Του Victor Garcia*
Στο εσωτερικό της Ισπανίας, η Ελευθεριακή Νεολαία διέθετε πάντα μια σειρά από εκφραστικά μέσα, συμπεριλαμβανομένων του οργάνου της Ιβηρικής Χερσονήσου «Juventud Libre» («Ελεύθερη Νεολαία») καθώς και του οργάνου της περιοχής της Καταλονίας «Ruta» («Διαδρομή» ή «Δρόμος»). Μεταξύ του νεολαιίστικου αναρχικού κινήματος, συναντάμε την ίδια ανάπτυξη όσον αφορά την εξάπλωση του ελευθεριακού Τύπου όπως και στο συνολικό αναρχικό κίνημα. Στο έργο του «La Ciudad de la Niebla», ο μεγάλος παρατηρητής του Ισπανικού χαρακτήρα, Pio Baroja, επεσήμανε ότι όπου υπήρχαν τρεις αναρχικοί θα υπήρχε και ένα έντυπο.
Η «Juventud Libre» που υιοθέτησε τον τίτλο «Ruta» τον Οκτώβριο του 1936, ιδρύθηκε πολύ πριν από την επανάσταση του Ιούλη του 1936, όταν η Ελευθεριακή Νεολαία της Καταλονίας που αποτελούσε το «Τμήμα Προπαγάνδας και Πολιτισμού της FAI» -κάτι το οποίο έμελλε να την φέρει σε σύγκρουση με την υπόλοιπη Ελευθεριακή Νεολαία της Ισπανίας- μέχρι που η Επανάσταση μετρούσε ήδη λίγους μήνες. Οι δεύτεροι είχαν συστήσει από το 1932 όλοι μαζί την FIJL (Ιβηρική Ομοσπονδία Ελευθεριακής Νεολαίας), που ήταν εντελώς ανεξάρτητη από τις άλλες δύο οργανώσεις του ελευθεριακού κινήματος, τη CNT (Εθνική Συνομοσπονδία Εργασίας) και τη FAI (Ιβηρική Αναρχική Ομοσπονδία).
Η Ελευθεριακή Νεολαία της Καταλονίας (JJ.LL) φαίνεται ότι αρνιόταν να εγκαταλείψει τη φωλιά, αν και ήταν εξαιρετικά καλά εξοπλισμένη όσον αφορά την εμπειρία στον αγώνα και την προπαγάνδα για να το πράξει. Η ενότητα της νεολαίας επιτεύχθηκε τελικά με τη συσπείρωση γύρω από τον FIJL και το ανώτατο όργανό της, την Επιτροπή Χερσονήσου, που έδρευε στη Μαδρίτη. Μέχρι που η ενότητα αυτή γίνει πραγματικότητα, στις σελίδες της «Ruta» δημοσιεύτηκαν, φυσικά, πολλές στήλες ώστε να υπερασπιστεί η στάση της καταλάνικης νεολαίας.
Παρά το γεγονός ότι οι δεσμοί μεταξύ των τριών κλάδων του ελευθεριακού κινήματος ήταν ατσάλινοι και άθραυστοι, η απόφαση η κατατονική νεολαία να βαδίσει μόνη της αποδείχθηκε σωστή, γιατί τα τρία κρίσιμα χρόνια του εμφυλίου πολέμου (1936-1939) η Ελευθεριακή Νεολαία ήταν σε θέση να αποστασιοποιηθεί από τις επαίσχυντες γκάφες συνεργασίας που διέπραξαν η CNT και η FAI. Με τον τρόπο αυτό, η FIJL ξεπέρασε αυτό το χρόνιο πρόβλημα -τη στιγμή που άλλες οργανώσεις αναρχικών πρόδωσαν τις αρχές τους για τις κοινοβουλευτικές έδρες, τους υπουργικούς διορισμούς στην πολιτειακή κυβέρνηση ή τη συμμετοχή στα δημοτικά συμβούλια- και το έπραξε χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τις αναρχικές της αρχές.
