ο οποίος αναφέρεται ως Ιούλιος Γκραβ), το οποίο μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στην Πάτρα το 1898 από την τότε αναρχική ομάδα «Επί τα Πρόσω», με ευθύνη του συντρόφου Γιάννη (Γιάγκου) Μαγκανάρα, στη σειρά «Αναρχική Βιβλιοθήκη». Το φωτοτυπημένο αντίγραφο που έχω στα χέρια μου, που μου διατέθηκε πριν αρκετά χρόνια από το Ινστιτούτο Κοινωνικής Ιστορίας του Άμστερνταμ, σταματάει, δυστυχώς, αναπάντεχα σε ένα σημείο. Πάντως, στην αντιγραφή αυτή - που αποτελεί και την πρώτη επανέκδοση του...
* Συγγραφέας μέλος της ομάδας αυτομόρφωσης "Αλληλεγγύης"-ΑΚΘ
Πρόκειται για ένα εκτεταμένο απόσπασμα της μιας από τις συνολικά τρεις εισηγήσεις που γίναν κατά την παρουσίαση της εκδήλωσης με θεματική την "Κομμούνα της Θεσσαλονίκης & το κίνημα των Ζηλωτών".
Αφ' ενός θέλω να σημειώσω απ΄την πλευρά μου ότι είναι η πρώτη παρουσίαση που επιχειρεί η νεόκοπη αυτή ομάδα συλλογικής αυτομόρφωσης, οπότε και θα ζητούσαμε η κριτική να είναι ελαστική, όπως θα είναι και οι τοποθετήσεις μας, δηλαδή σε ένα χαλαρό μοτίβο που θα επιχειρήσει να σκιαγραφήσει τη θεματική την οποία διαλέξαμε να παρουσιάσουμε σήμερα ώστε να πυροδοτήσουμε μια ανοιχτή κουβέντα γύρω από...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018