...Υπάρχει αυτή η αντίφαση. Θέλουν το Θεό αλλά θέλουν και την ανθρωπότητα. Επιμένουν να συνενώνουν δύο όρους που, μόλις χωριστούν, δεν μπορούν πια να συναντηθούν παρά μόνο για ν’ αλληλοκαταστραφούν. Λένε με μια ανάσα: «Ο Θεός και η ελευθερία του ανθρώπου», «ο Θεός και η αξιοπρέπεια και η δικαιοσύνη και η αδελφότητα και η ευημερία των ανθρώπων» χωρίς να νοιαστούν για τη μοιραία λογική, σύμφωνα με την οποία, αν υπάρχει Θεός, αναγκαστικά είναι ο αιώνιος, ο ανώτατος, ο απόλυτος αφέντης και αν ο αφέντης αυτός υπάρχει, τότε ο άνθρωπος είναι σκλάβος. Αλλά, αν είναι σκλάβος, τότε δεν είναι προσιτή γι’ αυτόν ούτε η δικαιοσύνη, ούτε η φιλοσοφία, ούτε η αδελφότητα, ούτε η ευημερία».
Μάταια και αντίθετα από κάθε λογική και κάθε ιστορική εμπειρία, θα παρουσιάσουν το Θεό τους διαπνεόμενο από την πιο τρυφερή αγάπη για την ανθρώπινη ελευθερία. Ένας αφέντης, ό,τι και αν κάνει, όσο φιλελεύθερος και αν θέλει να φανεί, παραμένει πάντα αφέντης και η ύπαρξή του αναγκαστικά σημαίνει δουλεία για όλους εκείνους που βρίσκονται κάτω από αυτόν. Έτσι, εάν υπήρχε Θεός, ένας μόνο τρόπος θα υπήρχε για να εξυπηρετήσει την ανθρώπινη ελευθερία, να έπαυε να υπάρχει.
Επειδή αγαπώ και επιθυμώ βαθιά την ανθρώπινη ελευθερία και τη θεωρώ σαν απόλυτη προϋπόθεση για κάθε τι που λατρεύουμε και σεβόμαστε στην ανθρωπότητα, αντιστρέφω τη φράση του Βολταίρου και λέω πως, αν ο Θεός υπήρχε πραγματικά, θα έπρεπε να τον εξαφανίσουμε (...)». «...ο άνθρωπος αποδίδει στο Θεό όλες τις ιδιότητες, τις δυνάμεις και τις αρετές που διαδοχικά ανακαλύπτει μέσα ή έξω από αυτόν.(...) ο Θεός είναι [σαν ανώτατο ον] απόλυτα κενός από κάθε προσδιορισμό και κάθε περιεχόμενο, είναι γυμνός, ένα τίποτα, όπως το μηδέν. (...) στη θρησκευτική όμως φαντασία του εμφανίζεται σαν άρχοντας και Κύριος.
Συνεπάγεται, λοιπόν, ότι ο Θεός είναι ο απόλυτος σκυλευτής και ότι, επειδή ο ανθρωπομορφισμός είναι η ίδια η ουσία κάθε θρησκείας, ο ουρανός, που θεωρείται η κατοικία των αθάνατων Θεών, δεν είναι τίποτα άλλο από έναν άπιστο καθρέφτη που αντανακλά στον θρησκευόμενο άνθρωπο την ίδια την εικόνα του αντεστραμμένη και εξογκωμένη (...).
...Ο Χριστιανισμός είναι η πιο αντιπροσωπευτική Θρησκεία, επειδή ακριβώς παρουσιάζει και φανερώνει, σ’ όλη την έκτασή της, τη φύση, την καθαρή ουσία κάθε θρησκευτικού συστήματος που είναι η πτώχευση, η υποδούλωση και η εκμηδένιση της ανθρωπότητας προς όφελος της θεότητας. Εφόσον ο Θεός είναι το παν, ο πραγματικός κόσμος και ο άνθρωπος δεν είναι τίποτα. Εφόσον ο Θεός είναι η αλήθεια, η δικαιοσύνη, το αγαθό, η δύναμη και η ζωή, ο άνθρωπος είναι το ψέμα, η αδικία, το κακό, η ασχήμια, η αδυναμία και ο θάνατος. Εφόσον ο Θεός είναι ο Κύριος, ο άνθρωπος είναι ο σκλάβος. Ανίκανος να βρει μέσα από τον ίδιο του τον εαυτό τη δικαιοσύνη, την αλήθεια και την αιώνια ζωή, δεν μπορεί να φθάσει εκεί παρά μόνο με τη θεία αποκάλυψη.
Αλλά όποιος λέει αποκάλυψη, εννοεί μεσσίες, προφήτες, ιερείς και νομοθέτες που αποκαλύπτουν εμπνεόμενοι από τον ίδιο τον Θεό. Και αυτοί εδώ, αφού αναγνωριστούν σαν αντιπρόσωποι του Θεού πάνω στη Γη, σαν...
"Θα ήθελα μόνο να εστιάσω την προσοχή στους άκαμπτους θεωρητικούς της απελευθέρωσης του προλεταριάτου, οι οποίοι είναι άδικοι απέναντι στους Παριζιάνους φίλους μας. Διότι ανάμεσα στις τελειότερες θεωρίες και την πρακτική τους εφαρμογή υπάρχει μια τεράστια απόσταση, που δεν μπορεί να καλυφθεί μέσα σε λίγες μέρες....
Το μόνο, που μπορούν να κάνουν τα άτομα αυτά, είναι να επεξεργασθούν, να αποσαφηνίσουν και να διαδώσουν τις ιδέες, που ανταποκρίνονται στο λαϊκό αίσθημα και, ακόμη, να συμβάλλουν, με την ακατάπαυστη δράση τους στην οργάνωση της φυσικής δύναμης των μαζών - αλλά τίποτε περισσότερο από αυτό. Ο,τιδήποτε άλλο, δεν πρέπει και δεν μπορεί να...
ΜΙΧΑΗΛ ΜΠΑΚΟΥΝΙΝ
Μετάφραση: Θέμης Μιχαήλ
Εκδόσεις: «Διεθνής Βιβλιοθήκη»
Βαθιά, βαθύτατα, ανθρώπινος και, όπως σε όλη του τη ζωή, λάτρης της ελευθερίας — της πραγματωνόμενης και πραγματωμένης ελευθερίας και όχι ενός αφηρημένου ιδεώδους — ο Μιχαήλ Μπακούνιν επιχειρεί στις σελίδες αυτού του τόμου να ανατάμει τους δυο μεγαλύτερους φραγμούς προς την έμπρακτη ελευθερία, τα δύο πιο επαχθή και απεχθή (κατ’ αυτόν) δεινά που έπληξαν και πλήττουν ακόμη την ανθρωπότητα: τον Θεό και το Κράτος.
Επιχειρεί να στοχαστεί, μέσα από την υπερδισχιλιετή ιστορία της ανθρωπότητας (αλλά και μέσα από την εμπειρία μεμονωμένων ανθρώπων, στοχαστών...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018