Η «Ruta» διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στην ολοκλήρωση μιας εργασίας που χαρακτηριζόταν από τέτοιες δυσκολίες και εξαναγκασμό, αλλά και απειλές από τις δύο άλλες «αδελφές» οργανώσεις, και ποτέ δεν σταμάτησε να διακηρύσσει την ορθόδοξη θέση όλων των αναρχικών: πόλεμος εναντίον του κράτους, της εξουσίας, των προνομίων, της θρησκείας, καθώς και του μιλιταρισμού - κάτι το οποίο ήταν πολύ επικίνδυνο, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες του πολέμου της Ισπανίας που τότε αντιμετώπιζε. Κάποιος πρέπει να προσθέσει, ότι στην τελευταία προαναφερθείσα εκστρατεία, ο μιλιταρισμός δεν είχε γίνει αντικείμενο επίθεσης όχι λόγω ηττοπάθειας, αλλά μάλλον λόγω της προπαγάνδας για λογαριασμό του ανταρτοπόλεμου, μδ τη συγκρότηση μιας εκατονταρχίας (σώμα 100 πολιτοφυλάκων) και της φάλαγγας, τα πρώτα όργανα άμυνας και επίθεσης που συστάθηκαν τον Ιούλιο του 1936 για να οργανώσουν την αντίσταση στο μισθοφορικό στρατό των Μαυριτανών, των Γερμανών και των Ιταλών.
Αν η Ελευθεριακή Νεολαία της Καταλονίας πολεμούσε ως το «Πολιτιστικό και Τμήμα Προπαγάνδας της FAI" θα υπήρχε λιγότερη ελευθερία έκφρασης, η οποία θα είχε αρνητικές συνέπειες για την αφοσίωση που έδειξε πάντα στις αναρχικές αρχές.
Μέχρι να τελειώσει ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος, η διαχείριση της «Ruta» ήταν διαδοχικά στα χέρια αναρχικών όπως οι Fidel Miro, Jose Peirats, Manuel Peres, Santana Calero, Benito Milla και Benjamin Cano Ruiz. Όλοι τους ήσαν προικισμένοι συγγραφείς και ήταν σε θέση να διασφαλίσουν ότι η εφημερίδα του κινήματος της νεολαίας θα παρέμενε ανένδοτη στην ορθοδοξία της προσέγγισής της. Όλως περιέργως, με την πάροδο των ετών, ο Fidel Miro άρχισε να κλίνει προς μια πιο χαλαρή προσέγγιση και έγινε μέλος της ομάδας «Zero», η οποία έγινε γνωστή για τις αναθεωρητικές απόψεις της. Δεδομένου του ότι ο Peirats ανέλαβε τη διεύθυνση της «Ruta» κατά τους πρώτους μήνες του πολέμου, στάθηκε και αυτός αφοσιωμένος στην ορθοδοξία του με αποτέλεσμα να τον αποκαλέσουν «piel roja» (κόκκινο δέρμα) [ 1]
Η «Ruta» ιδρύθηκε με μια ασυμβίβαστη πορεία από την πρώτη στιγμή - μια πορεία από την οποία δεν απομακρύνθηκε, είτε στο εσωτερικό της Ισπανίας είτε στην εξορία.
Ο Manuel Peres ανέλαβε τη διεύθυνση της «Ruta» λίγο μετά τη θαυματουργή απόδρασή του από τις Κανάριες Νήσους, που είχε καταληφθεί από ορδές του Φράνκο. Γεννημένος το 19ο αιώνα ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία από όλους όσους διηύθυναν τη «Ruta».
Η παραμονή του Santana Calero στη «Ruta» ήταν εξαιρετικά σύντομη και με αυτόν πήγαν πίσω οι συνεδριάσεις, μιας και οργάνωσε ομάδες για το μέτωπο. Με τη λήξη του πολέμου ο ίδιος συνάντησε τον θάνατο στα χέρια ενός όχλου φασιστών, όντας ένα από τα πιο εξέχοντα μέλη της Αντίστασης στην Ανδαλουσία. Η απώλειά του υπήρξε οδυνηρή και αρκετά αισθητή λόγω των προσδοκιών για το μέλλον στο πρόσωπό του, ιδίως όσον αφορά τη ρητορική του ικανότητα.
