Ζητήματα θεωρίας και πρακτικής
Alan MacSimoin - WSM
GreektranslationofAlanMacSimoin “WhateverHappenedtotheAnarchistWorkersGroup?” - Ομιλία του AlanMacSimoin στο Τμήμα «JackWhite» του ιρλανδικού WSM τον Φλεβάρη του 2008.
Για αρκετά χρόνια, η εμπειρία της ομάδας AnarchistWorkersGroup (AWG - Ομάδα Αναρχικών Εργατών) της Βρετανίας, χρησιμοποιούταν για να σπιλώσει την τάση των πλατφορμιστών ως κάποιο είδος εξουσιαστικού σκουληκιού στο εσωτερικό του αναρχισμού. Υποστηρίχτηκε ότι η πολιτική μας οδηγεί τους ανθρώπους από τον αναρχισμό στο λενινισμό.
Η εμφάνιση της ομάδας AWG στις αρχές της δεκαετίας του '90 ήταν κάτι που καλωσορίστηκε από μας στο WSM (Σ.τ.μ.: WorkersSolidarityMovement – Κίνημα Εργατικής Αλληλεγγύης). Οι περισσότεροι από τους αγωνιστές που συμμετείχαν στην εν λόγω ομάδα προέρχονταν αρχικά από το Τμήμα Νότιου Λονδίνου του DirectActionMovement (DAM – Κίνημα Άμεσης Δράσης. Σ.τ.μ.: το βρετανικό τμήμα της αναρχοσυνδικαλιστικής διεθνούς IWA ή ΑΙΤ, που τώρα ονομάζεται SolidarityFederation – SolFed). Επίσης, συμμετείχε τουλάχιστον ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ACF (Σ.τ.μ.: AnarchistCommunistFederation – Αναρχική Κομμουνιστική Ομοσπονδία, σήμερα AnarchistFederation). Υπήρχαν επίσης τμήματα στο βόρειο τμήμα της Αγγλίας με μέλη στο Μάντσεστερ, το Χάντερσφιλντ και το Λίβερπουλ.
Το καλωσόρισμα της AWG εκ μέρους μας συνέβη για διάφορους λόγους. Η εμπειρία των μελών του στο DAM τους οδήγησε στην απόρριψη του συνδικαλισμού και, συγκεκριμένα, στην απόρριψη της πολιτικής του DAM με την επιδίωξή του να συγκροτήσει επαναστατικά συνδικάτα σε αντίθεση με αυτά που ανήκαν στην TUC (Σ.τ.μ.: TradeUnionCouncil, η εργατική συνομοσπονδία της Βρετανίας). Δέχτηκαν, επίσης, τη βάση της «Πλατφόρμας των Ελευθεριακών Κομμουνιστών», θέλοντας, δηλαδή, να οικοδομήσουν μια οργάνωση με υψηλό επίπεδο θεωρητικής και τακτικής ενότητας.
Όσον αφορά το Ιρλανδικό Ζήτημα η ομάδα υιοθέτησε μια σταθερή αντι-ιμπεριαλιστική γραμμή και συμμετείχε στις σχετικές διαδηλώσεις που έφεραν την επωνυμία «TimeToGo». Καμία άλλη αναρχική ομάδα στην Αγγλία δεν είχε κάνει κάτι τέτοιο εκείνη την εποχή. Σε ένα, ας πούμε, πιο τυχαίο επίπεδο, να σημειώσουμε ότι και η AWG φάνηκε ότι δεν είχε καταληφθεί από την τροτσκιστο-φοβία, κάτι που τότε απέτρεπε αρκετές αγγλικές αναρχικές ομάδες από τα να παίρνουν μέρος σε γενικότερους αγώνες εκτός από τα δικά τους μέτωπα.
Αλλά μετά από ακριβώς δύο χρόνια η AWG δεν υπήρχε πλέον. Κατά τη διάρκεια εκείνων των δύο χρόνων κυκλοφόρησαν 4 περιοδικά και η ομάδα δεν ξεπέρασε ποτέ τα 30 μέλη, πριν περιοριστούν τελικά σε λιγότερα από 10. Αυτοί που παρέμειναν άλλαξαν το όνομα της οργάνωσης σε «SocialismfromBelow» («Σοσιαλισμός από τα Κάτω») και αποφάσισαν να «υπερβούν τον αναρχισμό». Οι περισσότεροι από αυτούς έπεσαν σε αδράνεια και 2-3 κατέληξαν τελικά στο πρώην TrotskyistRevolutionaryCommunistParty (Τροτσκιστικό Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα).
