Σύνθεση κειμένου: Δημήτρης Τρωαδίτης
Το συνδικάτο των τσιγαράδων είχε ως μέλη εργάτες και εργάτριες που ασχολούνταν στην κοπή, τη συσκευασία καπνού και τη σιγαροποιία. Μέχρι το 1912 τα τσιγάρα κατασκευάζονταν αποκλειστικά από την Εταιρία Μονοπωλίου Οθωμανικού Καπνού (Regie) στη Θεσσαλονίκη, απασχολούσε 330 εργάτες (270 Εβραίους με 70 γυναίκες και 200 άντρες και 60 Έλληνες). Με την ένταξη στο ελληνικό κράτος η Regie καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από ιδιωτικά κοπτήρια. Το πρώτο ήταν της εταιρίας Commercial και άρχισε το 1914.
Το 1920 υπήρχαν 5 τέτοιες εταιρίες με 980 εργάτες και 208 εργάτριες. Αυτοί είχαν ιδρύσει το Συνδικάτο Εργατών και Εργατριών Καπνεργοστασίων Θεσσαλονίκης το πρώτο που απέκτησε νομική υπόσταση στις 15/11/1914. Το Δ.Σ. αποτελείτο από ειδικευμένους εργάτες μέσης ηλικίας (30-40) από διάφορα μέρη της Ελλάδας μεταφέροντας την οργανωτική τους πείρα και τις, κατά βάση, αναρχοσυνδικαλιστικές ή επαναστατικές συνδικαλιστικές απόψεις τους. Το Καταστατικό ήταν το πιο τυπικό δείγμα επαναστατικού συνδικάτου τότε και σύμφωνα με αυτό η χειραφέτηση της εργασίας θα προερχόταν από την πάλη των τάξεων και τη δράση των σωματείων μακράν της πολιτικής.
Το Καταστατικό επέβαλε ρητά και επί ποινή την παρουσία των μελών και στις Γ.Σ. και στις συνεδριάσεις του Δ.Σ. Από τα 14 μέλη του Δ.Σ. μόνο 2 ήταν μόνιμα, ο γραμματέας και ο ταμίας, οι άλλοι εναλλάσσονταν κάθε μήνα.
Ωστόσο, η εισαγωγή κοπτικών και άλλων μηχανών εξολόθρευσε τον κλάδο και ως συνδικαλιστική δύναμη. Το 1914 οι μηχανές στη Θεσσαλονίκη ήταν μόνο 2, αλλά το 1920 32 για τσιγάρα και 36 για κοπή καπνού, αν και τα χειροποίητα τσιγάρα συνέχισαν ως ο 1925 οπότε έπαψαν εντελώς. Η εισαγωγή κοπτικών και άλλων μηχανών είχε ολέθριες συνέπειες και, συν τοις άλλοις, το συνδικάτο άρχισε να μαραίνεται. Το 1920 είχε μόνο 147 τακτικά μέλη και το 1922 περιήλθε σε κατάσταση αδράνειας, γιατί οι εργάτες που εκτοπίστηκαν από το επάγγελμα στράφηκαν σε άλλους κλάδους, αν και αντέδρασαν ζητώντας αποζημιώσεις για τη χαμένη τους εργασία.
Μέχρι το 1920 τα πιο πολλά συνδικάτα ονομάζονταν διεθνή, π.χ. Διεθνές Συνδικάτο Καπνεργατών, Υποδηματεργατών, Καραγωγέων, Τυπογράφων κ.ο.κ. Αλλά μετά το 1922 σταμάτησε η χρήση της λέξης είτε επειδή συγχωνεύτηκαν με άλλα είτε επειδή διαλύθηκαν και μόνο το Διεθνές Συνδικάτο Τυπογράφων κράτησε μέχρι το 1930 τουλάχιστον. Αλλά παρ’ ότι δηλώνονταν ως διεθνή τα πιο πολλά ήταν αμιγώς σχεδόν εβραϊκά και μόνο η Διεθνής Καπνεργατική Ένωση (ΔΚΕ) ήταν πράγματι διεθνής. Αυτή προήλθε από συγχώνευση του Διεθνούς Καπνεργατικού Συνδέσμου και της «Προόδου» με πρώτο πρόεδρο τον Π. Ζέκο, στέλεχος του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης (ΕΚΘ).
Η επιρροή της Φεντερασιόν εντάθηκε στο ΕΚΘ μετά το 1918 και ο Ζέκος πέρασε με τους σοσιαλιστές. Ωστόσο, οι διαδικασίες ενοποίησης των δύο σωματείων (Διεθνούς και «Προόδου») διεξήχθησαν το 1919-1921 εν μέσω απεργιακού κύματος καπνεργατών στη Μακεδονία. Η ΔΚΕ δεν κατέθεσε ποτέ καταστατικό σε πρωτοδικείο και ήταν μαζική με 2.500 μέλη και σοσιαλιστική κληρονομιά από τη Φεντερασιόν.
Το 1921-1923 η ΔΚΕ απώλεσε το σοσιαλδημοκρατικό της χαρακτήρα και έγινε κομμουνιστική το 1924 στη φάση της μπολσεβικοποίησης του ΚΚΕ. Παρά τις ιδεολογικές...
Του Δημήτρη Σπύρου
Γραμμένο 100 χρόνια μετά τα γεγονότα των «Αθεϊκών».
Αφιερωμένο στους καπνεργάτες και τσιγαράδες του Βόλου.
Στην Ερμού, την Ιάσωνος, την Ιωλκού, τη Δημητριάδος και στα κάθετα μικρά δρομάκια, βούιζε ο κόσμος σα μελισσοκούβελο. Άλλοι πουλούσαν, άλλοι αγόραζαν κι άλλοι παζάρευαν μικροπράματα. Όλα τα επαγγέλματα της γης είχαν μαζευτεί σ’ αυτούς τους εμπορικούς δρόμους: αργυραμοιβοί, αμπατζήδες, τοκιστές, μιταφσήδες, εμπορομεσίτες, αμανατιτζήδες, παραγγελιοδόχοι…
«Αναχωρώ το Σάββατο με το ατμόπλοιο του Διακάκη, για Κάϊρο – Αλεξάνδρεια. Σπεύσατε! Φέρτε τις παραγγελίες σας στο ξενοδοχείο Πετρούπολις…», φώναζε ο εκ Ζαγοράς καταγόμενος Νικόλαος Χατζησταματίου.
Τα μαγαζιά κολλημένα το ένα δίπλα στο...
Από http://eagainst.com/articles/radical-history/
Πρώτη δημοσίευση περιοδικό 'Ευτοπία"
Πρόκειται για διάλεξη που έδωσε ο James Horrox το 2009 με τίτλο “Radical Histories/Alternative Futures: Anarchism, Zionism and the Kibbutz”. Ο Horrox διδάσκει πολιτική και φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και είναι συγγραφέας του βιβλίου Living Revolution: Anarchism in the Kibbutz Movement. Είναι συνεκδότης του λονδρέζικου αναρχικού περιοδικού Freedom. Πολλές φορές αναφέρεται η σχέση των κιμπούτς με το αντιεξουσιαστικό όραμα. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του κειμένου αυτού βρίσκεται στην καταγραφή των αναρχικών επιρροών στη σύσταση και λειτουργία των κιμπούτς. Κείμενα σχετικά με τα κιμπούτς έχουν δημοσιευτεί και σε προηγούμενα τεύχη του περιοδικού: στο 3ο τεύχος δημοσιεύτηκε...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018