Ο Benito Millo ήταν ένας στυλίστας συγγραφέας που διηύθυνε τη «Ruta» για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα έως ότου η διεύθυνση πέρασε στον Benjamin Cano Ruiz, τον τελευταίο διευθυντή της «Ruta» μέσα στην Ισπανία, η κυκλοφορία της οποίας διήρκεσε μέχρι τις 26 Ιανουαρίου 1939, όταν οι φασίστες κατέλαβαν την Βαρκελώνη. Την ίδια μέρα που το σκυλολόι του Φράνκο μπήκε στα νότια προάστια της Βαρκελώνης, ο Cano Ruiz μετέφερε ένα τελειωμένο δοκιμαστικό τεύχος της «Solidaridad Obrera», όργανο της καταλανικής CNT, έτοιμο να πάει για εκτύπωση, στις εγκαταστάσεις της σημαντικής αυτής αναρχοσυνδικαλιστικής εφημερίδας, που βρίσκονταν στην Calle de Concejo Ciento. Σαράντα χρόνια ήταν αυτές οι εγκαταστάσεις εκεί, αλλά μετατράπηκαν σε γραφεία της Solidarid Nacional χάρη στις προσπάθειες της φασιστών νικητών. Ο τελευταίος διευθυντής της «Ruta» κατέληξε να είναι ο τελευταίος διευθυντής της«Solidaridad Obrera» κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.
Από τις στήλες της «Ruta» πέρασαν οι καλύτερες πένες της αναρχικής σκέψης. Ο Felipe Alaiz είχε μια στήλη στις κεντρικές σελίδες. Η εφημερίδα κατάφερε να διατηρήσει την τακτική εβδομαδιαία έκδοσή της.
Υπήρχε ο εκκεντρικός γιατρός Diego Ruiz, ο Higinio Noja Ruiz, ένας συγγραφέας ο οποίος είχε έρθει από τις ανθρακοφόρες περιοχές και το έργο του οποίου ήταν θαυμαστό σε όλους λόγω του βάθους και της έκτασής του.
Υπήρξε ο ποιητής Elias Garcia και οι Fontaura και Cristobal Garcia, τα ίχνη των οποίων χάθηκαν στην εξορία μετά από κάποιες, φευγαλέες εμφανίσεις στις στήλες της «Ruta» στη Γαλλία και της «Cultura Proletaria» της Νέας Υόρκης.
Δεν ξεχνάμε την Lucia Sanchez Saornil, από τις ιδρύτριες του φεμινιστικού κινήματος Mujeres Libres, την Soledad Estorach, ένα άλλο μέλος του κινήματος, την Carmen Quintana και, επίσης, τον Vicente Rodriguez Garcia (γνωστό ως Viroga) ένα άλλο φωτεινό μυαλό.
Ακόμα, τον Ivar Chevik, Καταλανό που έκρυβε το πραγματικό του όνομα, Roig, πίσω από το σλαβικο-ηχο ψευδώνυμο.
Υπήρχε εκεί και ο Liberto Sarrau η τακτική στήλη του οποίου "Retractos al minuto" έδωσε ένα είδος λογοτεχνικής γλώσσας και υφής. Μαζί με τον Amador Franco, ο Liberto Sarrau ήταν το πιο νεαρό δίδυμο συγγραφέων οι εργασίες των οποίων εμφανίστηκαν στην «Ruta».
Όπως είπαμε νωρίτερα, καθ’ όλη την επαναστατική περίοδο μεταξύ 1936 και 1939, η «Ruta» ήταν μια αλογόμυγα που τσιμπούσε συνεχώς τις εκτεθειμένες πλευρές του ισπανικού ελευθεριακού κινήματος, εκθέτοντας τις αντιφάσεις μέσα στις οποίες είχε πέσει, λόγω της συνεργασίας με την κυβέρνηση Largo Caballero, όταν αναρχικοί που ήταν δια βίου αντιμιλιταριστές διορίζονταν σε στρατιωτικές θέσεις, στην αστυνομία, υπουργοί και σε άλλες κυβερνητικές θέσεις - ελευθεριακοί που, παρά την πίστη τους προς την οργάνωση, τα δέχτηκαν όλα αυτά, υπαναχωρώντας από όλη την ιστορία τους στον αγώνα και τις διώξεις εναντίον τους.
