Μιχάλης Τζάνογλος

Ιστορία Διεθνούς Αναρχικού Κινήματος

24 Αυγούστου 2021

• ιστορία αναρχικού κινήματος
• αναρχικό κίνημα
• κοινωνικοί αγώνες
• ζητήματα τέχνης
• εργατική τάξη
• Ιταλία

Μιχάλης Τζάνογλος*

Πρέπει να ήταν κάπου αρχές της δεκαετίας του ’80 όταν το βιβλιοπωλείο Ελεύθερος Τύπος έφερε κάποιες κασέτες με ιστορικές ηχογραφήσεις αναρχικών τραγουδιών από την Ισπανία, την Αργεντινή και την Ιταλία. Αυτή από την Ιταλία είχε τον τίτλο Canti Anarchici Italiani και τραγουδούσε το άγνωστο σε εμένα Gruppo "Z". Ανάμεσα στα κομμάτια ξεχώρισα ένα χαρούμενο (όπως νόμιζα από τον ρυθμό) τραγούδι που το έλεγαν «Addio a Lugano» (ή «Addio Lugano Bella», όπως είναι πιο γνωστό). Δεν πέρασε πολύς καιρός και κάπου πέτυχα τον εξαιρετικό και πάντα ανατρεπτικό ηθοποιό, Ηλία Λογοθέτη, να τραγουδάει με την κιθάρα του και ένα σαρδόνιο χαμόγελο αυτό το κομμάτι σε μία εκπομπή της κρατικής τηλεόρασης που παρουσίαζε ο δημοσιογράφος Χρήστος Οικονόμου. Λίγο το ένα, λίγο το άλλο, με έσπρωξαν να ψάξω το τραγούδι και τον δημιουργό του. Ο δημιουργός του κομματιού και πιο συγκεκριμένα ο στιχουργός, ήταν ένας Ιταλός δικηγόρος, συγγραφέας, ποιητής, μα πάνω απ’ όλα ένθερμος υποστηρικτής της αναρχικής ιδεολογίας, τόσο στη θεωρία όσο και στη πράξη.

Το όνομά του ήταν Ernesto Antonio Pietro Giuseppe Cesare Augusto Gori και γεννήθηκε στη Messina της Σικελίας τον Αύγουστο του 1865. Το οικογενειακό του περιβάλλον ήταν αστικό με καταγωγή από την Τοσκάνη. Ο πατέρας του, Francesco Gori, ήταν στρατιωτικός με έντονη δράση έχοντας πολεμήσει και διακριθεί στους πολέμους που προηγήθηκαν της ίδρυσης του Πρώτου Βασιλείου της Ιταλίας (1861). Όταν ο Pietro (όπως τον αποκαλούσαν), έγινε 12 χρονών η οικογένεια εγκαταστάθηκε οριστικά, έπειτα από σειρά μεταθέσεων, στο Λιβόρνο. Εκεί έλαβε κλασική παιδεία και σαν ανήσυχο πνεύμα που ήταν, αναμίχθηκε από νωρίς στη πολιτική, αρχικά ως μέλος μίας φιλομοναρχικής οργάνωσης, από την οποία τον διέγραψαν εξαιτίας της συμπεριφοράς του. Στη συνέχεια βρέθηκε να αρθρογραφεί στη Μεταρρύθμιση (La Riforma), μία εφημερίδα κεντρώου προσανατολισμού. Όλα αυτά μέχρι να γίνει 20 χρονών, οπότε μετακόμισε στην Πίζα για να σπουδάσει νομικά.

Η Αναρχική Δράση

Τα χρόνια των σπουδών του στην Πίζα υπήρξαν καθοριστικά για τη διαμόρφωση της μετέπειτα ιδεολογίας του, αφού εκεί ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τις αναρχικές ιδέες συναναστρεφόμενος αναρχικούς φοιτητές. Στο δεύτερο έτος (1887), όντας ήδη μαχητικός αναρχικός, συνελήφθη για πρώτη φορά εξαιτίας ενός άρθρου που δημοσίευσε σε τοπική εφημερίδα με αφορμή την Εργατική Πρωτομαγιά και τους Μάρτυρες του Σικάγο, και στο οποίο καλούσε σε μαχητικές διαδηλώσεις ενάντια στα αμερικάνικα πλοία που ήταν αγκυροβολημένα στο λιμάνι του Λιβόρνο. Την επόμενη χρονιά σαν γραμματέας της Φοιτητική Ένωσης διοργάνωσε στην Πίζα ένα φιλοσοφικό μνημόσυνο για τον αιρετικό φιλόσοφο, ποιητή, μαθηματικό και αστρονόμο Τζιορντάνο Μπρούνο, που είχε μαρτυρήσει στην πυρά της Ιεράς Εξέτασης το 1600. Το 1889 ο Πιέτρο ολοκλήρωσε τις σπουδές του παραδίδοντας τη πτυχιακή του εργασία Φτώχεια και Εγκληματικότητα (La miseria e il delitto), στην οποία υποστήριζε ότι «το έγκλημα είναι η συνέπεια μιας κοινωνικής παθολογίας που έχει τις ρίζες της στη φτώχεια» και ότι «μόνο η αλλαγή της οικονομικής κατάστασης των κατώτερων τάξεων, δηλαδή η εγκαθίδρυση μιας νέας κοινωνίας, θα εξαφανίσει αυτή τη μάστιγα που πλήττει την ανθρωπότητα».

Ο Pietro Gori Φοιτητής στη Πίζα

Λίγο αργότερα, δικηγόρος πλέον, συλλαμβάνεται ξανά με την κατηγορία της «υποδαύλισης πολιτικών παθών», με...

Περισσότερα …