Απόσπασμα από το πολύ γνωστό βιβλίο “Το σύντομο καλοκαίρι της Αναρχίας” του Hans Enzensberger. Είναι το δεύτερο ιστορικό σχόλιο του συγγραφέα και αφορά την εποχή πριν την επανάσταση του 1936. Είναι ένα πολύ καλό άρθρο για το ισπανικό αναρχικό κίνημα και τον τρόπο με τον οποίο αυτό αναδύθηκε μέσα από την παραδοσιακή προκαπιταλιστική ισπανική κοινωνία.
Μια μέρα του Οχτώμβρη του 1868, έφτασε στην Μαδρίτη ένας Ιταλός, ο Τζουζέπε Φανέλλι. Ήταν περίπου σαράντα χρονών, μηχανικός στο επάγγελμα˙ είχε ένα πυκνό μαύρο γένι, σπινθηροβόλα μάτια, ήταν ψηλός και έδειχνε μια έντονη αποφασιστικότητα. Αμέσως μετά την άφιξή του αναζητούσε μία διεύθυνση που είχε γραμμένη στο σημειωματάριό του: ένα καφενείο όπου συνάντησε μια ομάδα εργατών. Οι περισσότεροι ήταν τυπογράφοι στα μικρά τυπογραφία της Ισπανικής πρωτεύουσας.
«Η φωνή του είχε έναν μεταλλικό ήχο και ο τόνος της προσαρμοζότανε απόλυτα σε αυτό που είχε να πει. Από θυμό και απειλή, όταν μιλούσε για τυράννους και εκμεταλλευτές, άλλαζε ο τόνος της φωνής του σε θλίψη, πόνο και ενθάρρυνση όταν μιλούσε για τα βάσανα των καταπιεσμένων. Το περίεργο της υπόθεσης ήταν ότι δεν ήξερε καθόλου Ισπανικά. Μιλούσε ή Γαλλικά, μια γλώσσα που μερικοί από εμάς ελάχιστα καταλάβαιναν, ή Ιταλικά, όπου εμείς κρατιόμασταν όσο καλύτερα γινόταν στις ομοιότητες που έχει αυτή η γλώσσα με την δική μας. Κι όμως οι σκέψεις του ήταν τόσο ξεκάθαρες που όταν τελείωσε μας είχε συνεπάρει ένας ασύγκριτος ενθουσιασμός». Ακόμα και μετά από τριάντα δύο χρόνια μπορεί ο αφηγητής Ανσέλμο Λορέντσο, ένας απ’ τους πρώτους Ισπανούς αναρχικούς, να τσιτάρει κατά λέξη το Φανέλλι, τον «Απόστολο», και να θυμηθεί το ρίγος που διέτρεξε την πλάτη του, όταν εκείνος φώναξε: «Cosa orribile spaventosa!»
«Επί τρία ή τέσσερα βράδια, ο Φανέλλι μας έκανε την προπαγάνδα του. Μας μιλούσε σε περιπάτους και καφενεία. Ακόμη μας άφησε τα καταστατικά της Διεθνούς, το πρόγραμμα της συμμαχίας των δημοκρατικών σοσιαλιστών και μερικά νούμερα της Campana με άρθρα και λόγους του Μπακούνιν. Προτού μας αποχαιρετήσει, μας παρακάλεσε να βγάλουμε μια ομαδική φωτογραφία, όπου αυτός κάθεται στην μέση.»
Κανένας από τους ακροατές του δεν είχε ξανακούσει για αυτήν την οργάνωση, την Διεθνή Ένωση των Εργατών, μέχρι τον ερχομό στην Ισπανία του μυστικού πράκτορα, του Φανέλλι. Ο Φανέλλι ήταν οπαδός του Μπακούνιν, άνηκε στην «αντιαυταρχική» πτέρυγα της πρώτης Διεθνούς και το μήνυμα που έφερνε στην Ισπανία ήταν αυτό του αναρχισμού.
Η επιτυχία αυτής της επαναστατικής διδασκαλίας ήταν άμεση και θεαματική. Απλώθηκε στους εργάτες γης και βιομηχανίας της δυτικής και νότιας Ισπανίας σαν πυρκαγιά που ξεσπά σε στέπα. Ήδη στο πρώτο του συνέδριο, το Ισπανικό εργατικό κίνημα αποφάσισε υπέρ του Μπακούνιν και εναντίον του Μαρξ και δυο χρόνια αργότερα η Φεντερασιόν των αναρχικών στο συνέδριο της Κόρδοβας αριθμούσε 45.000 ενεργά μέλη.
Οι εξεγέρσεις των εργατών του 1873, που επεκτάθηκαν σε όλη την Ανδαλουσία, βρίσκονταν σαφώς κάτω από αναρχική καθοδήγηση. Η Ισπανία είναι το μόνο κράτος στον κόσμο που οι επαναστατικές θεωρίες του Μπακούνιν μετατράπηκαν σε υλική βία. Μέχρι το 1936 οι αναρχικοί διατήρησαν την ηγετική τους θέση μέσα στο Ισπανικό εργατικό κίνημα. Δεν πλειοψηφούσαν μόνο αριθμητικά αλλά αποτελούσαν και το πιο επαναστατικό της τμήμα.
...
Το θεμελιακό λάθος των ρεφορμιστών είναι το ότι ονειρεύονται μια αλληλεγγύη μια ειλικρινή συνεργασία, ανάμεσα σε αφεντικά και υπηρέτες, ανάμεσα σε ιδιοκτήτες κι εργάτες, η οποία ακόμα και αν υπήρξε κατά καιρούς, σε περιόδους κατάφωρης ασυνειδητοποίησης των μαζών κι ειλικρινούς πίστης στη θρησκεία και στις μεταφυσικές αμοιβές, είναι σήμερα ολότελα αδύνατη.
Εκείνο που οραματίζονται είναι μια κοινωνία καλά χορτασμένων γουρουνιών που προχωρούν ικανοποιημένα με άτσαλο τρόπο, κάτω απ' τη βέργα ενός μικρού αριθμού χοιροβοσκών που δεν παίρνουν υπόψη την ανάγκη για ελευθερία και το αίσθημα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, που πιστεύουν πραγματικά σ' ένα θεό που προστάζει, για χάρη των απόκρυφων...
Κείμενο που κυκλοφόρησε στο περιοδικό Ευτοπία. Εισαγωγικά σχόλια για το άρθρο «Περί χορτοφαγίας» του Ρεκλύ του Σταύρου Καραγεωργάκη
Ο Ελυζέ Ρεκλύ (1830-1905), γνωστός αναρχικός γεωγράφος και μελετητής, σ’ αυτό του το κείμενο που δημοσιεύτηκε στο Humane Review το 1901 μάς παρέχει μια σχετικά ανοίκεια προσέγγιση για τη χορτοφαγία. Η συγκεκριμένη προσέγγιση μπορεί να φαντάζει περίεργη για πολλούς λόγους, με πιο σημαντικό ότι οι περισσότεροι που καταφεύγουν σήμερα στη χορτοφαγική διατροφή το κάνουν για λόγους ηθικής ή υγιεινής διατροφής. Αν ισχύει το πρώτο, αυτή η ηθική στάση στηρίζεται στην απόρριψη της κυριαρχικής θέσης του ανθρώπου στη φύση, και ειδικότερα...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018