Αρχική

: Δημήτρης Τρωαδίτης; Ιστορία Ελλαδικού Αναρχικού Κινήματος; 16 Ιανουαρίου 2020

“Πρώιμη αναρχική σκέψη στον ελλαδικό χώρο - Τα πρώτα κείμενα, οι πρώτοι στοχαστές”, σε ανθολόγηση-επιμέλεια Γιώργου Μπουρλή, Εκδόσεις Opportuna, Πάτρα 2018

Η διάχυση του αναρχισμού στον ελλαδικό χώρο αποτέλεσε το φυσικό επακόλουθο των κοινωνικών εκείνων ριζοσπαστικών ιδεών και κινημάτων που εμφανίστηκαν και των εξεγέρσεων και επαναστάσεων που συντάραξαν την Ευρώπη από τα μισά κιόλας του 19ου αιώνα, κι εκεί είναι που εντοπίζονται οι ιδέες που στη συνέχεια ψήγματά τους σταδιακά ει-σήχθησαν στην τότε ελλαδική επικράτεια. Η ακτινοβολία, που εκπέμπουν οι επαναστάσεις του 1848-1849 και οι νεωτερικές ιδέες της εποχής οι οποίες και βρίσκουν την πλήρη έκφρασή τους στην Παρισινή Κομμούνα του 1871, συναντά πρόθυμα μυαλά τόσο ελλήνων φοιτητών ευρωπαϊκών πανεπιστημίων όσο και διανοούμενων κοινωνικά ευαίσθητων και ανοιχτών σε νέες ιδέες.

Στο εσωτερικό της χώρας η πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή χαρακτηρίζεται από αστάθεια κι έντονες συγκρούσεις μεταξύ διαφορετικών πολιτικών και οικονομικών φατριών με στόχο την απόκτηση όλο και περισσότερων προνομίων και άρα εξουσίας. Γνώρισμα της περιόδου η υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα και η διόγκωση των μικροαστικών στρωμάτων, καθώς και η κατά τόπους και ασθενική ανάπτυξη της βιομηχανίας. Παράλληλα, δεν παύει η άγρια εκμετάλλευση και καταστολή σε βάρος τόσο του αγροτικού προλεταριάτου όσο και της τότε νεαρής και ακόμα ισχνής εργατικής τάξης στις πόλεις, η οποία δειλά προσπαθεί να αποκτήσει ταυτότητα και να προτάξει τις διεκδικήσεις της. Δεν θα πρέπει να παραλειφθεί και η έντεχνη διοχέτευση στα κατώτερα λαϊκά στρώματα κάθε είδους θρησκευτικών και μυστικιστικών δεισιδαιμονιών, προκαταλήψεων και μύθων από το μεγαλύτερο μέρος τού κλήρου και τους κάθε κοπής ή παραλλαγής παρατρεχάμενους του.

Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα μεταφέρονται οι ριζοσπαστικές και κοινωνικές ιδέες στον ελλαδικό χώρο, παρότι δεν μπορούμε να πούμε ότι δημιουργείται σε κάθε πεδίο της ελληνικής κοινωνίας πρόσφορο έδαφος για περαιτέρω ανάπτυξη, καθώς —όπως είναι φυσικό— η άνθηση πρώιμων τέτοιων αναρχικών και σοσιαλιστικών ιδεών εξαρτάται από τις εκάστοτε τοπικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, και ανάλογες μορφές αυτή λαμβάνει. Για παράδειγμα, διαφορετική είναι η ανάπτυξη των ιδεών αυτών σε αγροτικές περιοχές που ταλανίζονται από φτώχεια, αγραμματοσύνη. ύπαρξη φεουδαρχικών ακόμα σχέσεων εξουσίας και εκμετάλλευσης —ένα σίγουρα αρκετά παρθένο και γόνιμο πεδίο— και διαφορετική στα αστικά κέντρα, ειδικά στα εκεί ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Δεν είναι τυχαίες, επομένως, ούτε και ξεκομμένες από την κοινωνικά περιρρέουσα ατμόσφαιρα οι πρώτες διεργασίες και ζυμώσεις που οδηγούν στη δημιουργία των πρώτων σοσιαλιστικών ομάδων, οι οποίες ρέπουν την περίοδο εκείνη περισσότερο προς τις τότε αναρχικές αντιλήψεις, έτσι όπως αυτές εκφράζονται κυρίως μέσα από τη διαμάχη μεταξύ των ακολουθητών των Μαρξ και Ένγκελς και όσων ενστερνίζονταν τις απόψεις τού Μπακούνιν και της Διεθνούς Σοσιαλιστικής Συμμαχίας στους κόλπους της Α' Διεθνούς.

