Errico Μαλατέστα*
Θεωρητικά «δημοκρατία» σημαίνει κυβέρνηση του λαού· κυβέρνηση από όλους για όλους με τις προσπάθειες ολονών. Σε μια δημοκρατία ο λαός πρέπει να είναι σε θέση να λέει ό,τι θέλει, να ορίζει τους εκτελεστές της βούλησής του, να παρακολουθεί τις επιδόσεις τους και να τους απομακρύνει όταν τον βολεύει.
Φυσικά αυτό προϋποθέτει ότι όλα τα άτομα που απαρτίζουν ένα λαό είναι σε θέση να σχηματίζουν γνώμη και να την εκφράζουν για όλα τα θέματα που τα ενδιαφέρουν. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας είναι πολιτικά και οικονομικά ανεξάρτητος και ως εκ τούτου κανένας, που ζει, να μην είναι υποχρεωμένος να υποβληθεί στη βούληση άλλων.
Αν υπάρχουν τάξεις και άτομα που στερούνται των μέσων παραγωγής και επομένως εξαρτώνται από τους άλλους από το μονοπώλιο πάνω στα μέσα αυτά, το λεγόμενο δημοκρατικό σύστημα δεν μπορεί παρά να είναι μόνο μια υποκρισία, και μια υποκρισία που χρησιμεύει για να εξαπατά τη μάζα του λαού και να την κρατάει υπάκουα με μια εξωτερική επίδειξη εθνικής κυριαρχίας, ενώ η διακυβέρνηση των προνομιούχων και κυρίαρχων τάξων είναι στην πραγματικότητα διασωσμένη και παγιωμένη. Τέτοια είναι η δημοκρατία και τέτοια ήταν πάντα σε μια καπιταλιστική δομή, όποια μορφή κι αν παίρνει, από συνταγματική μοναρχία μέχρι τη λεγόμενη άμεση διακυβέρνηση.
Δεν θα μπορούσε να υπάρχει τέτοιο πράγμα σαν τη δημοκρατία, κυβέρνηση του λαού, σε κάτι άλλο πέρα από ένα σοσιαλιστικό καθεστώς, όταν τα μέσα παραγωγής και διαβίωσης είναι κοινωνικοποιημένα και το δικαίωμα όλων να παρεμβαίνουν στη λειτουργία των δημοσίων υποθέσεων βασίζεται και είναι εγγυημένο από την οικονομική ανεξαρτησία του κάθε ατόμου. Σε αυτή την περίπτωση θα φαινόταν ότι το δημοκρατικό σύστημα ήταν το πλέον σε θέση να εγγυηθεί τη δικαιοσύνη και την εναρμόνιση της ατομικής ανεξαρτησίας με τις βιοτικές ανάγκες της κοινωνίας. Και έτσι φαίνεται, περισσότερο ή λιγότερο καθαρά, σε εκείνους που, στην εποχή των απόλυτων μοναρχιών, πολέμησαν, υπέφεραν και πέθαναν για την ελευθερία.
Αλλά για το γεγονός ότι, βλέποντας τα πράγματα όπως πραγματικά είναι, η κυβέρνηση όλου του λαού προκύπτει ότι είναι κάτι ανέφικτο, λόγω του γεγονότος ότι τα άτομα που απαρτίζουν το λαό έχουν διαφορετικές απόψεις και επιθυμίες και ότι ποτέ, ή σχεδόν ποτέ, σε οποιαδήποτε ερώτηση ή πρόβλημα δεν μπορούν όλοι να συμφωνήσουν. Ως εκ τούτου η «κυβέρνηση όλου του λαού», αν πρέπει να έχουμε μια κυβέρνηση, μπορεί στην καλύτερη περίπτωση να είναι μόνο κυβέρνηση της πλειοψηφίας. Και οι δημοκράτες, είτε σοσιαλιστές είτε όχι, είναι πρόθυμοι να συμφωνήσουν. Προσθέτουν, είναι αλήθεια, ότι πρέπει κανείς να σέβεται τα δικαιώματα της μειοψηφίας· αλλά δεδομένου ότι είναι η πλειοψηφία που αποφασίζει ποια είναι αυτά τα δικαιώματα, ως αποτέλεσμα οι μειοψηφίες έχουν μόνο το δικαίωμα να κάνουν ό,τι θέλει και επιτρέπει η πλειοψηφία. Το μόνο όριο στη βούληση της πλειοψηφίας θα ήταν η αντίσταση που οι μειοψηφίες ξέρουν και μπορούν να προβάλλουν. Αυτό σημαίνει ότι θα υπήρχε πάντα ένας κοινωνικός αγώνας, στον
οποίο ένα μέρος των μελών, αν και πλειοψηφία, έχει το δικαίωμα να επιβάλει τη βούλησή της στους άλλους, ζεύοντας τις προσπάθειες όλων στους δικούς της σκοπούς.
Και εδώ θα ήθελα να κάνω μια παρένθεση για να δείξω πώς, με βάση...
Στις 10 Απρίλη του 1919, δολοφονείται ο Εμιλιάνο Ζαπάτα –μία από τις σημαντικότερες φιγούρες της Μεξικανικής Επανάστασης, αλλά και εμπνευστής πολλών σύγχρονων κινημάτων του Μεξικού και όχι μόνο. Η κληρονομιά του είναι ιδιαίτερα εμφανής στο κίνημα των Ζαπατίστας, το οποίο πήρε το όνομά του από τον ίδιο, ταυτιζόμενο με το σύνθημά του και στρατηγικό στόχο «Γη και Ελευθερία» (Tierra y Libertad). Με αφορμή αυτή τη μαύρη επέτειο φωτίζουμε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ελευθεριακές και προταγματικές εμπειρίες της Μεξικανικής Επανάστασης, την αποκαλούμενη «Κομμούνα της Μορέλος», στη δημιουργία της οποίας ο Ζαπάτα έπαιξε βασικό ρόλο.
Από το 1913 έως το 1917,...
Για το βιβλίο του Κυριάκου Κάσση «Αντιεξουσιαστές και Ληστές στα βουνά της Ελλάδας (Α’ 1821-1871)», Εκδόσεις Ιχώρ-ΑΛΛΕΑΣ, Μάνη-Αθήνα 2000, σελ. 366.
Κάλλια στο κλαρί πέρι στο κλουβί
(Μανιάτικη παροιμία)
«Η διαφορά του αντιεξουσιαστή των βουνών με τον ‘‘ευτακτούντα’’ πολίτη είναι όπως του λύκου με το σκύλο. Ο Άνθρωπος – Αφέντης κρίνει τον λύκο για “κακό”, επειδή δεν τον εξυπηρετεί αλλά τον ζημιώνει, ενώ αντίθετα, θεωρεί το σκύλο “καλό”, επειδή του είναι υποταγμένος».
Ο συγγραφέας από τον πρόλογο αποσαφηνίζει το τίτλο μιας έκδοσης δουλεμένης με μεράκι, σε μια γλώσσα που κυλάει σα το γάργαρο νερό χωρίς περιττά φτιασίδια διανθισμένης με επιστολές...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018