Οι ένθερμοι οπαδοί του σημερινού καθεστώτος, και οι Κύριοι πλουτοκράται και κεφαλαιούχοι, οι φοβούμενοι την μέλλουσαν Σοσιαλιστικήν Πολιτείαν, σφοδρώς κατεφερόμενοι εναντίον του Σοσιαλισμού, ισχυρίζονται ότι, εν Ελλάδι είναι περιττή η εισαγωγή Σοσιαλιστικών ιδεών, πρώτον διότι ο τας εργατικάς τάξεις αποτελών πληθυσμός δεν είναι ευάριθμος, και δεύτερον διότι κατά το μάλλον ή ήττον όλες απολαμβάνουσι τα προς το ζην απαιτούμενα.
Εις τους τοιούτους λοιπόν οι Σοσιαλισταί, αποτείνωσι την έξης ερώτησιν.
Επειδή αι εργατικαί τάξεις δεν είναι ευάριθμοι (όπερ ψευδές διότι εν τε τοις μεταλλουργείοις Λαυρίου, και εν διαφόροις άλλοις βιομηχανικοίς εργοστασίοις αρκεταί χιλιάδες εργατών εργάζονται) πρέπει οι εργάται να λιμοκτονώσι και ληστεύωνται από τους ασυνειδήτους καθ’ εκάστην ληστεύοντες αυτούς χρυσοκανθάρους;
Ποία δε η διαφορά μεταξύ της ποσότητος, των ατόμων, αφού η προς αυτούς συμπεριφορά των τυράννων είναι η αυτή; Βεβαίως ουδεμία.
Αλλ’ ω άσπλαχνοι εκμεταλλευταί του ιδρώτος του εργάτου, οι εκ του πλήθους των απολαύσεων, και τέρψεων, μη βλέποντες τι πέριξ υμών συμβαίνει, ρίψατε εν μόνον βλέμμα εις τας εργατικάς συνοικίας, και άπαξ μόνον διέλθετε εκ των αποκέντρων αυτών οδών, ίνα ιδήτε πλήρη την εικόνα της πενίας το έργον τούτο των χειρών σας, με την μητέρα εκείνην την ερητιδομένην έχουσα το πρόσωπον εκ των στερήσεων, και κάτισχνον το σώμα εκ των οδυνών, περικυκλουμένην δε εκ των πεινόντων τέκνων της, εν ω η καρδιά της σπαράσσεται από τους κλαυθμούς των.
Εν Ελλάδι κατά το λέγειν σας δεν υπάρχει ευάριθμος εργατικός πληθυσμός, και όμως το έγκλημα πλεονάζει των ευρωπαϊκών κρατών.
Ποία η αιτία τούτου; Εκ φύσεως ούτοι εγεννήθησαν κακούργοι; βεβαίως όχι. Άρα η έλλειψις πόρων ζωής. Διότι τι θα κάμη ο πτωχός εργάτης όταν σεις οι εκμεταλλευταί τυραννούντες αυτόν νυχθημερόν, δεν τω παρέχητε δικαίαν αμοιβήν του κόπου του δια να ζήση; Αναμφιβόλως θα περιβληθή το της βίας ένδυμα, ίνα δια ταύτης αποκτήση ό,τι σεις του στερείτε.
Εάν πατήρ τις εκέρδιζεν ανέτως τα προς το ζην, φρονώ ότι, ουδέποτε ούτος θα μετεχειρίζετο βίαν ή δόλον προς απολαυήν του επιουσίου του αλλά θα έζη εν ειρήνη ως χρηστός πολίτης οφελών εαυτόν και τους ομοίους του,
Εάν τέλος οικογενειάρχης τις απελάμβανε τα απαιτούμενα προς διάθρεψιν της οικογενείας του, δεν θα ηναγκάζετο να στείλη την θυγατέρα του, να εργασθή ως υπηρέτρια ή εργάτρια, και πολλάκις εν ανάγκη να πωλή και αυτήν την σάρκα της προς διάθρεψιν της οικογενείας της, και να παραδίδηται αύτη εκ νεαράς ηλικίας εις την διαφθοράν και τον βόρβορον.
Ούτως έχει κύριοι !!! πλουτοκράται η κατάστασις της παρ’ ημίν εργατικής τάξεως, ης η εικών είναι οικτρά και αξιολύπητος, εν ω η ιδική σας είναι ειδεχθής και μισαρά ως εκ των πράξεών σας, διότι ουδέποτε εσκέφθητε καν περί βελτιώσεως της θέσεως των εργατών των παραγωγών αυτών της ημετέρας ευτυχίας.
Αλλά νομίζεται ότι η ακηδεία σας αύτη ότι βλάπτει;
Μακράν της ιδέας ταύτης. Εάν αύτη προσωρινώς μόνον διατηρή τους εργάτας εις την αυτήν ελεεινήν θέσιν των, αφ' ετέρου όμως περιθάλπει την διάδοσιν των σοσιαλιστικών ιδεών, και υποκινεί την κοινωνικήν επανάστασιν καθ’ ην ο μέχρι τούδε αγογγύστως υποκύπτων τον αυχένα του εργάτης, ποδηγετούμενος υπό του Σοσιαλισμού, θα σας πατάξη μέχρις εξοντώσεως προς όφελος της όλης ανθρωπότητος.
* Απόσπασμα από το άρθρο του Γ.Γ. Καβαλιεράτου με τίτλο «Ο Σοσιαλισμός εν Ελλάδι», στην εφημερίδα «Σοσιαλιστής», αρ. 39 (10-17 Οκτωβρίου 1893). Ο ίδιος έγραψε και ένα άλλο άρθρο με τίτλο «Ανάγνωσμα εν τω καφφείω “Ο Σοσιαλιστής”», που δημοσιεύτηκε και αυτό στην εφημερίδα «Σοσιαλιστής», αρ. 43 (21-28 Νοεμβρίου 1893). Όμως, ο Γ.Γ. Καβαλλιεράτος δεν ακολούθησε τους συμπατριώτες και αναρχικούς συντρόφους του στο αντι-ηγετικό εγχείρημα του Σοσιαλιστικού Συλλόγου, λίγο αργότερα (και μάλιστα με δήλωσή του στον «Σοσιαλιστή», αρ. 28, Β' δεκαπενθήμερο Ιουλίου 1893). Το παρόν κείμενο προέρχεται από το πολύτομο έργο του Παναγιώτη Νούτσου «Η σοσιαλιστική σκέψη στην Ελλάδα».
