Alexandre Skirda

Ιστορία Διεθνούς Αναρχικού Κινήματος

28 Ιουνίου 2023

• ιστορία αναρχικού κινήματος
• αναρχικό κίνημα
• ιστορία

Ήταν αυτή τη στιγμή που ο άνθρωπος που ονομάστηκε "ο δαίμονας της εξέγερσης" εμφανίστηκε στην επαναστατική σκηνή της Ευρώπης, ένας άνθρωπος που έμελλε να συνεπάρει βαθύτατα τα μυαλά της εποχής του: ο Μιχαήλ Μπακούνιν. Ένας παλαίμαχος των οδοφραγμάτων του 1848, καταδικασμένος σε θάνατο που κατόπιν γλύτωσε τρεις φορές, φυλακίστηκε για οκτώ χρόνια, κατάφερε το 1861 να ξεφύγει από την εξορία του στη Σιβηρία. Κατάφερε να μην καταβληθεί από τη μακρόχρονη περίοδο κράτησής του, ρίχτηκε ολόψυχα και απερίσκεπτα στην επανάσταση.

Μετά από μια ανεπιτυχή απόπειρα παραμονής στην Πολωνία με στόχο να βοηθήσει τους ντόπιους εξεγερμένους, επισκέφθηκε το Λονδίνο το 1864. Εκεί συναντήθηκε με τον Μαρξ, κατόπιν αιτήματος του τελευταίου, και ο Μαρξ του πρότεινε να ενταχθεί στη νεοσυσταθείσα Διεθνή. Η συνάντηση ήταν φιλική: ο Μαρξ απαλλάχθηκε από την κατηγορία ότι διακινούσε συκοφαντίες για τον συνομιλητή του. Επιπλέον, έγραψε στον Ένγκελς λίγο αργότερα, αφού ο Ρώσος πρόσφυγας “με ευχαρίστησε αρκετά, τον βρήκα βελτιωμένο σε σχέση με τον πρώην εαυτό του ... εν συντομία, είναι ένας από εκείνους τους σπάνιους άνδρες που γνώρισα μετά από 16 χρόνια ο οποίος έχει προχωρήσει προς τα εμπρός και δεν έχει πάει προς τα πίσω.» Δεν υπήρχε ακόμα καμία ένδειξη για την τρομερή διαμάχη που σύντομα θα τους έβλεπε κανείς να μάχονται μεταξύ τους και να αλληλομισιούνται.

Ο Μπακούνιν δεν εντάχθηκε αμέσως στη Διεθνή, γιατί ήταν απασχολημένος με τις προοπτικές μιας πιο άμεσης δράσης και εξακολουθούσε να πιστεύει στη φόρμουλα της μυστικής οργάνωσης, η οποία υπήρξε μια ευρεία επιλογή για δεκαετίες. Είναι αυτονόητο ότι εκείνη την εποχή δεν υπήρχε χώρα στην οποία να είναι δυνατόν να εκφραστούν ανοιχτά επαναστατικές απόψεις. Έτσι ταξίδεψε στην Ιταλία, την οποία θεωρούσε ότι μπορούσε να είναι γόνιμο έδαφος για τα σχέδιά του και αφιέρωσε όλες τις ενέργειές του στην οργάνωση εθνικών και διεθνών δικτύων. Για το σκοπό αυτό, συνέταξε διάφορα προγράμματα και χάρτες για μυστικές οργανώσεις: σε πολλές γλώσσες και μερικές φορές με παραλλαγές. Όλα αυτά τα γραπτά ήταν βεβαίως χειρόγραφα και για μεγάλο χρονικό διάστημα παρέμεναν διάσπαρτα στους ανταποκριτές και τους φίλους του Μπακούνιν. Μόλις πρόσφατα τα περισσότερα από αυτά τα ντοκουμέντα έχουν γίνει προσιτές στο κοινό. Καλύπτουν τα χρόνια μεταξύ 1864 και 1872 και μέχρι στιγμής έχουν χρησιμοποιηθεί ελάχιστα από τους βιογράφους του Μπακούνιν. Ως αποτέλεσμα, οι οργανωτικές του δραστηριότητες παρέμειναν ελάχιστα γνωστές. Γι’ αυτόν τον λόγο θα τους φιλοξενήσουμε μιλώντας λίγο γι’ αυτές.

Το παλαιότερο πρόγραμμα, που χρονολογείται από το 1864, το λεγόμενο Πρόγραμμα της Φλωρεντίας, είναι ένα πρόγραμμα για τη «Διεθνή Επαναστατική Αδελφότητα» ή τη «Συμμαχία».

Σύμφωνα με τον βιογράφο του, H. E. Kaminsky, αυτό το κείμενο του Μπακούνιν είναι, για τον αναρχισμό, ό,τι είναι το «αντίστοιχο ‘Κομμουνιστικό Μαιφέστο’ των μαρξιστών». 2. Πράγματι, με την ανάληψη και την ριζοσπαστικοποίηση των αναλύσεων και των θέσεων του Προυντόν, ο Μπακούνιν έθεσε τις βασικές αρχές του επαναστατικού αναρχισμού. Αυτό το κείμενο έχει υποτιμηθεί για τον καλό λόγο ότι παρέμεινε για μεγάλο χρονικό διάστημα σε χειρόγραφο, μέχρι που ο Max Nettlau το ανατύπωσε σε αντιγραφική μορφή στη μνημειώδη του μελέτη και ορισμένοι βιογράφοι άρχισαν να το σχολιάζουν. Δεδομένης...

Περισσότερα …