Αλλά γιατί συνέβη αυτό και ποια είναι τα διδάγματά του; Γιατί, τελικά, η εμπειρία της AWG χρησιμοποιείται ακόμα ως επιχείρημα ενάντια στην πολιτική μας;
Το WSM βρίσκεται στη μοναδική θέση να το κάνει αυτό καθώς όχι μόνο έχουμε το όφελος της εκ των υστέρων γνώσης, αλλά έχουμε επίσης και το πλεονέκτημα του να έχουμε στα χέρια μας όλα τα εσωτερικά ντοκουμέντα και τα δελτία της AWG. Επιπλέον, μέλη του WSM παρευρέθηκαν σε δύο από τις εθνικές διασκέψεις της ομάδας. Σε δύο περιπτώσεις, μερικά μέλη της ήρθαν στην Ιρλανδία για συζητήσεις και ένα από τα μέλη της ήταν πρώην-μέλος του WSM που επισκεπτόταν τακτικά την Ιρλανδία.
Η AWG είχε μια ελπιδοφόρα αφετηρία, αν και το πρώτο τεύχος του «SocialismfromBelow» ξάφνιασε πολλούς, ιδιαίτερα με την άριστη ανάλυση όλων των λαθών του βρετανικού αναρχισμού. Παράλληλα με αυτό, κυκλοφόρησε και μια μπροσούρα με τίτλο «InPlaceOfCompromise» όπου καθορίστηκε μια στρατηγική για τη συμμετοχή των αναρχικών στα συνδικάτα. Η μπροσούρα αυτή, με την πάροδο των χρόνων προκάλεσε την εξέλιξη των θέσεων άλλων αναρχικών οργανώσεων, οι οποίες είτε αγνόησαν τα συνδικάτα (ClassWar), είτε προσπάθησαν να συγκροτήσουν μικροσκοπικά εναλλακτικά συνδικάτα (DAM), είτε απέρριψαν οποιαδήποτε οργανωμένη συμμετοχή σε αυτά (ACF). Στην μπροσούρα «InPlaceOfCompromise» συναντάμε αρκετά κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα με την αντίστοιχη πολιτική του WSM.
Προχωρώντας στα προβλήματα της AWG, αυτά διακρίνονταν σε δύο σημαντικές κατηγορίες, πολιτικά και οργανωτικά.
Καθ' όλη τη διάρκεια της σύντομης ζωής της, η AWG δεν κατόρθωσε ποτέ να κυκλοφορήσει τακτικά εσωτερικά δελτία ή να κρατήσει ενήμερα τα μέλη της για τις αποφάσεις που λαμβάνονταν από την εθνική επιτροπή. Λάβετε υπόψη ότι όλα αυτά συνέβαιναν στη εποχή πριν την εμφάνιση του διαδικτύου!
Τα μέλη της ομάδας ήταν απρόθυμα να ενεργήσουν ως εθνικοί εκπρόσωποι, π.χ. ο ταμίας δήλωνε παραίτηση σχεδόν πάντα μετά από 6 μήνες και έχοντας μισοκάνει την εργασία που έπρεπε. Κατά συνέπεια, οι συνδρομές δεν συλλέγονταν ποτέ τακτικά από τα μέλη και τα χρήματα από τις πωλήσεις του «SocialismfromBelow» σπάνια συγκεντρώνονταν. Πάρα πολλές δουλειές γίνονταν την τελευταία στιγμή, με αποτέλεσμα μερικές φορές να γίνονται σοβαρά, αν όχι αξιοσημείωτα, λάθη. Μια προκήρυξη για τις αμβλώσεις είχε ως αίτημα «δωρεάν γυναίκες κατ΄ απαίτηση».
Παρ’ ότι ο καταστρεπτικός αυτός τρόπος λειτουργίας άφησε πολλά μέλη μπερδεμένα και αποθαρρυμένα, δεν καταβλήθηκε καμία πραγματική προσπάθεια να ξεκαθαριστούν τα πράγματα. Οποιαδήποτε προσπάθεια να συζητηθούν κάποιες λύσεις απορρίφθηκε και το βασικότερο πολιτικό πρόβλημα ήταν η αποτυχία να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της ανάπτυξης της οργάνωσης ως σοβαρό καθήκον.
Τα πολιτικά προβλήματα της AWG προήλθαν από διάφορες πηγές, μερικές από τις οποίες είχαν σχέση με το υπόβαθρο των μελών και μερικές είχαν τις ρίζες τους στο πολιτικό κλίμα της εποχής.
Η AWG γνώριζε, όπως εμείς, ότι ο σύγχρονος αναρχισμός στη Βρετανία ως σύνολο ιδεών δεν είναι αρκετά αναπτυγμένος σε μερικά ζητήματα. Οι βασικές ιδέες του σχετικά με το Κράτος, τη Ρωσική Επανάσταση και το ρόλο μιας επαναστατικής οργάνωσης είναι ανοικτά ζητήματα.