Σε αυτό το καθήκον, η «Ruta» είχε την υποστήριξη και άλλων αναρχικών εντύπων όπως τα «Ideas», «El Quijote», «El Amigo del Pueblo», «Acracia» και άλλα όργανα που δεν μπορούμε να θυμηθούμε. Η κύρια διαφορά μεταξύ αυτών των εκδόσεων και της «Ruta» ήταν ότι είχαν, δυστυχώς, τα περισσότερα από αυτά τα έντυπα μόνο μια σποραδική ή βραχύβια διάρκεια ζωής, ενώ η «Ruta», με κάποιες εξαιρέσεις, κυκλοφορούσε κάθε εβδομάδα όπως προβλεπόταν.
Στην εξορία
Στη συνέχεια ήρθαν τα σκοτεινά χρόνια της μεγάλης παγκόσμιας σύγκρουσης, όταν όλη η Ευρώπη βυθίστηκε στο μεσαιωνικό φόβο και το θάνατο. Στην Ισπανία, η καταστολή του Φράνκο, η οποία προχώρησε τόσο πολύ ώστε να σοκάρει ακόμη και τον Τσιάνο, τον γαμπρό του Μουσολίνι (ο οποίος αργότερα εκτελέστηκε με τις διαταγές του ίδιου του πεθερού του), συνέχισε να αποκομίζει μια θανατηφόρα συγκομιδή με την απώλεια εκατοντάδων ζωών. Αυτό δεν εμπόδισε την αναδιοργάνωση του ισπανικού ελευθεριακού κινήματος και συγκροτήθηκε η πρώτη Εθνική Επιτροπή της CNT Εσωτερικού, με επικεφαλής τον Pallarols, ο οποίος αργότερα εκτελέστηκε, όπως και τόσα άλλα μέλη της Συνομοσπονδίας.
Εν τω μεταξύ, στην εξορία (κυρίως στη Γαλλία) οι ελευθεριακοί δεν έκαναν ό,τι οι Carrillo και Camacho, που αποσύρθηκαν στα «χειμερινά καταφύγια», αλλά από το 1943 κάτω από τη γερμανική κατοχή (της Γαλλίας), προέκυψε η πρώτη Εθνική Επιτροπή της CNT στην εξορία. Σιγά-σιγά ξαναχτίστηκε ως η πιο πολυάριθμη οργάνωση κατά του Φράνκο στην εξορία, ξεπερνώντας τους σοσιαλιστές, τους Ρεπουμπλικάνους, και φυσικά, τους κομμουνιστές.
Γύρω στους 45.000 ελευθεριακούς αγωνιστές εκπροσωπήθηκαν στο Συνέδριο των Τοπικών Ομοσπονδιών που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι την 1η Μαΐου 1945 και τις ημέρες που ακολούθησαν.
Πριν από αυτό, σαν φοίνικας που δεν πεθαίνει ποτέ, η «Ruta» είχε επανεμφανιστεί στη Μασσαλία. Η Ελευθεριακή Νεολαία της αρχαίας αυτής πόλης αποφάσισε να κυκλοφορήσει ένα εκφραστικό όργανο που θα μπορούσε, όπως ακριβώς είχε κάνει στην Ισπανία κατά τη διάρκεια του πολέμου εκεί, να ασχοληθεί με την κλασική, επαναστατική και αντικυβερνητική γραμμή του αναρχισμού, η οποία φαίνεται ότι βρισκόταν σε κίνδυνο, ως αποτέλεσμα των αποφάσεων που λήφθηκαν στην «Ολομέλεια του Muret» στις 9ης Οκτωβρίου 1944 στην οποία είχε προβλεφθεί ότι το μονοπάτι της συνεργασίας που ακολουθήθηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στην Ισπανία, έπρεπε να συνεχιστεί.
Ο πρώτος διευθυντής της εξόριστης «Ruta» ήταν ο Καταλανός ελευθεριακός, Francisco Botey, από τη Maresma, πιστός στις ελευθεριακές προοπτικές του στις οποίες δεν υπήρχε χώρος για αποκλίσεις.
Η προπαγάνδα της «Ruta», βοηθήθηκε από το «Impulso» από την Τουλούζη, και τις «Solidaridad Obrera» και «El Rebelde», από το Παρίσι, επιφέροντας μια υγιή αντίδραση από την πλευρά των αναρχικών αγωνιστών, ενώ, στο Παρίσι στο συνέδριο που συγκλήθηκε και αναφέρθηκε προηγουμένως, το Ισπανικό Ελευθεριακό Κίνημα επικύρωσε τις αρχές, τις τακτικές και τους στόχους που είχαν παρθεί στο Συνέδριο της CNT της "La Comedia» το 1919.
