Χρόνο με το χρόνο, η επέτειος του θανάτου του Anselmo Lorenzo εξασθενεί, χωρίς πάρα πολλές φιλοδοξίες, ακόμη και στον ελευθεριακό κόσμο.
Στις 30 Νοέμβρη 1914, στις 3 το πρωί, ο Anselmo Lorenzo Asperilla πέθανε στο σπίτι του στη Βαρκελώνη, στον αριθμό 23 της οδού Casanova. Θεωρείτο πάντα ο απόστολος και ο παππούς των Ισπανών αναρχικών, ακόμη και εν ζωή. Μια μακρόχρονη καρδιακή επιπλοκή τον πήρε στα 73 του.
Πολύγλωσσος, μεταφραστής, συγγραφέας, δημοσιογράφος, ιδρυτής περιοδικών και, πάνω απ’ όλα, επαναστάτης, συμμετείχε στη δημιουργία και την προώθηση του ισπανικού εργατικού κινήματος που δεν έχει ακόμη αναγνωρίσει σωστά το έργο του.
Μεταξύ 2.000 και 3.000 άτομα παραυρέθηκαν στην κηδεία του. Από νωρίς, χιλιάδες εργάτες και εργαζόμενοι συγκεντρώνονταν μπροστά από το σπίτι του, με εκατοντάδες ανθρώπους που ανέβαιναν στον δεύτερο όροφο, για να δουν τη σορό του για τελευταία φορά. Δίπλα του ήταν η συντρόφισσά του, Francisca Concha, και τα τέσσερα παιδιά του.
Η Francisca Concha, που όλοι την έλεγαν Paca, ήταν αρχικά συντρόφισσα του Jose Miranda, ενός άλλου από τους διεθνιστές και φίλους του Anselmo Lorenzo. Όταν ο Lorenzo πήγε να ζήσει στη Βαρκελώνη, έμεινε στο σπίτι του Jose Miranda, ο οποίος ζούσε ήδη με την Paca και με τον οποίο είχε έναν γιο, τον Francisco. Όταν το αγόρι ήταν έξι ετών το 1874, ο Jose Miranda πέθανε και ο Anselmo Lorenzo μπήκε στη ζωή της Paca Concha, υιοθετώντας τον νεαρό Francisco Miranda Concha ως γιο του. Αυτός αργότερα θα αναδεικνυόταν σε σημαντική φυσιογνωμία του ισπανικού επαναστατικού κινήματος. Ο Anselmo Lorenzo και η Paca Concha έκαναν τρεις ακόμη κόρες, τις Marina, Mariana και Flora.
Μέχρι τις 3 και μισή το απόγευμα, η κηδεία του Anselmo Lorenzo δεν είχε ξεκινήσει. Στο φέρετρο, που το μετέφερε στους ώμους της η οικογένεια, κυριαρχούσε ένα μεγάλο στρώμα λουλουδιών, με κορδέλες που έγραφαν “Anselmo Lorenzo: Γη και Ελευθερία", προσφορά της ομώνυμης εφημερίδας, “Tierra y Libertad”, στην οποία ο Lorenzo δημοσίευσε τόσα άρθρα, ενώ στην ίδια εφημερίδα τους μήνες πριν το θάνατό του δημοσιευόταν ο δεύτερος τόμος του έργου του “Το μαχητικό προλεταριάτο”, μια ζωντανή μαρτυρία που μας άφησε ο ίδιος για τις απαρχές του εργατικού κινήματος στην Ισπανία.
Η νεκρική πομπή, σαν διαδήλωση, ακολούθησε τον δρόμο από το Cortes μέχρι την Espa Españaa (Πλατεία της Ισπανίας) όπου έγιναν ομιλίες για τον ίδιο και το έργο του (εμφανίστηκαν αργότερα σε μονογραφία της εφημερίδας “Tierra y Libertad”, στις 9 Δεκέμβρη 1914). Με την κατάθεση του Consuelo Bernardo, που δημοσιεύτηκε στην “Solidaridad Obrera” (“Εργατική Αλληλεγγύη”), και που κυκλοφόρησε σε ημερολόγιο, επίσης της “Tierra y Libertad”, γνωρίζουμε ότι πολλές γυναίκες ήρθαν να απευθύνουν το τελευταίο αντίο στον Anselmo Lorenzo, μιας και ο ίδιος είχε δημοσιεύσει πολλά γραπτά και είχε αγωνιστεί για τη χειραφέτηση των γυναικών.
Είχε ήδη σκοτεινιάσει όταν η πομπή έφτασε στο νεκροταφείο Montjuic. Λίγο πριν ταφεί ο γίγαντας αυτός του εργατικού κινήματος, η σορός αποκαλύφθηκε για μια στιγμή και ο Francisco Miranda, ο υιοθετημένος γιος του και ήδη αγωνιζόμενος σύντροφος, τον φίλησε στο μέτωπο ως αποχαιρετιστήριο σημάδι. Τέλος, ένας άλλος από τους μεγάλους αναρχικούς εκείνων των ετών, ο Antonio Loredo...
Πριν από εκατό χρόνια, στις 30 Νοέμβρη 1920, ο Eπαναστατικός Αντάρτικος Στρατός της Ουκρανίας (RPAU - μαχνοβίτες) στάθμευσε στο χωριό Konstantinovka της επαρχίας Mariupol της επαρχίας Ντόνετσκ.
Εκεί σε συνεδρίασή του το Επαναστατικό Συμβούλιο της Ουκρανίας αποφάσισε: 1) Να ορίσει μια επιτροπή διερεύνησης υποθέσεων που αφορούσαν ενέργειες ενάντια στο μαχνοβίτικο κίνημα και 2) Να χορηγηθούν κάποια κονδύλια στο Τμήμα Πολιτισμού.
Η επιτροπή αποτελείτο από τους Vasilevsky, Kartashev και Galina Andreevna.
Επίσης, στο Τμήμα Πολιτισμού αποφασίστηκε να δοθούν 500 000 ρούβλια.
Την απόφαση υπέγραψε ο γραμματέας του Συμβουλίου P. Rybin.
Ακόμα έγινε γνωστό, ότι τμήματα του μαχνοβίτικου στρατού από την Κριμαία υπό την ομάδα...
Το 2010 το Alexander Berkman Social Club και η Βιβλιοθήκη Kate Sharpley εξέδωσαν το «Μια Τραγική Ακολουθία: Ο Αλεξάντερ Μπέρκμαν και η Βοήθεια στους Ρώσσους Φυλακισμένους». Το βιβλίο πραγματεύεται την ιστορία της προσπάθειας των αναρχικών για αλληλεγγύη με τους συντρόφους τους στην Σοβιετική Ένωση (αρχικά μέσω της Μικτής Επιτροπής Αναρχικών και Σοσιαλιστών Επαναστατών και αργότερα μέσω της αναρχοσυνδικαλιστικής Διεθνούς Ένωσης Εργαζομένων). Αυτά τα ενημερωτικά δελτία, δημοσιευμένα μεταξύ του 1923 και του 1932, φωτίζουν την εξέλιξη της μπολσεβίκικης καταστολής ανά τα χρόνια. Παράλληλα όμως δείχνουν πως και γιατί η αλληλεγγύη ήταν ζωτικής σημασίας για τους φυλακισμένους και τους εξόριστους επαναστάτες,...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018