Εντούτοις, στο ζήτημα του ιμπεριαλισμού, την καταπίεση σε βάρος των γυναικών, το ρατσισμό και μια μεγάλη σειρά άλλων ζητημάτων υπάρχει είτε ελάχιστη είτε καμία κατάλληλη θεωρία για να καθοδηγήσει τους αναρχικούς σήμερα.
Τις περισσότερες αναρχικές οργανώσεις δεν φαίνεται να τις απασχολεί αυτό. Στο εσωτερικό όλων των ομάδων στη Βρετανία επικρατούν αντιφατικές θέσεις από διαφορετικούς ανθρώπους και δεν γίνεται καμία προσπάθεια να επιλυθεί αυτό το θεμελιώδες πρόβλημα. Μερικές φορές, ο τυφλός ακτιβισμός αντικαθίσταται με την ελπίδα ότι εάν είμαστε αρκετά πολυάσχολοι οι «τρύπες» δεν θα φανούν, αλλά έως ότου συναντήσουμε στο δρόμο μας μια κάποια αριστερή οργάνωση.
Στην περίπτωση αυτή συχνά εγγυούμαστε και αφήνουμε όλα σ’ αυτούς, περίπτωση που ίσως έφθασε στο πιο κραυγαλέο σημείο της με την αντιπολεμική εκστρατεία. Οι αναρχικοί, ανίκανοι να αντισταθούν στην κυριαρχία των τροτσκιστών στις ήδη υπάρχουσες εκστρατείες, συγκρότησαν τις δικές τους μικροσκοπικές εναλλακτικές λύσεις. Αποκόπηκαν με τη θέλησή τους από την επαφή με πολλούς άλλους ενθουσιώδεις αγωνιστές του αντιπολεμικού κινήματος.
Αυτό αποτελεί πραγματικό πρόβλημα και, δυστυχώς, η λύση που προσέφερε η AWG εκφυλίστηκε και από κωμική έγινε επικίνδυνη. Αρχικά, επιλέχτηκαν διάφορα ζητήματα και συγκροτήθηκαν «επιτροπές» για να αναπτύξουν τη θεωρία σε αυτά τα ζητήματα. Αλλά καμία από αυτές τις επιτροπές δεν ολοκλήρωσε την εργασία της καθώς τα περισσότερα μέλη ήταν σε δύο ή τρεις τέτοιες επιτροπές ταυτόχρονα. Έτσι, οι επιτροπές αυτές κατέρρευσαν από το φόρτο της εργασίας τους.
Και επειδή διάφορα μεμονωμένα μέλη πίστευαν ακόμα ότι έπρεπε να παραχθεί θεωρητική εργασία, συμφωνήθηκε ότι άτυπες εσωτερικές ομάδες θα συναντιόνταν και θα συζητούσαν ένα ιδιαίτερο σύνολο ιδεών. Αλλά καθώς σπάνια κυκλοφορούσε ένα εσωτερικό δελτίο η εργασία όλων αυτών δεν έφθασε ποτέ στην οργάνωση συνολικά.
Αυτή η κατάσταση οδήγησε στη γρήγορη ανεπίσημη ανάδυση και προώθηση μιας μικρής ομάδας στο ρόλο της ηγεσίας της οργάνωσης. Τον Ιούνιο του 1990 έγινε μια εθνική διάσκεψη όπου (όπως αναφέρθηκε από έναν από τους παρατηρητές του WSM που ήσαν παρόντες) «όλες σχεδόν οι προτάσεις προέρχονταν από αυτή την μικρή ομάδα και ήταν προφανές σε μας ότι τα υπόλοιπα μέλη δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν την παράθεση των όποιων επιχειρημάτων ή να θέσουν σε πλήρη εφαρμογή αυτά που συζητιόνταν».
Επειδή η AWG δεν φοβόταν να αντιμετωπίσει τους τροτσκιστές στο έδαφός τους, κατάφερε να αποκτήσει μερικά μέλη σε βάρος άλλων αριστερών ομάδων. Αυτοί οι άνθρωποι, εντούτοις, προέρχονταν από ένα περιβάλλον όπου οι αναρχικοί παρουσιάζονταν ως χαζοί μεσοαστοί, ανίκανοι να εναρμονιστούν με τη σύγχρονη κοινωνία. Στο εσωτερικό της AWG, ωστόσο, δεν υπήρξε καμία βασική εκπαίδευση για την αναρχική παράδοση, αλλά μόνο ελάχιστα άρθρα ενάντια στους λεγόμενους πράσινους αναρχικούς.
