Η τραγική ιστορία δύο ξεχασμένων μαρτύρων που πέθαναν στην ηλεκτρική καρέκλα γιατί πίστεψαν στον άνθρωπο
1ον
(«Η ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΠΑΤΡΩΝ», Τρίτη 22 Μαρτίου 1972, σελ. 4)
Σάκκο και Βαντσέτι: για τα παιδιά του Μαΐου του 1971 είναι ο τίτλος ενός φιλμ. Ενός φιλμ που ξαναγεννά τους δύο ξεχασμένους μάρτυρας του προλεταριάτου της δεκαετίας του 1920.
«Τα λόγια μας, οι ζωές μας, τα βάσανά μας δεν είναι τίποτε. Ας μας πάρουν τις ζωές μας, ζωές ενός καλού τσαγκάρη και ενός φτωχού ψαρά. Αυτό είναι ό,τι μπορούν να κάνουν! Αυτή η τελευταία στιγμή είναι δική μας. Αυτή η επιθανάτια αγωνία είναι ο θρίαμβός μας!»
Ο άνθρωπος που είπε αυτά τα λόγια μπροστά στο δικαστήριο που τον κατεδίκασε, πέθανε στην ηλεκτρική καρέκλα, στις 22 Αυγούστου 1927. Ονομαζόταν Μπαρτολομέο Βαντσέττι. Ο Νικόλα Σάκκο, φίλος του (ο καλός τσαγκάρης) είχε προηγηθή πριν από λίγα λεπτά. Ήταν κι’ οι δυό Ιταλοί μετανάστες στις ΗΠΑ. Γιατί καταδικάστηκαν; Οι δικαστές της Μασσαχουσέττης έλεγαν: επειδή επετέθησαν σε μία χρηματική αποστολή. Τα εκατομμύρια των ανθρώπων που κατέβηκαν στο δρόμο, στις Ηνωμένες Πολιτείες και σ’ ολόκληρον τον κόσμο, για να πετύχουν αναθεώρηση της δίκης τους, φώναζαν: Επειδή είναι αναρχικοί.
Σαράντα τέσσερα χρόνια από τότε, δεν υπάρχει πλέον μυστήριο για την ιστορία που απετέλεσε μια από τις μεγάλες πολιτικές υποθέσεις του αιώνος. Το φίλμ που αφιερώθηκε στους ήρωες αυτούς, δεν αμφισβητεί πιά την αθωότητά τους.
Ο Μπερνάρ Τομά διηγείται εδώ την ιστορία αυτών των δύο «μετοίκων» που πίστευαν στον άνθρωπο.
Φαίνονταν ξεχασμένοι για καλά ο μικροεργάτης τσαγκάρης Σάκκο και ο πλανόδιος ψαράς Βαντσέττι, που είχαν γίνει πασίγνωστοι στην δεκαετία του 20 εξ αιτίας του μαρτυρίου τους. Φιγούρες που έγιναν μούμιες προς χρήση των συντηρητικών της σοσιαλιστικής εποποιΐας. Αναρχικοί, είναι αλήθεια. Και τα κομμουνιστικά κόμματα ολόκληρου του κόσμου δυσκολεύτηκαν να διεκδικήσουν σαν δικούς τους τούς δύο μάρτυρες, μαχητές μιάς προχωρημένης Δημοκρατίας, θύματα του ιμπεριαλισμού βέβαια, χωρίς να βρίσκωνται παρ’ όλα αυτά μέσα στην γραμμή: δοξασμένοι μάρτυρες, αλλά κακά παραδείγματα.
Να λοιπόν που βγαίνουν από το σκοτάδι με την ευκαιρία του ιταλικού φίλμ του Τζουλιάνο Μοντάλντο. Συγκινητικοί, φύσεις μεγάλες. Ο Βαντσέττι, τρυφερά δεσποτικός με τα μεγάλα μουστάκια, ήρεμος, σίγουρος, ήσυχος. Ο Σάκκο βίαιος και εύτρωτος κάτι σαν τον Σαρλώ του φιλμ «Μοντέρνοι καιροί», συντριμμένος από τον καπιταλισμό, που αγωνίζεται με αφέλεια κατά της αδικίας. Δυό άνθρωποι που χτυπήθηκαν και που χρησιμοποιήθηκαν από μια άλλη πλευρά ανέβηκαν παρά την θέλησή τους στο επίπεδο των συμβόλων, αντιμετώπισαν ένα πεπρωμένο για το οποίο δεν ήταν καθόλου προετοιμασμένοι. Με καθυστέρηση 50 ετών ξαναγεννιέται η ίδια αγανάκτηση που ξεσήκωσε εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο. Η ίδια φρίκη μπροστά στην απαράδεκτη πραγματικότητα.
Η αλήθεια πάλλεται… σ’ όλο το φιλμ και σου σφίγγει την καρδιά. Η μέρα πέφτει και η φρίκη της συλλήψεως, ρόπαλα και πρόσωπα σημαδεμένα, η βία και η βιασύνη που μετριέται από τα πολυάριθμα φλας των φωτογράφων που συνωστίζονται. Η αθλιότητα.
Και η λύσσα των αστυνομικών ξεσπάει στο κοπάδι...
Ένα μικρό άρθρο γραμμένο αρχικά στον γαλλικό Τύπο από τον κινέζο αναρχικό Li Pei-Kan (γνωστός γενικά στις αγγλόφωνες χώρες ως Ba Jin) που εξιστορεί παθιασμένα την ακροδεξιά καμπάνια τρομοκράτησης των αναρχικών, κομμουνιστών, σοσιαλιστών και Κορεατών στην Ιαπωνία, στον απόηχο του μεγάλου σεισμού το 1923 και την επακόλουθη αντίδραση μερικών αναρχικών οι οποίοι αναζήτησαν την εκδίκηση για τις δολοφονίες συντρόφων τους.
Στις 20 Φεβρουαρίου του 1928, ο Ιάπωνας σύντροφος Wada Kyutaro πεθαίνει στις φυλακές της Akita, της πιο παγωμένης περιοχής στην βόρεια Ιαπωνία. Τα νέα του θανάτου του ήταν ένα σκληρό χτύπημα για μένα. Για πολύ...
Το 1876, ο Christo Botev (ο πρώτος Βούλγαρος αναρχικός – όπως λέγεται – αλλά και εθνικός ήρωας...) έδωσε τη ζωή του για την απελευθέρωση της Βουλγαρίας από την τουρκική εξουσία.
Το 1878, μετά την αποχώρησή του από τη Βηρυτό, το πλοίο στο οποίο επέβαινε ο Errico Malatesta ελλιμένισε στη Σμύρνη, όπου οι τοπικές αρχές απαίτησαν να τους παραδοθεί ο Malatesta. Ευτυχώς, όμως, που ο καπετάνιος του πλοίου «LaProvence» αρνήθηκε και το σκάφος συνέχισε το ταξίδι του προς την Ιταλία και τη Γαλλία.
Οι αρχικοί σχηματισμοί σοσιαλιστικής δραστηριότητας στην Τουρκία προέρχονταν από τις εθνικές...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018