Λίγες μέρες πριν το Συνέδριο του Παρισιού στα μέσα Απριλίου, η Ελευθεριακή Νεολαία της Ισπανίας στην Εξορία, πραγματοποίησε το πρώτο Συνέδριό της, στην Τουλούζη, ως αποτέλεσμα του οποίου η «Ruta» μεταφέρθηκε στην πρωτεύουσα με τον Benito Milla στη διεύθυνση. Ήταν ένα καθήκον με το οποίο, όπως είπαμε νωρίτερα σε σχέση με τις εφημερίδες στην Ισπανία, δεν ήταν ξένος.
Για κάποια χρόνια η «Ruta» διαβαζόταν πολύ και είχε ζήτηση. Οι στήλες αυτού του οργάνου της νεολαίας ήταν το καλύτερο που έκαναν οι αναρχικοί μαχητές στην εξορία. Δημοσιεύονταν συνεργασίες προερχόμενες από την Αγγλία, το Μεξικό, την Αργεντινή, την Αφρική, το Βέλγιο, τη Βενεζουέλα και τη Γαλλία. Για άλλη μια φορά είχε την υποστήριξη των παλαιών, γνωστών αναρχικών διανοουμένων και αγωνιστών, όπως οι Felipe Alaiz, Jose Peirats, Benjamin Cano Ruiz, Liberto Sarrau, Cristobal Garcia and Amador Franco, ενώ οι σελίδες της άνοιξαν τώρα σε νέα ταλέντα, όπως οι Raul Carballeira, Cristobal Parra, Moises Martin, Jose Galdo, Mejias Pena, Liberto Lucarini, Liberto Amoros. G. Germen και A. Roa, με τον Antonio Tellez ως έναν ταλαντούχο εικονογράφο. Χωρίς όλους αυτούς, η «Ruta» δεν θα ήταν αυτό που κατέληξε να είναι σε αυτό το στάδιο της εξορίας της, κάτι που αξίζει ειδική μνεία.
Όταν ο πόλεμος τελείωσε, μερικοί ελευθεριακοί στοχαστές και άλλοι οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι αυτό θα σήμαινε και το τέλος του φρανκισμού και ήταν εκείνη τη στιγμή που εκατοντάδες νέοι από την FIJL πήγαν στην Ισπανία για να βοηθήσουν στη γέννηση μιας ελεύθερης Ισπανίας. Πολλοί από αυτούς δεν επρόκειτο να επιστρέψουν ποτέ, αφού έδωσαν τη ζωή τους σε μια άνιση και αυτοκτονική μάχη απέναντι στον τεράστιο κατασταλτικό μηχανισμό του Φράνκο.
Αυτοί οι ίδιοι οι νέοι ήταν πίσω από την κυκλοφορία του ελευθεριακού Τύπου στο εσωτερικό της Ισπανίας. Οι «Juventud Libre», «Tierra y Libertad», «Solidaridad Obrera» και «Ruta» εμφανίζονταν τακτικά στη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη. Αρκετοί ελευθεριακοί είχαν συμμετοχή σε αυτό το έργο, αλλά κυρίως ήταν μια εξαιρετική ομάδα νέων ανθρώπων όπως οι Juan Cazorla, Raoul Carballeira (που σκοτώθηκε στο Montjuich στις 26 Ιουλίου 1948), Liberto Sarrau, Mejias Pena, Liberto Forti και άλλοια.
Ταυτόχρονα, η «Ruta» συνέχισε να εκδίδεται από την Τουλούζη και κατάφερε να «συναγωνιστεί» τις "CNT» στην Τουλούζη και «Solidaridad Obrera» στο Παρίσι, δημοσιεύοντας αναφορές από πρώτο χέρι μέσα από την Ισπανία, από την πένα του Julian Fuentes, που ήταν το ψευδώνυμο ενός νεαρού ελευθεριακού ο οποίος ήταν ανταποκριτής στο εσωτερικό της Ισπανίας μέχρι τη στιγμή που και αυτός συνελήφθη στη Βαρκελώνη.