Είχαν κάνει το λάθος του να νομίζουν ότι καθένας που θέλει να προσχωρήσει σε μια επαναστατική αναρχική οργάνωση πρέπει να είναι ήδη επαναστάτης αναρχικός, λες και τα πράγματα ήταν τόσο απλά!
Σύμφωνα με μια άλλη αναφορά του WSM «στην τελευταία διάσκεψη συγκλονίστηκα καθώς ανακάλυψα ότι ένα άτομο που ήταν στην AWG για πάνω από έναν χρόνο δεν ήξερε ουσιαστικά τίποτα για τους αναρχικούς στην Ισπανική Επανάσταση. Δεν αποτελούσε, επίσης, έκπληξη ότι αυτοί οι πρώην τροτσκιστές πίστευαν ότι επειδή η AWG επρόκειτο να αποχωρήσει ριζικά από τις γραμμές του αναρχισμού φαινόταν εντελώς διαφορετική από αυτό που τους είχαν πει ότι ήταν ο αναρχισμός».
Ένα πράγμα που καταδείχθηκε με την εμφάνιση της AWG ήταν ότι οι αναρχικές ομάδες είναι ικανές να είναι εξίσου σεχταριστικές και παιδαριώδεις όπως και οι πιο ανόητες τροτσκιστικές ομάδες. Οι περισσότερες αναρχικές ομάδες της Βρετανίας αρνήθηκαν ακόμα και να επικοινωνήσουν απλώς με την AWG. Μάλιστα, μέλη του DAM προσπάθησαν ακόμη και να διακόψουν συνεδρίαση της AWG στη διάρκεια της Έκθεσης Αναρχικού Βιβλίου στο Λονδίνο το 1991.
Υπήρξε πλήρης έλλειψη σοβαρής συζήτησης. Αντί αυτού, η συζήτηση μεταξύ των τμημάτων της οργάνωσης περιορίστηκε σε δυσάρεστα, αν όχι αστεία, κινούμενα σχέδια και εξυπνακίστικα άρθρα.
Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα διάφορα μέλη της AWG που ήταν αναρχικοί να μεταβληθούν σε ανθρώπους που νόμιζαν ότι δεν υπήρχε καμία ελπίδα διάσωσης του αναρχισμού από αυτό το εσωτερικό μπέρδεμα που τον οδηγούσε σε ένα έλος και ήταν καλύτερα να συνεχίσουν με ατομική δράση. Έτσι, μετά από λίγο η AWG σταμάτησε εντελώς να απευθύνεται στους αναρχικούς. Μετά από τον πόλεμο του Κόλπου, όταν αποφάσισαν ότι οι αναρχικοί πρέπει να πάρουν θέση ενάντια στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, μέσω ενός καλέσματος που στην ουσία ερμηνευόταν ως «Νίκη του Ιράκ», ισχυρίστηκαν ότι ήταν σχεδόν αδύνατο να τους ακούσει οποιοσδήποτε αναρχικός. Σε μας ήταν επίσης σαφές ότι, τουλάχιστον στο Λονδίνο, δεν έκαναν πλέον τίποτε.
Τα μαθήματα που πήραμε από αυτό το θλιβερό επεισόδιο επηρεάστηκαν και από το γεγονός ότι κάναμε πολλά από τα ίδια λάθη στα πρώτα χρόνια μας και μεταξύ 1986 και 1989 είχαμε σχεδόν την ίδια μοίρα. Το πρώτο μάθημα είναι να σιγουρευτούμε ότι όλοι όσοι γίνονται μέλη δεν το κάνουν μόνο επειδή είμαστε καλή οργάνωση, αλλά ότι κατανοούν ότι η πολιτική και οι μέθοδοί μας είναι σωστές επειδή είμαστε αναρχικοί.
Πρέπει να επανεξετάζουμε συνεχώς την αναρχική παράδοση και να εκπαιδεύουμε τα νεώτερα μέλη πάνω στο τι ήταν και στο τι είναι αυτή η παράδοση. Δεν πρέπει ποτέ να σταματήσουμε να συζητάμε τα βασικά ζητήματα της πολιτικής μας, κάτι που μπορεί να είναι κουραστικό για τα παλιά μέλη μας, αλλά είναι καλύτερο από το να αφήνουμε μερικά μέλη με κενά όσον αφορά την κατανόηση του αναρχισμού εκ μέρους τους.
* Δημοσιεύτηκε στο www.anarkismo.net Ελληνική μετάφραση «ούτε θεός-ούτε αφέντης», 26 Απρίλη 2008.
