Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία του ταξικού ανταγωνισμού που ακόμη και μέσα από τις πιο ζοφερές συνθήκες ξεπηδούν πρόσωπα και πράγματα αληθινά αξιοθαύμαστα. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η εμφάνιση του φαινομένου «Πειρατές του Εντελβάις» τη μαύρη εποχή της ναζιστικής Γερμανίας. Με σχεδόν ανύπαρκτη βιβλιογραφία πάνω στο θέμα, οι λιγοστές διαδικτυακές πηγές αποτέλεσαν την πρώτη ύλη για το παρακάτω κείμενο που σκοπό έχει να τραβήξει για λίγο τα βλέμματα μας πάνω σε μία από τις πιο όμορφες στιγμές αυτού που πολλοί και πολλές από εμάς αρεσκόμαστε να ονομάζουμε ομορφιά των αρνήσεων, θερμές ευχαριστίες στον Ηλία της ταξιαρχίας Velpeilt για την μετάφραση και την επιμέλεια του κειμένου.
Οι Ναζί, μερικούς μήνες μετά την άνοδό τους στην εξουσία στη Γερμανία το 1933, είχαν ουσιαστικά συντρίψει τη γερμανική εργατική τάξη, την οποία πολλοί θεωρούσαν ως μια από τις πιο καλά οργανωμένες στον κόσμο. Το Κομμουνιστικό και Σοσιαλιστικό κόμμα, τα συνδικάτα τους, οι πολιτοφυλακές τους και οι κοινωνικές τους οργανώσεις είχαν απαγορευθεί: οι ακτιβιστές είχαν εκτελεστεί, φυλακιστεί, εξοριστεί ή είχαν περάσει στην παρανομία. Οι εργατικές συνοικίες είχαν αποκλειστεί και υπόκειντο σε επιδρομές και έρευνες από σπίτι σε σπίτι με σκοπό την τρομοκράτηση των κατοίκων.
Το ναζιστικό πρόγραμμα δημιουργίας μιας Εθνικής Κοινότητας και φίμωσης των αντιφρονούντων μέσω της τρομοκράτησης τους θα έφτανε στο απόγειο του στα επόμενα 12 χρόνια.
Η στρατολόγηση στη Χιτλερική Νεολαία και η υποχρεωτική παρακολούθηση της εθνικοσοσιαλιστικής εκπαιδευτικής διαδικασίας ήθελαν να καταστήσουν βέβαιο ότι οι νέοι θα γίνονταν ενεργοί (ή τουλάχιστον παθητικοί) υποστηρικτές του ναζιστικού κράτους. Πίσω από την προπαγάνδα της «Εθνικής Κοινότητας» η πραγματικότητα, ειδικά στις εργατικές περιοχές, ήταν πολύ διαφορετική. Όσο περισσότερο το κράτος και η Χιτλερική Νεολαία εισέβαλλαν στη ζωή των νέων, τόσο πιο ξεκάθαρες γίνονταν οι πράξεις αντι-αντικονφορμισμού και αντίστασης. Χιλιάδες νέοι άνθρωποι αρνούνταν να συμμετάσχουν στις δραστηριότητες της Χιτλερικής Νεολαίας και, αντίθετα δημιουργούσαν ομάδες και συμμορίες εχθρικές προς τους Ναζί.
Από το 1938 μέχρι την κατάλυση του ναζιστικού κράτους, οι αρχές (ειδικά η Χιτλερική Νεολαία, η αστυνομία και η Γκεστάπο) ανησυχούσαν όλο και περισσότερο για τη συμπεριφορά και τις δραστηριότητες των «συμμοριών» των νέων προλετάριων που έγιναν γνωστές με το κοινό όνομα «Οι Πειρατές του Εντελβάις» (λόγω του εμβλήματος με ένα λουλούδι εντελβάις που φορούσαν πολλοί από αυτούς). Στην Έσση ονομάζονταν Farhtenstenze (Ταξιδιώτες), στο Ομπερχάουζεν και στο Ντύσελντορφ «Οι Πειρατές του Kittelbach», στην Κολωνία λέγονταν «Nvajos». Όλοι όμως θεωρούσαν τους εαυτούς τους «Πειρατές του Εντελβάις».
Αρχικά, οι δραστηριότητες τους ήταν ακίνδυνες. Άραζαν σε πάρκα και γωνιές δρόμων, δημιουργώντας το δικό τους κοινωνικό χώρο. Τα Σαββατοκύριακα πήγαιναν στην ύπαιθρο για πεζοπορία και κατασκήνωση, μιμούμενοι με ένα διαστρεβλωμένο τρόπο τις δραστηριότητες της Χιτλερικής Νεολαίας, η οποία, όμως, έπαιρνε τους νέους σε ταξίδια για να τους απομονώσει και να τους κάνει πλύση εγκεφάλου, ενώ οι εκδρομές των «Πειρατών» τους απομάκρυναν από το ναζιστικό κόμμα και τους παρείχαν το χώρο και χρόνο όπου θα μπορούσαν να είναι ο εαυτός τους. Σ’ αυτά τα ταξίδια συναντιόνταν «Πειρατές» από διαφορετικές πόλεις. Μερικοί έφτασαν στο σημείο να ταξιδεύουν απ’ άκρη σ’ άκρη της Γερμανίας εν καιρώ πολέμου, όταν το να ταξιδεύεις χωρίς χαρτιά ήταν...
Του Edgar Rodriguez*
Εδώ και αρκετό καιρό έχω την άποψη ότι οι ιστορικοί μας παρέχουν ελάχιστη ή και καμία προσοχή στο Πορτογαλικό-μιλώντας κίνημα και τους αναρχικούς (της Βραζιλίας και Πορτογαλίας). Οι περισσότεροι από αυτούς απλώς δεν είναι εξοικειωμένοι με τα γραπτά των αγωνιστών από τις χώρες αυτές, δεν μεταφράζουν τα γραπτά τους, η Αναρχική Εγκυκλοπαίδεια αγνοούσε την ύπαρξή τους και οι συγγραφείς της FAI ακόμα αγνοούν την προέλευσή της: από που προέρχεται; Ποιανού ιδέα ήταν να ιδρυθεί; Ποιος σχεδίασε τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές της; Ποιος υπέβαλε την αρχική πρόταση για μια ‘Ιβηρική Αναρχική Ομοσπονδία’ για συζήτηση και εκ των προτέρων...
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΕΡΙΖΙΩΤΗ
Προσθήκες σε σχέση με το πολιτικό περιβάλλον της εποχής στην Ελλάδα (1974-1987)
Εδώ χρειάζεται να σταθούμε λίγο συνοπτικά στις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της μεταπολιτευτικής περιόδου, μέχρι και την πρώτη τετραετία του ΠΑΣΟΚ το 1985 που είναι και η περίοδος που μας ενδιαφέρει.
Λέγεται ότι η δικτατορία του 1967 “έβαλε την χώρα στο γύψο”, δηλαδή σταμάτησε την κοινωνική, οικονομική, πολιτική , πολιτιστική εξέλιξη της κοινωνίας, αυτό εν μέρει είναι σωστό όμως η χώρα στην ουσία ήταν στάσιμη και καθυστερημένη σε όλα τα επίπεδα σχεδόν για έναν αιώνα. Για μια ολόκληρη περίοδο ο μόνος αστός μεταρρυθμιστής που είχε παρουσιαστεί...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018