Το 1947, ο Jose Peirats πήγε στη Γαλλία από τη Βενεζουέλα, ως εκπρόσωπος στο Δεύτερο Συνέδριο Τοπικών Ομοσπονδιών του MLE (Ισπανικό Ελευθεριακό Κίνημα). Στη «Ruta» είχαν δημοσιευτεί μακροσκελή άρθρα του, που στη συνέχεια συγκεντρώθηκαν και κυκλοφόρησαν με τον τίτλο «Estampas del Exilio en Αμερική» («Πορτρέτα από την Εξορία στην Αμερική»).
Οι εικόνες για τα τεύχη του «Ruta» γίνονταν από τον Jesus Guillen, γνωστό ως "Guilember", που μαζί με τον Antonio Lamolla, ήταν οι πιο σημαντικοί ζωγράφοι και εικονογράφοι, που ήταν σε θέση η «Ruta» να διαθέτει.
Ο Peirats έγινε τότε γενικός γραμματέας της InterContinental Επιτροπής της MLJ στην Εξορία, κάτι που αποδείχθηκε μιας πρώτης τάξης βοήθειας για την ενίσχυση της Ελευθεριακής Νεολαίας και της «Ruta». Υπό την ιδιότητά του ως γραμματέας, Peirats έκανε δύο ταξίδια στην Ισπανία, με αποτέλεσμα να γίνει ο πρώτος μαχητής πουν κατέλαβε μια τέτοια υψηλή θέση στην οργάνωση διακινδυνεύοντας να πέσει στα νύχια του εχθρού.
Το 1958 στη Γαλλία αναδείχθηκε ο Ντε Γκωλ και ένα από τα πρώτα μέτρα που έλαβε η γκωλική κυβέρνηση ήταν να απαγορεύσει την κυκλοφορία του ισπανικού αντιφρανκικού Τύπου. Η έκδοση της «Ruta ανεστάλη, κάτι το οποίο οι νέοι ελευθεριακοί στη Γαλλία προσπάθησαν να επανορθώσουν με την έκδοση του «Nueva Senda» («Νέο Μονοπάτι») ως ένα εσωτερικό δελτίο με την επιλογή του ονόματος προσπαθεί να διατηρήσει κάποια σύνδεση με την« Ruta», αλλά το έντυπο αυτό έσβησε λίγα χρόνια αργότερα.
Ήταν σε αυτό το σημείο που οι νέοι Ισπανοί ελευθεριακοί -κάποιοι από τους οποίους ήταν εξόριστοι ακόμα και μέχρι τη Βενεζουέλα, αποφάσισαν ότι ο φοίνικας έπρεπε να αναγεννηθεί για μια ακόμα φορά από τις στάχτες και άρχισαν να επανεκδίδουν «Ruta» από την Αμερική.
Δύο δοκιμαστικά τεύχη εκδόθηκαν μέχρι 13 Οκτωβρίου 1962, με την ευκαιρία της πεντηκοστής τρίτης επετείου από την εκτέλεση του Francisco Ferrer.
Υπήρξαν πολλά στάδια στη ζωή της «Ruta» της Βενεζουέλας, η οποία διατηρήθηκε έως το τεύχος 60, τον Οκτώβρη του 1967. Τυπωνόταν εξ ολοκλήρου σε μορφή όφσετ. Χαρακτηριζόταν από την ποικιλία των θεμάτων της, αν και ένα τμήμα αφιερώθηκε σε βιβλιοκριτικές και επαναστατικές πιθανότητες και τελειώνει κάθε μήνα. Εκτός από τον Victor Garcia, ο οποίος είχε τη θέση του αρχισυντάκτη από την ίδρυσή της, στους συνεργάτες του συμπεριλαμβάνονταν γνωστοί αναρχικοί, όπως οι Gaston Leval, Octavio Alberola, Benjamin Cano Ruiz, Fontaura, Χοσέ Vallina, Κάρλος Zimmerman, Lone, Elgen Relgis, Marcelino Garcia, Ismale Viadiu, Μ. Cota, Cosme Paules, Pedro Bargalló, Felix Alvarez Ferreras, Floreal Castilla, Hermoso Plaja, Jose Peirats, Campio Carpio, Serrano Gonzales, Solano Palacio, Panayot Chivicot, Tato Lorenzo και άλλοι.
