Ο βίος είναι γόρδιος δεσμός
Κι ο θάνατος Αλέξανδρος Μεγάλος·
Κι ασύγκριτος χειρούργος και γιατρός.
Κόβει το πόδι και περνάει ο κάλος
Μιχαλάκης
Του ΒΑΓΓΕΛΗ ΣΑΚΚΑΤΟΥ
Ο Μικέλης Αβλιχος, που φέτος γιορτάζουμε τα 150 χρόνια από τη γέννησή του, γεννήθηκε στο Ληξούρι το 1844 και πέθανε στο νοσοκομείο τ’ Αργοστολιού στις 29 Νοεμβρίου 1917. Την οικογένειά του, κατά τον Ηλ. Τσιτσέλη, «συναντάμε στην Παλλική κατά τον ΙΓ ′ αιώνα, από την οποία και το χωριό Βλιχάτα».
Γιος του Γεράσιμου Αβλιχου και αδελφός του ζωγράφου και θεατρικού συγγραφέα Γεωργίου Γ. Αβλιχου, με τον οποίο όμως δεν είχε καλές σχέσεις.
Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στο Πετρίτσειο Λύκειο του Ληξουριού, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης της Ελβετίας, όπου και επηρεάστηκε αποφασιστικά από τις ιδέες του τότε αναρχικού ηγέτη Μ. Μπακούνιν. Ταξίδεψε στη Ζυρίχη, στη Βενετία και το Παρίσι. Λέγεται μάλιστα πως μετείχε και στην παρισινή Κομμούνα του 1871.
Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του πέρασε στο Ληξούρι, πηγαινοερχόμενος Αργοστόλι-Ληξούρι με το τοπικό καραβάκι «Δελφίνι», όπου και επιδόθηκε αθόρυβα στις κλίσεις του, καλλιεργώντας την ποίηση και ιδιαίτερα τη σάτιρα.
Ο θάνατός του επήλθε από μακροχρόνια αρρώστια που τον βασάνισε πολύ, «χρόνια καθ’ έξιν αδράνεια των εντέρων» στο νοσοκομείο τ’ Αργοστολιού και μόνο ύστερα από το «αγρίεμα» του πιστού του φίλου Μικέλη Τζανάτου μεταφέρθηκε στο Ληξούρι, που κατά τον Παλαμά «το φέρετρόν του εκράτουν αντιπρόσωποι της νεολαίας και τον συνώδευσαν τα δάκρυα όλων και η γενική συμπάθεια».
Η πρώτη μου επαφή με το έργο του έγινε το 1959, όταν ο συνταξιούχος δάσκαλος και αιρετός εκπαιδευτικός σύμβουλος Αριστείδης Ρουχωτάς, που κρατούσε τα κατάλοιπά του από το 1932 ανέκδοτα, μας τίμησε με συνεργασία του για τον ποιητή στην «Επτανησιακή Πρωτοχρονιά 1960» και με μια μικρή ανθολόγηση χαρακτηριστικών ποιημάτων και επιγραμμάτων του, που δημοσιεύτηκαν στις σελίδες της 76-80.
Επρόκειτο για αναμνήσεις του από την πρώτη γνωριμία του με τον Αβλιχο. Σ’ αυτές αναφερόταν στην αρρώστια του ποιητή, στην πολεμική του κατά του Ματσούκα, που έκανε έρανο στην Κεφαλονιά για το στόλο, στους τρεις κεφαλονίτες «σοσιαλιστές» βουλευτές στη Βουλή του 1910 υπό τον Πλάτωνα Δρακούλη, που εκλεγμένοι σαν σοσιαλιστές, μπαίνοντας στη Βουλή δήλωσαν βενιζελικοί, για να σχολιάσει ο Αβλιχος: «Πλάτων αλλά… δρακούλης».
Και ο Ρουχωτάς συνεχίζει:
«Τα γεγονότα του 1909, η φαυλοκρατία της εποχής, ο στρατιωτικός σύνδεσμός με την επανάσταση στο Γουδί, οι εκλογές, ο Βενιζέλος με την αναθεωρητική, οι συζητήσεις στη Βουλή, το γλωσσικό, οι πόλεμοι του 1912-1913 ήσαν αφορμές για το σπινθηροβόλο πνεύμα του να τα βλέπει από τη σατιρική σκοπιά. Από τότε έδινε τους στίχους του ενυπόγραφα στο εβδομαδιαίο περιοδικό «Ζιζάνιο». Ακολουθεί ο ευρωπαϊκός πόλεμος, 1914, η γενική επιστράτευσή μας, 1915, με τον εθνικό διχασμό, η συμπεριφορά των συμμάχων, ο αποκλεισμός της χώρας, η πείνα».
Το «από τότε έδινε τους στίχους του ενυπόγραφα» του Ρουχωτά, σημαίνει πως μέχρι τότε τους δημοσίευσε με ψευδώνυμα, από τα οποία διέθετε καμιά τριανταριά. Ιδού τα 27 από αυτά:
Μιχαλάκης, Ούτις, Φιλαλήθης Ατσαλένιος, Μοναχός Ακάκιος Παιγνιδογάτσουλος, Ένας ειλικρινής Ριζοσπάστης, SuiGeneris
ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ O ALESSIO LEGA
Riposo all'ombra del silenzio che ora sento
riposo all'ombra del cemento
riposo all'ombra del potere più assoluto
ciò che ho sempre combattuto
riposo all'ombra di quel vostro essere schiavi
ciò che vi ha sempre imprigionato
e siete voi le porte, e non avete chiavi
riposo all'ombra dello stato.
Solo per la libertà
son nato un giorno e son vissuto
ed ho lottato ed ho perduto.
Solo per la libertà
son nato un giorno in mezzo a gente
che non vuol sentire niente.
Solo per la libertà
ho...
Into the silence of the sun
Risen in dust the rose is gone,
The blood that burned along the briar
Branches invisibly on the air.
Flame into flame's petal
Her grief extends our grief,
Over the ashy heat-ways
A green glance from a leaf
Shivers the settled trees.
A child walks in her grace
The light glows on his face,
Where the great rose has burned away
Within the terrible silence of the day.
--
Στη μνήμη της M.L.B.
...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018