Στις 4 τα ξημερώματα της 20ης Νοέμβρη του 1936 σταμάτησε να χτυπά η καρδιά του Μπουεναβεντούρα Ντουρούτι. Είχε τραυματιστεί θανάσιμα την προηγούμενη μέρα, το μεσημέρι, στην πρώτη γραμμή του μετώπου της Μαδρίτης. Στο πέρασμα του χρόνου, γράφτηκαν πολλές εικασίες για τις ακριβείς συνθήκες του θανάτου του. Πιθανότερη όλων είναι η εκδοχή του ατυχήματος, όταν το αυτόματο που κουβαλούσε ο Ντουρούτι ή ο συνοδός του, Μανθάνα, εκπυρσοκρότησε βρίσκοντας στο έδαφος. Η επίσημη γραμμή των CNT-FAI της περιόδου υποστήριξε την εκδοχή της -στοχευμένης ή αδέσποτης- φασιστικής σφαίρας από την παρακείμενη μάχη.
Ελάχιστη σημασία έχει η λεπτομερής εξακρίβωση των συνθηκών του ατυχήματος. Εξάλλου ο Ντουρούτι θα μπορούσε να έχει σκοτωθεί την 15η Νοέμβρη, όταν μαζί με τον Γκαρθία Ολιβέρ επισκέφθηκαν τα χαρακώματα του ποταμού Μανθανάρες κατά τη διάρκεια αεροπορικής επιδρομής και μια βόμβα έσκασε δίπλα τους ή λίγες ώρες νωρίτερα από το θανάσιμο τραυματισμό του, όταν μια σφαίρα καρφώθηκε δίπλα σε αυτόν και τον Θιπριάνο Μέρα, ενώ οργάνωναν την αντεπίθεση στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο. Αυτό που διαφοροποιούσε τους αναρχικούς διοικητές πολιτοφυλακών από τους υπόλοιπους διοικητές στρατιωτικοποιημένων μονάδων ήταν ότι μαχόντουσαν στην πρώτη γραμμή με τους συντρόφους τους και δεν διοικούσαν μόνο εξ αποστάσεως. Τι πιο λογικό λοιπόν από το θάνατο του Ντουρούτι στη Μαδρίτη, πλάι στους σχεδόν 1000 νεκρούς αναρχοσυνδικαλιστές της μονάδας του, από τους αρχικούς 1700 που αριθμούσε μόλις 4 μέρες νωρίτερα, όταν έφτανε στην πρωτεύουσα;
Το πτώμα του πιο γνωστού ισπανού αναρχικού μεταφέρθηκε στη Βαρκελώνη, όπου και κηδεύτηκε με τιμές ήρωα σε μια από τις συγκινητικότερες στιγμές της επανάστασης. Κι όμως, ο βιολογικός του θάνατος δεν ήταν ο μοναδικός.
Την επομένη της κηδείας, η σοβιετική εφημερίδα Ιζβέστια τον λοιδωρούσε, πληροφορώντας τα εκατομμύρια των αναγνωστών της ότι ο Ντουρούτι ήταν ο βασικός υποκινητής της συμμετοχής των αναρχικών στην κυβέρνηση, προσέγγιζε το ισπανικό κομμουνιστικό κόμμα, ένιωθε μπολσεβίκος και ήθελε «να βάλει το πορτρέτο του Στάλιν στο γραφείο του». Οι κομμουνιστές γκεμπελίσκοι της Μαδρίτης διέδιδαν ότι δολοφονήθηκε με εντολή της CNT, επειδή είχε προσχωρήσει μυστικά στο ΚΚΙ. Οι φασιστικοί ραδιοσταθμοί κατονόμαζαν τους κομμουνιστές ως εκτελεστές του Ντουρούτι, λόγω του φόβου που προκαλούσε στους πολιτικούς του αντιπάλους η παρουσία του. Αυτές οι επιθέσεις με στόχο την ηθική δολοφονία του Ντουρούτι -αλλά και την απαξίωση του αναρχικού κινήματος- συνεχίστηκαν μέσα στα χρόνια.
Η πιο οδυνηρή ηθική δολοφονία, όμως, ήταν αυτή που του επιφύλαξαν οι επιφανείς αγωνιστές της ίδιας του της οργάνωσης. Μετά το θάνατό του, ο Ντουρούτι παρουσιάστηκε ως θιασώτης της νίκης κατά των φασιστών με κάθε κόστος, αν και όσο ζούσε πίεζε συνεχώς για τη διατήρηση των επαναστατικών κεκτημένων και την ολοκλήρωση της ελευθεριακής επανάστασης ταυτόχρονα με τον πόλεμο. Σε αυτό τον φανατικό αντιμιλιταριστή και υπέρμαχο των λαϊκών πολιτοφυλακών αποδόθηκε η φράση: Απαρνιόμαστε τα πάντα, εκτός από τη νίκη, ώστε να υποστηριχθεί η επιλογή των διοικητικών επιτροπών των CNT-FAI υπέρ της στρατιωτικοποίησης[i] των πολιτοφυλακών. Κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει τεκμηριώσει (κι ούτε καν έχει γίνει εικασία) το που ή πότε εκστομίστηκε αυτό το τσιτάτο. Παρόλα αυτά αποτέλεσε την μόνιμη επωδό αναρχικών, τροτσκιστών και κομμουνιστών όταν αναφέρονταν στον Ντουρούτι κατά τον εμφύλιο.
Ο Ντουρούτι...
Black Flag Boricuas: Anarchism, Antiauthoritarianism, and the Left in Puerto Rico, 1897-1921 by Kirwin R. Shaffer. University of Illinois Press. 2013. 240 pages. $65
Του Rod Jackman*
Μια εργασία του Kirwin Shaffer που έχει πάρει τον τίτλο της από το χρώμα της σημαίας των αναρχικών και το νησί όπου οργανώθηκαν οι ριζοσπάστες: το Πουέρτο Ρίκο. Η μαύρη σημαία συμβολίζει την αλληλεγγύη με "εκείνους που έχουν υποφέρει τη μεγαλύτερη κακοποίηση από το κράτος, το κεφάλαιο και τη θρησκεία”. Ένα έργο βαθιά επηρεασμένο, στο οποίο ο Shaffer προσφέρει επίσης μια μελέτη που θα είναι προσβάσιμη στο ευρύ αναγνωστικό κοινό. Ο υπότιτλος,...
Ίσως το πιο ισχυρό αναρχοκομμουνιστικό κίνημα στον κεντρικό Καύκασο υπήρξε στην πόλη Μπακού. Ο συνολικός αριθμός των αναρχικών κομμουνιστικών εργαζομένων στο Μπακού έφθασε τα 2.500 άτομα. Αποτέλεσαν ένα από τα πλέον σημαίνοντα πολιτικά ρεύματα του προλεταριάτου στα εργοστάσια.
Η εθνοτική σύνθεση των αναρχικών ήταν πολυποίκιλη, καθώς υπήρχαν Αρμένιοι, Ρώσοι, Εβραίοι, Αζέροι και εκπρόσωποι πολλών άλλων εθνοτήτων.
Εκτός από τις δύο κύριες αναρχικές οργανώσεις την "Αναρχία" και την "Διεθνή", υπήρχαν και άλλες μικρότερες αυτόνομες ομάδες, ιδίως οι αναρχικές ομάδες του Αζερμπαϊτζάν (“Kochi”). Οι αναρχικές αυτές ομάδες έδρασαν στο Μπακού στη Ρωσία, τα πρώτα...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018