Σε σχέση με το πρώτο στάδιο, πρέπει να γίνει μνεία της συμβολής του Vicente Sierra, ενός ακούραστου εργάτη ο οποίος ενεργοποίησε το «Ruta» για να καθορίσει ένα πρότυπο σε καμία περίπτωση κατώτερο από μια επαγγελματική δουλειά, όταν πρόκειται για τη δύσκολη τέχνη της τυπογραφίας.
Όταν ερχόμαστε στο δεύτερο στάδιο, θα βρείτε κάθε τεύχος να δίνεται πάνω στο σύνολό της σε μονογραφίες κατά τέτοιο τρόπο, ώστε με κάθε θέμα που έχουμε ένα θέμα διεξοδικά εξετάζονται από έναν ή δύο συγγραφείς. Στο δεύτερο στάδιο, οι συμμετέχοντες ήταν επίσης εξέχουσες προσωπικότητες στο χώρο των αναρχικών. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε και πάλι τους Peirats, Fontaura, Victor Garcia, Octavio Alberola, Benjamin Cano Ruiz, Castilla Floreal, ονόματα πολύ γνωστά στους αναγνώστες του «Ruta» στο πρώτο στάδιο. Πλέον νεοεισερχόμενοι, όπως οι Tomas Cano Ruiz, Angel Cappelletti, Nicolas Walter, Paul Avrich, David Wieck, Jose Ribas, Francisco Olaya, Murray Bookchin, Juan Gomez Casas, Carlos M. Rama, Eduardo Vlvancos, Salvador Cano Carrillo, Carlos Diaz, Floreal Castilla, Quipo Amauta και άλλοι.
Στο μέτρο των δυνατοτήτων της, η συντακτική ομάδα της «Ruta» στη Βενεζουέλα δεν παραμέλησε και άλλες μορφές προπαγάνδας και εξέδωσε φυλλάδια, βιβλία, και ακόμη και ένα πολύχρωμο ημερολόγιο. [2] Επιπλέον, μετά από πρωτοβουλία της συντακτικής ομάδας κατέστη δυνατή η επανέκδοση, για δεύτερη φορά, στα γαλλικά της «L'Encyclopedie Anarchiste», («Αναρχική Εγκυκλοπαίδεια») που ήταν σε μεγάλο βαθμό ιδέα και έργο του Sebastien Faure. [3]
Σημειώσεις:
1. Το «Piel Roja" (κόκκινο δέρμα) υπήρξε χαρακτηριστικό ψευδώνυμο των Ισπανών αυτών αναρχικών και ελευθεριακών που δεν συνεργάστηκαν με άλλες δυνάμεις, ενώ οι μετριοπαθείς και όσοι τάχθηκαν υπέρ της συνεργασίας έγιναν γνωστοί ως «pajaros Carpinteros» (δρυοκολάπτες), όρος που προέρχεται από το έργο του Rudolf Rocker «Η κατάρα της πρακτικότητας».
2. Μεταξύ των φυλλαδίων που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ήταν και τα ακόλουθα: «Σήμερα η Ισπανία», «Ο Φράνκο και η πέμπτη εντολή», «Κρίση ενάντια στον Φράνκο» όλα γραμμένα από τον Victor Garcia, καθώς και το «Αναρχισμός » του Π. Κροπότκιν. Ανάμεσα στα βιβλία ήταν «Διεθνής των Εργαζομένων» επίσης του Victor Garcia.
3. Η παρούσα εργασία υλοποιήθηκε στο σύνολό του χάρη στην επιμονή του Vicente Sierra.
*Αυτό το άρθρο γράφτηκε τη δεκαετία του 1970 και έχει παραληφθεί ένα τμήμα του που αναφερόταν στα αναρχικά κινήματα στην Ιαπωνία και την Ιταλία της δεκαετίας του 1970. Δημοσιεύτηκε στο «The Cienfuegos Press Anarchist Review» τεύχος 4, 1978, με τον τίτλο «Contributions to the history of anarchism “Ruta”» και ηλεκτρονικά στο http://flag.blackened.net/revolt/spain/ruta.html. Αγγλική μετάφραση από την Ισπανική: Paul Sharkey. Ελληνική μετάφραση: Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης, Μελβούρνη, Νοέμβρης 2015.