Η Elisa Garrido Gracia ήταν μαχήτρια στις αναρχικές φάλαγγες στην Ισπανική Επανάσταση. Υπηρέτησε ως ταχυμεταφορέας του δικτύου Ponzán, συνελήφθη και απελάθηκε στα στρατόπεδα των Ναζί και κατέληξε σαμποτέρ. Το πιο σημαντικό από όλα ήταν ότι επέζησε για να πει την ιστορία της.
Η Elisa Garrido γεννήθηκε στο χωριό Magallón της Αραγόνας στις 14 Ιούνη 1909. Με τον καιρό η οικογένεια αποφάσισε να μετακομίσει στη Βαρκελώνη. Ήταν κόρη ελευθεριακών αγωνιστών, οπότε εξοικειώθηκε νωρίς με την «Ιδέα» που την αγκάλιασε και αμέσως προσχώρησε στο αναρχικό συνδικάτο. Στη Βαρκελώνη συνάντησε τον Marino Ruiz de Ángulo, μέλος του CNT, όπως και η ίδια, τον οποίο θα συνόδευε σε δύο πολέμους, από τους οποίους και οι δύο επέζησαν, τελειώνοντας τις μέρες τους μαζί. Στην πόλη κέρδιζε τα προς το ζην ως υπηρέτρια στο σπίτι μιας εύπορης οικογένειας, κάτι που δεν την εμπόδισε να συμμετάσχει στις μάχες τον Ιούλη του 1936 στους δρόμους της πόλης και αργότερα να συμμετάσχει σε μια από τις φάλαγγες προς το μέτωπο της Αραγόνας που αναχώρησε από τους στρατώνες του Ausias March. Η Elisa πρέπει να είχε πολύ καλά καθορισμένες ιδέες, καθώς αρνήθηκε να δεχτεί ότι η θέση των γυναικών ήταν στα μετόπισθεν και το 1938 εξακολουθούσε να είναι σε ενεργό υπηρεσία, παίροντας μέρος στην άγρια μάχη του Έβρου.
Μόλις χάθηκε ο εμφύλιος πόλεμος, έφυγε για την εξορία μαζί με τον Marino, τον σύντροφό της. Από τις πρώτες μέρες που το ζευγάρι πέρασε στη Γαλλία, δεν έχει γίνει γνωστό κάτι γι αυτό, αν και υπάρχει μια πιθανότητα να τοποθετήθηκαν σε ένα από τα στρατόπεδα που είχαν συγκροτηθεί από τη Γαλλική Δημοκρατία για τους συμπατριώτες τους. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι και οι δύο κατευθύνθηκαν προς τη νοτιοανατολική Γαλλία και έζησαν στη Μασσαλία και μετά στις Άνω Άλπεις, αν και σύντομα εντάχθηκαν στην αντίσταση. Συμμετείχαν σε διασώσεις και δεν θα μπορούσαν να επιλέξουν μια καλύτερη ομάδα για να συνεργαστούν, καθώς ήταν μέλη του δικτύου Ponzán, αποτελούμενου από Ισπανούς ελευθεριακούς, που κατάφερε να διασώσει σχεδόν 3.000 άνδρες και γυναίκες κυηγημένους από τους Ναζί αλλά και τον Φράνκο -άνθρωποι που ήταν είτε αερομεταφορείς είτε μέλη της αντίστασης ή και απλοί άνθρωποι- διασχίζοντας τα σύνορα είτε από ξηρά είτε από θάλασσα.
Μετά τη σύλληψη του συντρόφου της, η Elisa συνέχισε τον αγώνα είτε αναλαμβάνοντας αποστολές διαβίβασης επιστολών είτε και ως οδηγός για την οργάνωση. Παρά τις προφυλάξεις της, συνελήφθη στην Τουλούζη το φθινόπωρο του 1943 από τη Γκεστάπο. Αρχικά στάλθηκε στη φυλακή Saint Michel στην καρδιά της πόλης όπου υποβλήθηκε σε άγρια βασανιστήρια και κρατήθηκε στην απομόνωση για τρεις εβδομάδες. Ωστόσο, κατάφερε να κρατήσει το στόμα της κλειστό, εξασφαλίζοντας ότι κανένας άλλος δεν θα συλλαμβανόταν. Μεταφέρθηκε σε μια από τις φυλακές του Παρισιού και στη συνέχεια στη φυλακή Compiègne, που ήταν κέντρο προώθησης στα γερμανικά στρατόπεδα.
Η τύχη της πήρε χειρότερη στροφή στις 30 Γενάρη 1944, καθώς εκείνη και άλλες 969 γυναίκες στάλθηκαν στο τρομακτικό στρατόπεδο των Ναζί στο Ravensbrück. Καταγράφηκε ότι έφτασε εκεί στις 3 Φλεβάρη. Της αφαιρέθηκε το όνομα, το ψευδώνυμο και η ιστορία και έγινε η κρατούμενη αρ. 27219.
Όπως θα περίμενε...
Την 1η Αυγούστου 1902 γεννήθηκε η Lola Iturbe, αγωνίστρια του κλωστοϋφαντουργικού κλάδου, φεμινίστρια, αναρχική και συμμετέχουσα στον ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο και τη γαλλική αντίσταση στη ναζιστική κατοχή.
Με προέλευση από την Καταλονία, ξεκίνησε σχεδόν παιδί ακόμα να ράβει και το 1916, σε ηλικία 14 χρόνων, βρίσκει δουλειά σε ένα εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας. Εκεί έγινε μέλος του συνδικάτου της ένδυσης και σχεδόν αμέσως της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργασίας (CNT).
Στην αρχή της δικτατορίας του Primo de Rivera πήρς το δρόμο της εξορίας με τον σύντροφό της “Juanel” -αναγνωρισμένο ζωγράφο του αναρχικού κινήματος- και τους δύο γιους του, Aurora και Helenio. Πρώτα θα πάνε...
Στις 2 Αυγούστου 1901 γεννήθηκε στο Diamond (Επαρχία Entre Ríos, στην Αργεντινή) ο Angel Borda, φυσιογνωμία του ντόπιου συνδικαλισμού και εξαιρετικός αναρχικός αγωνιστής. Όταν ήταν νεαρός έμαθε τα επαγγέλματα του τουβλά και του λιμενεργάτη, ενώ την ίδια εποχή πλησίασε τον αναρχισμό.
Συμμετείχε το 1921 στη μεγάλη απεργία των υλοτόμων δασοκομίας, στο Santafecino chaco, ως μέρος της κατάληψης της περιοχής Barrancas (Santa Fe) για να αποτραπεί το πέρασμα του σιδηροδρόμου με βαγόνια φορτωμένα με χωροφύλακες, που πήγαιναν γιανα καταπιέσουν τους απεργούς λίγο πιο βόρεια. Με τη δράση αυτή συνελήφθη και κλείστηκε για λίγο στη φυλακή Santafesina του Las Flores, όπου γεννήθηκε σίγουρα...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018