Οι πρώιμες αυτές απόψεις και ιδέες ποικίλουν εξάλλου τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Φορείς των ιδεών αυτών από τη μια οι διανοούμενοι, που προσπαθούν να ενσταλάξουν σε όσο το δυνατόν πιο πλατιά στρώματα την πεποίθηση της ανωτερότητας του σοσιαλισμού σε σχέση με άλλα ιδεολογικά σχήματα και ότι αυτός θα επέλθει με την πειθώ. Υπάρχουν όμως και εκείνοι, ο λόγος των οποίων επιχειρεί να ερμηνεύσει ανατρεπτικά την όλη κοινωνική κατάσταση και προωθεί απόψεις για...

Περισσότερα …

: Your name; Αναρχική Παρέμβαση; 15 Ιανουαρίου 2020

Wayne Price

Κριτική βιβλίου του Markus Lundstrom, Anarchist Critique of Radical Democracy (Αναρχική κριτική της ριζοσπαστικής δημοκρατίας)

Η κριτική στο βιβλίο «Αναρχική κριτική της ριζοσπαστικής δημοκρατίας» του Lundstrom οδηγεί σε μια συζήτηση για το τι σημαίνει «ριζοσπαστική δημοκρατία» και αν οι αναρχικοί πρέπει να την υποστηρίξουν. Κάποιοι αναρχικοί αντιτίθενται σε «οποιαδήποτε δημοκρατία» επειδή θεωρούν τον «κανόνα της πλειοψηφίας» ως εγγενώς καταπιεστικό και μη αναρχικό. Αυτή η άποψη επικρίνεται και απορρίπτεται υπέρ της άποψης του αναρχισμού ως δημοκρατίας χωρίς κράτος.

Ενώ είναι εξυπηρετικό το να θεωρείται η «δημοκρατία» ως εξαιρετικά καλή, υπάρχει μια μεγάλη ασυμφωνία σε σχέση με το τι...

Περισσότερα …

: Your name; Ιστορία Διεθνούς Αναρχικού Κινήματος; 12 Ιανουαρίου 2020

Στη φωτογραφία εικονίζονται μάλλον όλοι όσοι υπέγραψαν την έκδοση της Οργανωτικής Πλατφόρμας των Ελευθεριακών Κομμουνιστών το 1926. Στην πάνω σειρά στη μέση είναι ο Πιοτρ Αρσίνοφ. Στην κάτω σειρά στη μέση είναι η Ίντα Μετ και δίπλα της ο Νέστωρ Μαχνό. Αν και γνωρίζουμε τα ονόματα (Βαλέβσκι και Λίνσκι) δεν γνωρίζουμε τους υπόλοιπους από τα πρόσωπά τους. Ίσως στην κάτω σειρά πρώτος είναι ο Μαξίμ Ράνκο (Maxime Ranko), το όνομα του οποίου δεν ήταν στους υπογράφοντες την Πλατφόρμα. Τη φωτογραφία δημοσίευσε στο facebook ο Charlie Mowbray. Ο Malcolm Archibal λέει ότι στην εν λόγω φωτογραφία είτε είναι τα μέλη...

Περισσότερα …