Ίσως το πιο ισχυρό αναρχοκομμουνιστικό κίνημα στον κεντρικό Καύκασο υπήρξε στην πόλη Μπακού. Ο συνολικός αριθμός των αναρχικών κομμουνιστικών εργαζομένων στο Μπακού έφθασε τα 2.500 άτομα. Αποτέλεσαν ένα από τα πλέον σημαίνοντα πολιτικά ρεύματα του προλεταριάτου στα εργοστάσια.
Η εθνοτική σύνθεση των αναρχικών ήταν πολυποίκιλη, καθώς υπήρχαν Αρμένιοι, Ρώσοι, Εβραίοι, Αζέροι και εκπρόσωποι πολλών άλλων εθνοτήτων.
Εκτός από τις δύο κύριες αναρχικές οργανώσεις την "Αναρχία" και την "Διεθνή", υπήρχαν και άλλες μικρότερες αυτόνομες ομάδες, ιδίως οι αναρχικές ομάδες του Αζερμπαϊτζάν (“Kochi”). Οι αναρχικές αυτές ομάδες έδρασαν στο Μπακού στη Ρωσία, τα πρώτα 20 χρόνια του εικοστού αιώνα.
Οι αναρχικοί εργάζονταν σε μεγάλες επιχειρήσεις ή μικρά εργαστήρια, τα οποία προσπαθούσαν να βελτιώσουν την κατάστασή τους μέσα από ριζοσπαστικές μεθόδους (καθώς επίσης και με τον απώτερο στόχο της κοινωνικής μετατροπής). Δεν ήταν μόνο οι απεργίες, αλλά είχε σημειωθεί επίσης και μια ισχυρή εξέγερση, συμπεριλαμβανομένης της αυτοδιεύθυνσης των εργοστασίων και την τρομοκρατία ενάντια στην αστική τάξη. Στα εξωτερικά προάστια του Μπακού υπήρχαν εκατοντάδες πλατφόρμες πετρελαίου, καθώς το Αζερμπαϊτζάν ήταν ένα σημαντικό κέντρο παραγωγής πετρελαίου στη Ρωσία.
Εδώ, στις πιο φρικτές εργασίες απασχολούνταν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Η εθνοτική τους σύνθεση ήταν αρκετά ποικίλη (Ιρανοί, Αρμένιοι, Ρώσοι, Αζέροι) και υπήρχαν εθνοτικές διαμάχες. Στις αρχές του εικοστού αιώνα σημειώθηκαν βίαιες συγκρούσεις μεταξύ των Αρμενίων και του Αζερμπαϊτζανών (όπως φαίνεται από τα τελευταία εκατό χρόνια από αυτή την άποψη, λίγα έχουν αλλάξει).
Οι αναρχικοί, που δραστηριοποιούνταν μέσα από τις δύο κύριες ομάδες "Αναρχία" και "Διεθνής" από την αρχή τόνισαν και αντανακλούσαν τον διεθνή χαρακτήρα του κινήματος και εξέδωσαν μανιφέστα στην αρμενική και αζερική γλώσσα, προσπαθώντας να ενώσουν τους ανθρώπους όλων των εθνικοτήτων (αν και οι περισσότεροι εργαζόμενοι ήταν αναρχικοί, προφανώς ελεγχόμενοι από Αρμένιους).
Οι αναρχικοί δραστηριοποιούνταν στην περιοχή από το 1904, αλλά στην αρχή δεν ήσαν πολύ δημοφιλείς. Ωστόσο, η επιρροή τους αυξήθηκε εντυπωσιακά μετά τις σφαγές στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν στο 1905-1906. Αυτό διευκολύνθηκε από το ακόλουθο γεγονός.
Η κυβέρνηση διέθεσε 16 εκατομμύρια ρούβλια για να βοηθήσει τα θύματα της σφαγής αυτής μεταξύ των ανθρώπων. Οι παροχές καταβάλλονταν από τους βιομήχανους, οι οποίοι όμως αρνήθηκαν να αποζημιώσουν εκείνους τους εργαζόμενους που πλήγηκαν περισσότερο απ’ όλους. Οι εργαζόμενοι κήρυξαν απεργία που διήρκεσε δύο μήνες.
Παρά την μακρά αυτή απεργία, κατά την οποία οι αναρχικοί υποστήριξαν τους απεργούς κατά της εκμετάλλευσης της αστικής τάξης, η μεσαία τάξη των μετόχων επαναστάτησε. Στη συνέχεια, οι αναρχικοί κατηγόρησαν την διευθύντρια του εργοστασίου Dolukhanova (πρώην υποπρόξενο της Βρετανίας). Και τα δύο γεγονότα προκάλεσαν τη συμπάθεια προς τους αναρχικούς μεταξύ του προλεταριάτου και έτσι οι μέτοχοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν.
Ωστόσο, κατέστη σαφές ότι η Dolukhanova συνδεόταν με το Αρμενικό εθνικιστικό κόμμα Dashnaktsutyun και, προφανώς, χρηματοδοτούσε τις δραστηριότητές του. Το κόμμα αποφάσισε να πάρει εκδίκηση για τον αγώνα των εργατών και σκότωσαν τον ηγέτη των αναρχικών, Sarkis Keleshyan (ο οποίος με το ψευδώνυμο Sevuni έγραψε το βιβλίο "Ο αγώνας για την Αναρχία"). Στη συνέχεια, Αρμένιοι εθνικιστές δολοφόνησαν μερικούς ακόμα εργαζόμενους αναρχικούς οι οποίοι ήσαν...
Του Andrew Flood
Ως αναρχικοί πιστεύουμε ότι τα αφεντικά θα αντισταθούν σε μια επανάσταση, οπότε προκύπτει ότι δεχόμαστε την ανάγκη μιας ένοπλης δύναμης για να υπερασπιστεί την επανάσταση. Αλλά οι αναρχικοί αντιτίθενται επίσης στο μιλιταρισμό, που περιλαμβάνει τακτικούς στρατούς που ελέγχονται από το κράτος μέσω των αξιωματικών, οι οποίοι έχουν ειδικά προνόμια όπως επιπλέον μερίδες, καλύτερα τρίμηνα, χαιρετισμό, κ.λπ. Έτσι, λοιπόν, ποια εναλλακτική λύση προτείνουν οι αναρχικοί;
Οι αναρχικοί υποστηρίζουμε τις πολιτοφυλακές όπου οι αξιωματικοί εκλέγονται και είναι ανακλητοί, όπου η πειθαρχία είναι προϊόν συμφωνίας από όλους σε κάθε μονάδα. Αυτό δεν είναι απλώς μια θεωρία, αλλά έχει τεθεί σε...
Του Nick Heath*
Μια ιστορία του αναρχισμού στη Σιβηρία, μέχρι την εξάλειψή του από την μπολσεβίκικη αντεπανάσταση. Είχε πολλές ομοιότητες με το Μαχνοβίτικο κίνημα.
Πανεπιστημιακοί όπως ο Paul Avrich, μαζί με αγωνιστές όπως οι Βολίν, Gorelik και Αρσίνωφ, μας έχουν δώσει μόνο μια άποψη του αναρχισμού στη Σιβηρία. Ο σημαντικός ρόλος του αναρχισμού έχει παραμείνει και εξακολουθεί να παραμένει κρυμμένος και άγνωστος. Τώρα το έργο του Anatoli Shtirbul έχει φέρει στο προσκήνιο αυτή την περιοχή και την αναρχική της ιστορία.
Το έργο του “Το αναρχικό κίνημα στη Σιβηρία κατά το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα: Αντι-κρατική εξέγερση...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018