(Από την Εισαγωγή της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου του Λισαγκαρέ Η Ιστορία της Παρισινής Κομμούνας του 1871, τόμοι 2, εκδόσεις Ελεύθερος Τύπος).
«Αυτό που προκαλεί την χαύνωση στις χώρες που υποφέρουν, είναι η διάρκεια του κακού το οποίο αιχμαλωτίζει την φαντασία των ανθρώπων, κάνοντάς τους να πιστεύουν ότι δεν θα τελειώσει ποτέ.
Μόλις όμως βρουν κάποιον τρόπο για να ξεφύγουν από αυτό - κάτι που πάντοτε συμβαίνει όταν το κακό έχει φθάσει σ’ ένα ορισμένο σημείο - αισθάνονται τέτοια έκπληξη, ανακούφιση και ενθουσιασμό, ώστε περνούν κατ’ ευθείαν στο άλλο άκρο και αντί να θεωρούν τις επαναστάσεις αδύνατες, τις θεωρούν εύκολες. Αυτή και μόνο η προδιάθεση είναι ενίοτε ικανή να τις πραγματοποιήσει.» Καρδινάλιος του Ρετζ, Απομνημονεύματα
ΓΑΛΛΙΑ 1870-71. Κάτω από το απαστράπτον προσωπείο της Αυτοκρατορίας του Ναπολέοντα Γ΄, ο γερο-τυφλοπόντικας της επανάστασης ροκανίζει τα σαθρά θεμέλια του διεφθαρμένου αυτοκρατορικού καθεστώτος. Παρά την αποθάρρυνση και την ηττοπάθεια που είχαν προκαλέσει στον λαό οι ήττες των προηγούμενων δεκαετιών, ήδη από το 1860 κυοφορούντο υπογείως δυνάμεις για κοινωνική και πολιτική αλλαγή, οι οποίες, εν τούτοις, παρέμεναν σε λανθάνουσα κατάσταση στον βαθμό που δεν διέθεταν την οργάνωση και την προετοιμασία για να λειτουργήσουν ως επαναστατικός καταλύτης, μετατρέποντας τις σπίθες της λαϊκής δυσαρέσκειας σε έκρηξη. Ωστόσο, τον ρόλο αυτόν θα παίξει ο Γαλλοπρωσικός Πόλεμος. Η ήττα της Γαλλίας και η συνακόλουθη εθνική ταπείνωση θα φέρουν στην επιφάνεια τις δυνάμεις του αρνητικού, οι οποίες στις 18 Μαρτίου 1871 θα αναλάβουν την εξουσία. Η Κομμούνα είχε γεννηθεί. Αυτήν την φορά όμως το προλεταριάτο, εν αντιθέσει με ό,τι συνέβη τον Ιούνιο του 1848, όταν αυτό είχε «εναντίον του όλες τις τάξεις της κοινωνίας» (Κ. Μαρξ), θα έχει στο πλευρό του τους μικροαστούς, τους αγρότες, ακόμη και το λούμπεν προλεταριάτο...
Η Επανάσταση της 18ης Μαρτίου 1871 ήταν αυθόρμητη …καμιά οργάνωση δεν την προετοίμασε συνειδητά ή ασυνείδητα. Ούτε οι μπλανκιστές, ούτε οι αναρχικοί, και πολύ λιγότερο οι μαρξιστές, μπορούν να την διεκδικήσουν ως δική τους. Ωστόσο οι αστοί, αλλά και κάποιοι μαρξιστές, θα ισχυρισθούν ότι είχε οργανωθεί από την Διεθνή Ένωση Εργαζομένων, κάτι που όμως αργότερα θα διαψευσθεί από τον ίδιο τον Μαρξ. Αν και σ’ αυτήν έπαιξαν σημαντικό ρόλο μέλη ετερόκλιτων πολιτικών ομάδων ... θα μπορούσε υπό μία ευρύτερη έννοια να ειπωθεί ότι η Κομμούνα πολέμησε υπό το λάβαρο του προυντονικού φεντεραλισμού «μολονότι οι προυντονικοί ήταν μειοψηφία» άποψη υπέρ της οποίας συνηγορεί και το γεγονός ότι στην Διακήρυξή της προς τον Γαλλικό Λαό, στις 19 Απριλίου 1871, υπάρχουν φράσεις τις οποίες κάλλιστα θα μπορούσε να είχε γράψει ο ίδιος ο Προυντόν: «Η απόλυτη αυτονομία της Κομμούνας, προτεινόμενη σε όλες τις περιοχές της Γαλλίας, εξασφαλίζει σε κάθε μία την ακεραιότητα των δικαιωμάτων της και σε κάθε Γάλλο την πλήρη άσκηση των δυνατοτήτων του ως ανθρώπου, πολίτη και εργαζόμενου ... η αυτονομία της Κομμούνας θα έχει ως όριο μόνο την ισότιμη αυτονομία όλων των άλλων κομμούνων που έχουν συνάψει το συμβόλαιο. Οι ενώσεις τους πρέπει να διασφαλίζουν την ελευθερία της Γαλλίας». Επιπλέον, «το όποιο κοινωνικό και οικονομικό πρόγραμμα είχε η Κομμούνα, προερχόταν από τους προυντονικούς διεθνιστές...». (Σάμουελ Μπερνστάϊν,...
Πιστεύω ότι πρέπει να αλλάξουμε τις καταπιεστικές κοινωνικές σχέσεις ενόσω οικοδομούμε μια επαναστατική οργάνωση και ένα επαναστατικό κίνημα. Μερικοί αναρχικοί επικεντρώνονται μόνο στην οργάνωση και όχι σε μια δραστική πολιτική, σε ένα επαναστατικό όραμα με το οποίο θα αντιπαρατεθούν στις καπιταλιστικές κοινωνικές σχέσεις. Έχουν μια ασαφή αντι-κρατική θέση, χωρίς να ρίξουν μια ματιά στον ιμπεριαλισμό και στις ειδικές συνθήκες που δημιουργούνται εξαιτίας του καπιταλισμού. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ δεν μπορεί κάποιος να μιλήσει για ταξικό ζήτημα χωρίς να ρίξει μια ματιά σε ζητήματα πολιτισμού, γένους, φύλου – επειδή ο καπιταλισμός έχει αναπτυχθεί μ’ αυτόν τον τρόπο – ή να...
Ο αναρχισμός είναι μια ζωή ελευθερίας και δημιουργικής ανεξαρτησίας για τον άνθρωπο, μια κατάσταση δηλαδή που δεν εξαρτάται από θεωρίες ή από προγράμματα που προσπαθούν να ελέγξουν τη ζωή του ανθρώπου στο σύνολό της. Είναι μια «διδασκαλία» που βασιζόμενη στην πραγματική καθημερινή ζωή, ξεπερνά όλους τους τεχνητούς περιορισμούς και δεν μπορεί να συνθλιφτεί από κανένα σύστημα.
Η εξωτερική μορφή του αναρχισμού είναι μια ελεύθερη, χωρίς κυβέρνηση, κοινωνία, που προσφέρει στα μέλη της ελευθερία, ισότητα και αλληλεγγύη. Οι διάφοροι οργανισμοί μπορούν να δημιουργούνται πλέον, με βάση το ανθρώπινο αίσθημα της αμοιβαίας υπευθυνότητας που έχει παραμείνει αναλλοίωτο σε όλους...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018