ΤΟΥ ΦΡΑΝΚΟ ΜΠΕΡΤΟΛΟΥΤΣΙ
Στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου με θέμα: «Ο αναρχισμός έχει μέλλον;» Ιστορία των γυναικών, των αντρών και των φαντασιακών τους Πανεπιστήμιο Τουλούζ-Λε Μιράιγ 27-29 Οκτωβρίου 1999
Ο ιταλόφωνος αναρχισμός έπαιξε θεμελιώδη ρόλο στο εσωτερικό της ιστορίας του διεθνούς αναρχικού κινήματος, και είναι αναμφισβήτητο ότι σε μερικές χρονικές περιόδους έγινε το σημείο αναφοράς σε θεωρητικό ή οργανωτικό επίπεδο - κυρίως την περίοδο ανάμεσα στην Κομμούνα του Παρισιού (1871) και τις ταραχές της Λουνιτζιάνα (1894). Αργότερα ο ρόλος αυτός θα εναλλάσσεται μεταξύ του γαλλικού και του ισπανικού αναρχισμού. Ωστόσο, μέχρι το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι Ιταλοί αναρχικοί συγκαταλέγονταν στους κυριότερους εμψυχωτές των συζητήσεων και των δραστηριοτήτων σε διεθνές επίπεδο.
Παρ’ όλ' αυτά, μέχρι σήμερα έχουν γραφτεί ελάχιστες συγκριτικές μελέτες για τα διάφορα κινήματα αυτών των τριών λατινόφωνων περιοχών1ενώ θα ήταν αναμφίβολα πολύ ενδιαφέρον να φωτιστούν οι ακολουθίες και οι ασυνέχειες αυτών των τριών εμπειριών, καταδεικνύοντας τα κοινά στοιχεία στις τρεις εμπειρίες, όχι μόνο λόγω της εδαφικής τους εγγύτητας αλλά κυρίως επειδή ενεπλάκησαν σ' αυτό που μπορεί να θεωρηθεί το πιο ουσιαστικό παράδειγμα θεμελίωσης μιας ελευθεριακής κοινωνίας του 20ου αιώνα: την Ισπανία του 1936.
Από πού, όμως, απορρέει το κύρος και η συνεχή παρουσία του ιταλικού αναρχισμού στο διεθνές επίπεδο; Και ποιες ήταν οι αρετές του, ποιες οι περιοχές και οι τόποι όπου επικράτησε;
Ο Μπακούνιν, ως γνωστό, επέλεξε ως πεδίο δράσης του τον γεωγραφικό χώρο της Ιταλίας, όχι μόνο εξαιτίας της διπλωματικής παράδοσης της οικογένειάς του που του επέτρεψε να γνωρίσει την πολιτική και κοινωνική ιστορία της χώρας, αλλά επειδή διέκρινε μέσα στις αντιφάσεις της ιταλικής κοινωνίας συγκεκριμένες δυνατότητες που θα πυροδοτούσαν σύντομα μια επαναστατική διαδικασία. Ο Μπακούνιν είχε γοητευθεί από την εκπληκτική λαϊκή παρόρμηση η οποία επέτρεψε στην Ιταλία, σε λιγότερο από μια εικοσαετία, να κατακτήσει την εθνική της ανεξαρτησία, όσο και από τις συνεχείς λαϊκές εξεγέρσεις που μαρτυρούσαν ότι οι κατώτερες τάξεις δεν ανέχονταν τις νέες κυρίαρχες τάξεις. Όπως αποκάλυψε ο μελετητής Ρόμπερτ Μίχελς, χωρίς να είναι οπαδός του Μπακούνιν:
Ο αντιαυταρχισμός και ο φεντεραλισμός του Μπακούνιν βρήκε πιστούς σύμμαχους τους Ιταλούς και στην αγάπη τους για την ελευθερία που κερδήθηκε και σφραγίστηκε με το αίμα που έχυσαν στις χιλιάδες μάχες ενάντια στους αυστριακούς, καθώς και στον έμφυτο ατομικισμό και τοπικισμό τους, πόσο μάλλον όταν στις λαϊκές λέσχες είχαν μάθει να απεχθάνονται τον κρατισμό των συστημάτων κεντρικής διακυβέρησης, που ήταν ήδη γνωστός ήδη από το 1860 [.]2
Στο πεδίο της ιστοριογραφίας συζητήθηκε ευρέως ο ρόλος που διαδραμάτισε ο Μπακούνιν στη διάπλαση των νέων γενεών που αγκάλιαζαν τον αντιαυταρχικό διεθνισμό. Προσωπικά πιστεύω ότι ο Μπακούνιν έφτασε στην Ιταλία την κατάλληλη στιγμή, όταν η ωρίμανση των συνειδήσεων των νεότερων γενεών των αγωνιστών, κυρίως των γαριβαλδινών, είχε φτάσει στο απόγειό της, επιφέροντας ένα είδος δεκτικής προδιάθεσης απέναντι στα εκπληκτικά συμβάντα εκείνης της εποχής, όπως η Κομμούνα του Παρισιού. Ο γαριβαλδινός ακτιβισμός, η διάδοση σ' ολόκληρη την εθνική επικράτεια του φαινομένου του εθελοντισμού, μαζί με την εκδήλωση συμπάθειας που έδειξε ο Γκαριμπάλντι για τους κομμουνάρους, ήταν τα βασικά συστατικά που απομάκρυναν τη ριζοσπαστική νεολαία από τις θεωρίες του Μαντσίνι και την...
Ακτιβιστής του αναρχικού χώρου και της Αριστεράς, συγγραφέας, κριτικός κινηματογράφου, ιστορικός, ποιητής, ο Ελληνοαμερικανός Dan Georgakas παραμένει ακμαίος κι οξυδερκής, παρά τα 77 του χρόνια. Κουβεντιάζουμε μαζί του, με αφορμή το ντοκιμαντέρ του Κώστα Βάκκα, Dan Georgakas-Επαναστάτης της Διασποράς, που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης την Πέμπτη 19 και το Σάββατο 21 Μαρτίου 2015.
Πώς ήταν να μεγαλώνεις στη «Greektown» του Ντιτρόιτ στη δεκαετία του ’40; Ποιες είναι οι εντονότερες αναμνήσεις σου από αυτή την εποχή;
Θα χρειαζόταν ένα βιβλίο, προκειμένου να μιλήσω για τους στοχασμούς μου σχετικά με αυτή την περίοδο της ζωής μου, και το...
Στο τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η εργατική τάξη στην Ιταλία βρισκόταν σε κατάσταση επαναστατικού αναβρασμού. Αν και δεν ήταν ακόμη έτοιμοι να κατακτήσουν οι ίδιοι την εξουσία, οι εργάτες και αγρότες από το 1918 είχαν καταφέρει να κερδίσουν μια σειρά παραχωρήσεων από το κράτος: τη βελτίωση των μισθών, το εργασιακό οχτάωρο και την αναγνώριση των συλλογικών συμβάσεων.
Έως το 1919, ωστόσο, ένα νέο ρεύμα ριζοσπαστισμού είχε εμφυσήσει το εργατικό κίνημα. Κατά την διάρκεια εκείνου το έτους έγιναν 1.663 απεργίες σε ολόκληρη τη χερσόνησο, ενώ τον Αύγουστο το νεοσυσταθέν κίνημα των εργατικών αντιπροσώπων στο Τορίνο (ο προπομπός των εργατικών...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018