Τυπογραφική κολεκτίβα DRUCK!

Ιστορία Διεθνούς Αναρχικού Κινήματος

12 Ιανουαρίου 2023

• ιστορία αναρχικού κινήματος
• αναρχικό κίνημα
• ιστορία

«τα ριζοσπαστικά τυπογραφεία δεν μπορούν
να επιβιώσουν σε μία καπιταλιστική κοινωνία.
Δημιουργήθηκαν ώστε να διαλύσουν
τις καπιταλιστικές σχέσεις»…
Fredy Perlman

από τον Γουτεμβέργιο…

Κάποια γενικά ιστορικά στοιχεία που αφορούν την τυπογραφία γενικά, που στέκονται όμως και βοηθητικά, για τη μετέπειτα περιγραφή της εμφάνισης κινηματικών διαδικασιών εντός των τυπογραφείων:

Η ανακάλυψη της τυπογραφίας έρχεται τυπικά από τον Γουτεμβέργιο, αν και η δυνατότητα εκτύπωσης με χρήση κινητών στοιχείων αναφέρεται για την Κίνα και την Κορέα πριν τον 5ο αιώνα μ.χ. Πριν την εφεύρεσή της, τα βιβλία ήταν όλα γραµµένα στο χέρι, ενώ η συγγραφή τους γινόταν είτε μέσα σε μοναστήρια, είτε σε οίκους αριστοκρατών της εποχής. Το αντικείμενο των πρώτων βιβλίων ήταν θρησκευτικό και πρόσβαση σε αυτά είχε περιορισμένος αριθμός ανθρώπων που ανήκε στη θρησκευτική ή κοσμική ελίτ. Ακόμα και τα πρώτα εκτυπωμένα βιβλία είχαν το ίδιο περιεχόμενο, καθώς ήταν λίγα σε αριθμό και η πρόσβαση σε αυτά ήταν πάντα περιορισμένη. Χρειάστηκαν 50 περίπου χρόνια και αρκετές τεχνικές βελτιώσεις, ώστε να φτάσουν τα βιβλία στα χέρια ενός ευρύτερου κοινού. Τα πρώτα τυπογραφεία ήταν και αυτά εργαλεία μιας ολιγαρχίας, καθώς συνήθως βρίσκονταν υπό την προστασία κάποιου ευγενή ή υψηλού κληρικού. Οι πρώτοι τυπογράφοι μπορούν να χαρακτηριστούν ως κατεξοχήν λόγιοι άνθρωποι µε αρκετά υψηλή μόρφωση αλλά και ιδιαίτερη οξυδέρκεια και πρακτική αντίληψη, αφού χειρίζονταν μηχανές ιδιαίτερα καινοτόμες για εκείνη την εποχή, προσπαθώντας επίσης συνεχώς να επιφέρουν και βελτιώσεις.

Κάποια χαρακτηριστικά των πρώτων τυπογραφείων, που θα βοηθήσουν να γίνει στη συνέχεια ευκολότερη, η σύνδεση µε την επαφή που απέκτησαν τα τυπογραφεία µε την πολιτική γενικότερα, και τις κινηματικές διαδικασίες: Όντας λοιπόν κέντρα συναντήσεων ανθρώπων του πνεύματος και της κουλτούρας, αλλά και διάφορων σπουδαίων τεχνητών, τα πρώτα τυπογραφεία άρχισαν σιγά σιγά να εξυπηρετούν περισσότερες ανάγκες από αυτές για τις οποίες αρχικά δημιουργήθηκαν. Με τον καιρό, γύρω από τα τυπογραφικά μηχανήματα άρχισαν να φυτρώνουν βιβλιοθήκες και αναγνωστήρια, ενώ οι χώροι αυτοί ήταν ως επί το πλείστον φιλόξενοι για τους περιπλανώμενους μελετητές -επιστήμονες και φυσιοδίφες, που κυκλοφορούσαν κατά μεγάλους αριθμούς στην Ευρώπη ανάμεσα στα 1550 και 1650. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως, την χρονική εκείνη περίοδο, σημειώνονται και μεγάλες αλλαγές στην κυρίαρχη αντίληψη σχετικά με την υπόσταση του ανθρώπου και του κοινωνικού συνόλου. Έτσι λοιπόν, διαμορφώνεται µία συγκεκριμένη κουλτούρα στους χώρους αυτούς, που ευνοεί την ανταλλαγή απόψεων, τη διεξαγωγή συζητήσεων και σε πολλές περιπτώσεις την ανάπτυξη της ελεύθερης κριτικής σκέψης.

Με τη γενικότερη οικονομική-κοινωνική μετάβαση από το φεουδαρχικό στο πρώιμο καπιταλιστικό μοντέλο, έχουμε και την ανάλογη αλλαγή στη μορφή των τυπογραφείων. Με την ανάδειξη νέων οικονομικών δυνάμεων -όπως οι έμποροι και οι βιοτέχνες- και τη μετατόπιση του κέντρου των οικονομικών εξελίξεων από την επαρχία στα νεόδμητα αστικά κέντρα, έχουμε και την αλλαγή της υπόστασης του επαγγέλματος του τυπογράφου. Η λόγια και οικονομικά εξαρτημένη φύση του επαγγέλματος μεταβάλλεται στη μορφή του τυπογράφου-επιχειρηματία που κινείται και αυτός στο πνεύμα της εποχής και αναπτύσσεται δίπλα στις νέες οικονομικές δυνάμεις. Παρόλη την αλλαγή αυτή, οι τυπογράφοι παραμένουν άνθρωποι μορφωμένοι, που συνδυάζουν την πρακτική εργασία µε την εγρήγορση της σκέψης και συνδέονται στενά µε το επάγγελμά τους, το οποίο ως τέχνη τείνει...

Περισσότερα …