Απόσπασμα από το βιβλίο «PARTISANAS,
la mujer en la resistencia armada contra el fascismo
y la ocupacion alemana (1936-1945)»
(«ΑΝΤΑΡΤΙΣΣΕΣ, η γυναίκα στην ένοπλη αντίσταση
ενάντια στο φασισμό και την γερμανική κατοχή 1936 – 1945»),
της Ingrid Strobl, εκδόσεις VIRUS.
Η πρώτη έκδοση έγινε το 1989 στα γερμανικά.
Στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Δαίμων του Τυπογραφείου
Στις 18 του Ιουλίου του 1936, τη μέρα που οι φασίστες στρατιωτικοί στασίασαν ενάντια στην κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου της Ισπανικής Δημοκρατίας, η Rosario Sánchez Mora, 16 χρονών πήγε στο σχολείο όπως όλες τις μέρες. Ήταν ένα κορίτσι από την επαρχία που είχε πάει στη Μαδρίτη για να μάθει ραπτική στο Πολιτιστικό Κέντρο Aida Lafuente, ένα κέντρο επαγγελματικής κατάρτισης της Ενωμένης Σοσιαλιστικής Νεολαίας (κοινή νεολαιίστικη οργάνωση του ΚΚΙ και του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος). Στις 20 του Ιουλίου, έφθασε στο κέντρο μια ομάδα από νέους άνδρες, εξοπλισμένη με μολύβια και χαρτί και διέκοψε τα μαθήματα για να πει λίγα λόγια για το τι σήμαινε το στρατιωτικό πραξικόπημα και για την αναγκαιότητα να υπάρξει άμεσα μία σθεναρή αντίσταση. Στο τέλος της ομιλίας του, ο νεαρός κομμουνιστής αγκιτάτορας ζήτησε από τις παρευρισκόμενες να καταταγούν σαν εθελοντές. Είπε «εθελοντές», σε γένος αρσενικό και όχι «εθελόντριες». Η Rosario Sánchez Mora διηγείται: “Κοίταξα γύρω μου και αντιλήφθηκα ότι στην τάξη μας της ραπτικής υπήρχαν μόνο γυναίκες. Έτσι σήκωσα το δάχτυλο και ρώτησα ντροπαλά: «Μπορούμε να γραφτούμε και γυναίκες επίσης;» «Ναι», μου απάντησε ο νέος. «Λοιπόν γράψε με». «Σύμφωνοι συντρόφισσα, θα σε ειδοποιήσουμε». Και έτσι έφυγε”. Την επόμενη μέρα, στις οκτώ το πρωί, η Rosario ανέβαινε σε ένα φορτηγό που θα την πήγαινε στο μέτωπο.
Το πραξικόπημα των φασιστών αξιωματικών δεν είχε ανατρέψει μόνο την πολιτική κατάσταση, αλλά επίσης και την καθημερινή ζωή του πληθυσμού με την παραδοσιακή διάκριση των κοινωνικών ρόλων των δύο φύλων, που στην Ισπανία ήταν ιδιαίτερα αυστηρή. Κορίτσια δεκάξι χρονών άλλαξαν τα φορέματά τους με τις στρατιωτικές στολές των πολιτοφυλακών, κρέμασαν ένα τουφέκι στον ώμο κι έφυγαν για τον πόλεμο. Νοικοκυρές πήραν μέρος στην οργάνωση της κοινωνικής ζωής του πληθυσμού. Κατά τη διάρκεια αυτών των πρώτων ημερών και εβδομάδων μετά το ξέσπασμα του πολέμου έγινε μια επανάσταση μέσα στην επανάσταση. Όλοι οι μάρτυρες θα περιέγραφαν αργότερα με έκπληξη τον νέο τρόπο δράσης των γυναικών, γεγονός το οποίο για την Ισπανία, ήταν ακόμη πιο εκπληκτικό. Η συντριπτική πλειοψηφία των ισπανίδων γυναικών βρισκόταν κάτω από την δικτατορία της φτώχιας, της εκκλησίας και του συζύγου. Μέχρι την άφιξη της δημοκρατίας, το 1931, δεν είχαν πρακτικά κανένα δικαίωμα, εισέπρατταν μισθούς μιζέριας και δεν υπήρχε καμία οργάνωση που να εκπροσωπεί τα συμφέροντά τους. Επίσης οι αναρχικοί, που στο πρόγραμμά τους συνηγορούσαν υπέρ των ίσων δικαιωμάτων για τη γυναίκα, πρακτικά δεν κουνούσαν το δαχτυλάκι τους ούτε σε επίπεδο συνδικαλιστικό, πολύ λιγότερο δε, σε επίπεδο ιδιωτικό.
Η πλειοψηφία των ισπανίδων γυναικών δούλευε, ακόμη και στις αρχές του ΄30, δεκαοκτώ ώρες την ημέρα στο ύπαιθρο για ένα μισθό μιζέριας. Οι εργάτριες ήταν εκμεταλλευόμενες από μικρές εταιρείες, δουλεύοντας πολλές από αυτές στα ίδια τους τα σπίτια. Την πλειοψηφία τους, η...
Οι φωτογραφίες της ισπανικής επανάστασης – πρέπει να το πούμε – είναι πλέον εικόνες, για πολλούς από εμάς, σαν να έχουν εμφυτευτεί στην μνήμη, και σχεδόν δεδομένες. Φιγούρες όπως εκείνη του Durruti που κοιτάζει ποιος ξέρει τι στο σημειωματάριό του, ή όταν χαμογελά περιτριγυρισμένος από τους συντρόφους του, ή του Francisco Ascaso, ντουφέκι στον ώμο του, ενώ κουβεντιάζει ανέμελος, καπνίζοντας τσιγάρο στον ζεστό ήλιο της Βαρκελώνης του ιουλίου, λίγο πριν τον σκοτώσουν. Μετά, περισσότερο απ’ όλα αυτά, υπάρχουν οι εικόνες που αποτυπώνουν το ισπανικό μαχητικό προλεταριάτο, τις μάζες.
Άνδρες και γυναίκες με μπερέδες στα κόκκινα και τα μαύρα, στα λεωφορεία,...
Τον Οκτώβριο του 1883, συγκαλείται στο Πίτσμουργκ της Πενσιλβάνιας το ιδρυτικό συνέδριο του αμερικανικού τμήματος της Διεθνούς Ένωσης Εργαζομένων (International Working Peoples' Association). Η αμερικανική ομοσπονδία της Δ.Ε.Ε. υπήρξε η προσπάθεια συγκέντρωσης και ένωσης σε μια οργάνωση όλων των αναρχικών και κοινωνικών επαναστατών. Προϊόν αυτού του συνεδρίου ήταν και το ομώνυμο μανιφέστο.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΓΡΑΦΤΗΚΕ
Τον Οκτώβριο του 1883, συγκαλείται στο Πίτσμουργκ της Πενσιλβάνια το ιδρυτικό συνέδριο του αμερικανικού τμήματος της Διεθνούς Ένωσης Εργαζομένων (I.W.P.A., γνωστή και ως η Μαύρη Διεθνής) που είχε συσταθεί στο Λονδίνο το 1881. Η νέα...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018