(Το κείμενο αυτό γράφτηκε και δημοσιεύτηκε στην αγγλική «Freedom» το Φεβρουάριο του 1921, λίγο μετά το θάνατο του Κροπότκιν τον ίδιο χρόνο, με τον τίτλο «Kropotkin at Work». Το 1998 κυκλοφόρησε σε ξεχωριστή μπροσούρα από το Barricade Books/Infoshop, στη Μελβούρνη, από όπου και έγινε η ελεύθερη μετάφραση που ακολουθεί).
Η προσωπικότητα και οι ιδέες του Κροπότκιν ήσαν τόσο πολύ διαδεδομένες ανάμεσα στους συντρόφους και το ευρύ κοινό, τουλάχιστον μέχρι το 1914, που ελάχιστα μόνο μένει να ειπωθούν αυτή την ώρα του θανάτου του, όταν κάποιος δεν έχει διάθεση να συλλέξει το πλήθος των γεγονότων και των εικόνων, να αναλύσει λεπτομερώς ιδέες ή να καταγράψει μικρά γνωρίσματα και ανέκδοτες πτυχές της ζωής του. Ξανά, αυτή η Επανάσταση, που αφέθηκε να χαθεί το 1914 και που από τότε γράφεται με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα, με μια αυξανόμενη τάση ωρίμανσης, φαίνεται ακόμα μια τόσο ατακτοποίητη υπόθεση που δύσκολα μπορούμε να υπολογίσουμε τις διαφορετικές απασχολημένες μ’ αυτήν δυνάμεις και τις προβλέψεις για την τελική της κατεύθυνση. Έτσι, με αρκετούς παράγοντες κρυφούς ακόμα, όσον αφορά τη λεπτομερή μας παρατήρηση τουλάχιστον, δεν μπορούμε να κρίνουμε ορθά, αυτή τη στιγμή, την επιρροή του έργου, της ζωής και των ιδεών του Κροπότκιν και να επιμείνουμε σε όλα αυτά που συνέβησαν και με μεγαλύτερη επιμονή σε όλα αυτά που προετοιμάζονται.
Η Εξουσία, την οποία πολέμησε σε όλη του τη ζωή, φαίνεται να είναι νικηφόρα παντού, από τον Ιμπεριαλισμό στον Μπολσεβικισμό και, επιπλέον, για τους σκεπτόμενους ανθρώπους αυτές είναι ψεύτικες νίκες, οι τελευταίες και περισσότερο ειδεχθείς εκδηλώσεις της Εξουσίας, η οποία σκάβει τον ίδιο της τον τάφο, με τη δημιουργία μια απέραντης επιθυμίας για πραγματική ελευθερία και συντροφικότητα και οδηγώντας αναπόφευκτα στη στιγμή που θα θεριστούν οι καρποί των σπόρων που έσπειρε ο Κροπότκιν και αρκετοί άλλοι Αναρχικοί.
Όταν σε μερικές χώρες το παρόν σύστημα αμφισβητήθηκε και κατέρρευσε, ήταν πιθανώς αναπόφευκτο το ότι μερικά μεγάλα πολιτικά κόμματα και οι μάζες οι ίδιες, λαχταρώντας για εξουσία και, στην ουσία, δυσαρεστημένες και πεινασμένες, θα άρπαζαν πρώτα τα σκήπτρα της εξουσίας και θα υιοθετούσαν σκληρά εξουσιαστικά μέτρα. Η σειρά της ελευθερίας έρχεται έπειτα και το ερώτημα είναι ποια έκταση θα πάρουν τα γεγονότα τα οποία θα έχουν εμπνευστεί περισσότερο από την υπόθεση για την ελευθερία από ό,τι εκείνα από το 1917 και έπειτα; Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για μας. Βρισκόμαστε στο κέντρο αυτής της διαδικασίας και μια σαφέστερη αποτίμηση του έργου του Κροπότκιν και της διαρκούς του επιρροής πρέπει προς στιγμήν να αναβληθεί.
Είναι απαραίτητο να πούμε ότι, κατά τη διάρκεια της ζωής του και της δραστηριότητάς του, από τη δεκαετία του 1860 μέχρι και το 1914, έκανε οτιδήποτε ήταν δυνατόν να κάνει κάποιος και ελάχιστοι είναι αυτοί οι οποίοι μπορούν να κάνουν μια συνεχή εργασία, εργασία για την επιστήμη και την ανάπτυξη των ιδεών, εργασία για την προπαγάνδα και τη διάδοση των ιδεών, όλα αυτά συνοδευόμενα από σκληρή δουλειά για μια αρκετά μετριόφρονη εξασφάλιση των προς το ζειν. Θα μιλήσω για τον Κροπότκιν με βάση όλο το σεβασμό που τρέφω προς αυτόν, ως ένα...
Μεξικάνοι:
Το Οργανωτικό Συμβούλιο του Μεξικάνικου Φιλελεύθερου Κόμματος βλέπει με συμπάθεια τις προσπάθειες σας να θέσετε σ’ εφαρμογή τα ευγενή ιδεώδη της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής χειραφέτησης, των οποίων η θριαμβευτική επικράτηση στη γη θα βάλει τέλος στην ήδη εκτεταμένη διαμάχη μεταξύ ανθρώπων, η οποία οφείλεται στην ανισότητα πλούτου που πηγάζει από την αρχή της ατομικής ιδιοκτησίας.
Κατάργηση αυτής της αρχής σημαίνει καταστροφή όλων των πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών, θρησκευτικών και ηθικών θεσμών που διαμορφώνουν το περιβάλλον στο οποίο ασφυκτιά η ελεύθερη πρωτοβουλία και η ελεύθερη συνεργασία των ανθρώπων, οι οποίοι, για να μην πεθάνουν, είναι υποχρεωμένοι να διεξάγουν αναμεταξύ τους...
Η σκέψη του Ερίκο Μαλατέστα παραμένει πραγματικά επίκαιρη βάζοντας τα πράγματα με μεγάλη σαφήνεια και απλότητα σε μία σειρά που μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τη σύγχρονη αναρχική θεώρηση αλλά και δράση. Χαρακτηριστικές είναι κάποιες σκέψεις του πάνω στο ζήτημα της σχέσης μεταξύ αναρχισμού και συνδικαλισμού. Σήμερα, ο ταξικός αγώνας βάσης οφείλει να αποτελεί μία βασική παράμετρο της αναρχικής δράσης, δίχως ωστόσο να διεκδικεί εννοιολογικά αλλά και πρακτικά μία αυτοτέλεια αναφορικά με το περιεχόμενο του κοινωνικοαπελευθερωτικό αγώνα.
Δε νομίζω ότι σήμερα υπάρχει έστω κι ένας ανάμεσά μας που θ΄ αρνιόταν τη χρησιμότητα και την αναγκαιότητα της οργάνωσης των εργατών, σαν ένα...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018